Cần phải nhìn lại toàn bộ quy hoạch hạ tầng các đô thị
Bên lề Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề quy hoạch, khí hậu cực đoan khiến Hà Nội biến thành “sông” sau mưa lớn.
Theo Bộ trưởng, thời tiết hiện nay biến đổi bất thường, nhiệt độ nóng lên. Không chỉ ở Việt Nam, cả những quốc gia có hạ tầng phát triển như Mỹ, Châu Âu, câu chuyện thời tiết bất thường, lượng mưa lớn và tập trung vào một điểm nhất định, thì không có hạ tầng nào "chống chịu" được.
Chỉ có điều, chúng ta cần phân biệt rất rõ hai vấn đề: Dị thường của thời tiết, mưa lớn cực đoan và vấn đề đầu tư hạ tầng thiếu đồng bộ, thiếu tầm nhìn, thiếu dự báo. Dù là hai vấn đề khác nhau, nhưng nguy cơ khiến các vùng đô thị ngập lụt là như nhau.
"Tôi cho rằng, cần phải nhìn lại toàn bộ quy hoạch hạ tầng các đô thị và vấn đề thiết kế các đô thị ở Việt Nam hiện nay. Mỗi một đô thị sẽ mang những đặc trưng riêng về địa hình; song quan trọng nhất phải có một hệ thống dự báo được tính cực đoan của khí hậu, thời tiết. Hệ thống này cũng phải dự báo được số lượng dân cư ở các đô thị; phải mang tầm nhìn dài hạn, từ 20-50 năm. Có như vậy mới giải quyết được vấn đề ngập úng ở vùng lõi đô thị.", Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhìn nhận.
Cùng với việc tính toán được hệ thống dân cư và mật độ về hạ tầng, thì hệ thống xử lý nước mưa, xử lý nước thải cũng phải đồng bộ.
Trong quá trình đô thị phát triển, thay đổi, phải có tầm nhìn để làm từng khu vực tự nhiên thoát được nước; còn nếu không tự nhiên thoát được nước, phải sử dụng máy móc, nhưng nên hạn chế.
Và trong trường hợp thời tiết cực đoan, phải tính toán đến sử dụng cả hệ thống trữ nước. Như Nhật Bản có những khu vực được bố trí những đường ngầm, hầm chứa riêng - vừa trữ nước vừa tưới tiêu những lúc khô hạn.
Hoặc bố trí trường học, sân vận động, cánh đồng lúa là những nơi chứa nước khi những vùng xung yếu ngập lụt. Đấy là những giải pháp cần làm, tất nhiên là chi phí đắt đỏ, quan trọng nhất là ngay từ tầm nhìn thiết kế hạ tầng phải đồng bộ, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nêu giải pháp.
 |
Mưa lớn chiều 29/5 gây ngập lụt nhiều con phố Hà Nội. |
Cần xây dựng được đô thị có khả năng chống chịu thông minh
Chia sẻ thêm về công tác dự báo mức độ ngập lụt, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhận định, về lưu lượng mưa trong một đơn vị thời gian, chúng ta có thể tính toán được trên mỗi m2 sẽ có lượng nước thế nào và tính toán được trước mức độ ngập dựa trên khả năng công suất của hệ thống tiêu thoát nước.
Đây cũng là điều mà cơ quan khí tượng thuỷ văn cần làm. Tất nhiên khi dự báo lũ còn phải tính đến lưu vực sông, cộng với lượng mưa, khả năng thoát lũ của hạ tầng thì hoàn toàn có thể đưa ra dự báo. Đây là một trong những bài toán, yêu cầu nhiệm vụ của công tác dự báo.
Tuy nhiên, hiện nay đã thực hiện việc dự báo này, tất nhiên dự báo trong một thời gian ngắn, chính xác là điều không dễ đối với bất cứ dự báo viên.
Do đó, theo Bộ trưởng, TP Hà Nội cần tăng cường công tác dự báo, cũng như cần một dự án tổng thể, trong đó đánh giá một cách căn cơ và đưa ra những số liệu lịch sử. Đồng thời, phải tính toán một cách kỹ càng khi thiết kế đô thị, để làm sao đô thị chống chịu được với thời tiết cực đoan.
Bên cạnh đó, cần phải xây dựng được những đô thị có khả năng chống chịu thông minh, hay nói cách khác phải thiết kế được thông minh các đô thị, đảm bảo được tính bền vững.
Cần có dự án tiếp cận một cách tổng thể, xuất phát từ dự báo, quy hoạch, tính toán để có hạ tầng có khả năng chống chịu, thích ứng và phù hợp.
