TheoTechNewsTT nhận định, khái niệm "ngày mai" sẽ đến sớm hơn chúng ta nghĩ. Bởi hiện nay trên thực tế độc giả đang cập nhận tin tức và đọc nhiều tác phẩm báo chí được sản xuất bởi các "robot phóng viên" do nhiều hãng thông tấn, cơ quan báo chí trên thế giới sử dụng như AP, Washington Post, Bloomberg, Reuters, Yonhap...
Tại một hội thảo trực tuyến hồi tháng 3, Hiệp hội Truyền thông Tin tức Quốc tế (INMA) đã tổ chức cuộc thảo luận về công nghệ tự động hóa bài báo, với sự góp mặt của nhà báo Cecilia Campbell - người phụ trách sản phẩm và tiếp thị hệ thống United Robots (Thụy Điển). Ngoài ra còn có ông Jens Pettersson - Giám đốc Doanh thu đầu đọc kỹ thuật số của Tập đoàn Truyền thông Thụy Điển NTM và ông Ard Boer - Nhà sản xuất sản phẩm truyền thông kỹ thuật số MediaHuis Noord của Hà Lan.
 |
Ảnh minh họa robot phóng viên United Robots. Ảnh:TechNewsTT |
Cả hai nhà truyền thông châu Âu NTM và MediaHuis Noord này đều đang là khách hàng của United Robots với một loạt các dịch vụ tự động hóa dữ liệu, bao gồm tự động hóa bài báo thể thao, các bài viết về bất động sản dựa trên dữ liệu bán hàng, bài báo được rút ra từ hồ sơ doanh nghiệp và báo cáo hàng năm, tóm tắt về tình trạng giao thông và các bản tin thời tiết.
Bằng cách sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), hãng United Robots đã chuyển đổi các dữ liệu đầu vào có cấu trúc thành những câu chuyện không chỉ đúng về mặt ngữ nghĩa mà còn phù hợp với phong cách viết của từng tòa soạn.
Cuộc chạy đua sử dụng robot phóng viên
United Robots cung cấp dịch vụ này bằng 7 ngôn ngữ châu Âu cũng như tiếng Anh-Mỹ và Anh-Anh. Nó cũng không phải là công cụ hỗ trợ duy nhất được các tòa soạn sử dụng.
Vào năm 2015, tờ Washington Post có một robot phóng viên tên là Heliograf. Dù không thay thế các nhà báo, nhưng Heliograf đã giúp tìm kiếm dữ liệu quan trọng để đưa tin. Tờ báo này cũng đã sử dụng Heliograf để đưa tin về nhiều sự kiện quy mô lớn. Heliograf đã cung cấp khoảng 300 bài báo về Thế vận hội Rio 2016 và sau đó được sử dụng để đưa tin rộng rãi về các trận thi đấu bóng đá cấp trung học nhằm đáp ứng nhu cầu của các độc giả siêu địa phương
Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, Washington Post đã cập nhật thêm công nghệ mới với trợ lý giọng nói AI. Công nghệ này tự động tìm, đọc và chèn các cập nhật bầu cử vào các tin bài trong mục chính trị.
Vào năm 2019, tờ New York Times đã báo cáo, khoảng 30% nội dung do tờ Bloomberg News xuất bản sử dụng một số hình thức công nghệ tự động. Hệ thống được sử dụng có tên Cyborg, có thể hỗ trợ các phóng viên đưa ra hàng nghìn bài báo về báo cáo tài chính mỗi quý.
Ông John Micklethwait, Tổng biên tập của Bloomberg cho biết: “Ngoài việc đưa tin về lĩnh vực kinh doanh, các robot phóng viên còn là công cụ sản xuất rất nhiều các bản tin về bóng chày, bóng đá và cả tin tức động đất”.
 |
Khoảng 30% nội dung do tờ Bloomberg News xuất bản thông qua sử dụng công nghệ sản xuất tự động. Ảnh: Blockruption |
Trong khi đó, Forbes đã phát triển công nghệ Bertie để cung cấp các ý tưởng sản xuất các bài báo - vai trò như người đóng góp cho tòa soạn.
Hãng tin AP cũng bắt đầu sử dụng công nghệ viết tin Wordsmith vào năm 2018 để sản xuất hơn 5.000 bản tin tóm tắt các trận đấu bóng rổ - nhiều gấp 14 lần lượng sản phẩm trước đó mà những phóng viên, biên tập viên sản xuất trong cùng một khoảng thời gian. Cho đến nay, Wordsmith đã cung cấp hơn 50.000 bài viết, chủ yếu là bài báo về tài chính kinh doanh thông thường và tóm tắt tin tức thể thao.
Công cụ đắc lực của các nhà báo con người
Theo bà Cecilia Campbell, United Robots cung cấp các dịch vụ báo chí tự động cho 750 trang web trên thế giới.
Một robot phóng viên có thể sản xuất tin bài chỉ trong vài giây và không mắc các lỗi sai. Các dữ liệu được đưa ra một cách đầy đủ trong bài báo. Các công cụ phân tích cũng có thể phát hiện ra sự khác biệt và những bất thường trong các khối dữ liệu một cách nhanh hơn và với độ chính xác cao hơn nhiều so với khả năng của con người.
"Các nhà báo làm báo, còn các công cụ của chúng tôi cung cấp thông tin", bà Campbell nói. Bà cũng nhấn mạnh rằng: “Chúng ta nên tập trung vào việc hỗ trợ công việc mà các nhà báo làm, thông qua tự động hóa thay vì coi các công cụ là sự thay thế con người. Thách thức lớn nhất đó là tìm ra dữ liệu phù hợp để sản xuất tin bài".
Đối với ông Ard Boer đến từ công ty truyền thông MediaHuis Noord, việc cung cấp thông tin về hàng trăm trận đấu bóng đá nghiệp dư hàng tuần của Hà Lan chỉ có thể thực hiện được thông qua tính năng viết báo bằng robot. Nhà truyền thông Hà Lan này có 3 tờ nhật báo, 40 tờ tuần báo miễn phí và đang chuyển trọng tâm từ báo in sang báo điện tử để tiếp cận với độc giả nhiều hơn.
 |
Robot phóng viên giúp giảm bớt khối lượng công việc cho đội ngũ nhà báo con người. Ảnh: New York Times |
Ông Boer cho biết, Hà Lan có khoảng 17 triệu dân, nhưng có tới 1 triệu người là thành viên của một câu lạc bộ hoặc liên đoàn bóng đá. “Chúng tôi có thể đưa tin về một trận đấu ngay cả chúng tôi không đủ khả năng cử các phóng viên đến trực tiếp”, ông nói.
“Báo chí siêu địa phương rất được quan tâm đối với một số đối tượng. Khi có thêm nhiều bài báo, bạn càng có thể tiếp cận được nhiều độc giả. Tuy nhiên, với robot phóng viên, thông tin sẽ được cập nhật nhanh chóng, gần như theo thời gian thực. Nếu bạn có sẵn dữ liệu đầu vào chính xác thì chỉ cần một robot phóng viên để có thể biến dữ liệu đó thành một bài báo phù hợp với tất cả mọi người", ông Boer cho biết thêm.
Nếu người Hà Lan "cuồng" bóng đá thì người Thụy Điển lại có niềm đam mê nghiêm túc với giá bất động sản. Theo ông Jens Pettersson của tập đoàn truyền thông NTM, “giá bất động sản là nội dung rất phổ biến, những bất động sản có giá cao nhất thường thu hút sự quan tâm hơn từ độc giả".
NTM có 1.500 nhân viên, 1/3 trong đó là các phóng viên, nhà báo. Tập đoàn này cũng đồng thời phát triển robot phóng viên cho mảng thể thao, tin tức giao thông và báo cáo doanh nghiệp, sử dụng thuật toán trên trang web để đặt các bài viết ở vị trí nổi bật hơn. Robot phóng viên cũng viết các các bài tổng hợp để đánh giá xu hướng và lọc thành danh sách xếp hạng.
Tuy nhiên, đại diện một số hãng tin đã ứng dụng công nghệ robot phóng viên thừa nhận rằng, dù mang lại rất nhiều lợi ích để nâng cao chất lượng trong hoạt động báo chí, nhưng robot không thể thay thế hoàn toàn lực lượng phóng viên con người. Việc sử dụng robot phóng viên sẽ hỗ trợ tốt hơn, làm giảm bớt khối lượng công việc cho đội ngũ phóng viên, giúp họ có nhiều thời gian hơn cho những bài viết có tính chuyên sâu và quan trọng.
Một nghiên cứu của Đài Phát thanh NPR (Mỹ) cho thấy, các bản tin do con người viết được yêu thích hơn nhiều so với robot sản xuất, vì độ hấp dẫn và có giá trị thông tin hơn.
Ngoài ra, chất lượng và độ tin cậy của thông tin do robot phóng viên sản xuất cũng là vấn đề cần quan tâm. Việc lợi dụng các công cụ AI để tung tin giả sẽ khiến thông tin bị sai lệch lan truyền và gây ra nhiều hậu quả.
Tuy nhiên, robot phóng viên và các ứng dụng AI trong ngành báo chí là một xu thế tất yếu trong thời đại số. Robot sẽ giúp các nhà báo thuận lợi hơn trong quá trình tác nghiệp. Nhưng các nhà báo cũng cần trau dồi và tạo ra bản sắc của riêng mình để nâng cao chất lượng báo chí và giúp môi trường làm báo văn minh hơn.
