Chuyên gia: Cần những nỗ lực thực thi cải cách mạnh mẽ hơn

KINH TẾ Việt nAM
08:25 - 29/04/2022
Chuyên gia: Cần những nỗ lực thực thi cải cách mạnh mẽ hơn
0:00 / 0:00
0:00
Một số chuyên gia nhận định rằng, bối cảnh hiện nay đã có điểm khác so với thời điểm Quốc hội đưa ra chỉ tiêu tăng trưởng 6-6,5%, đây là thời điểm cần những áp lực cải cách mạnh mẽ hơn. 

Đánh giá về triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2022, Ngân hàng Thế giới (World Bank) mới đây đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2022 xuống còn 5,3% là kịch bản cơ bản. Một trong những lý do đó là các đối tác thương mại chính của Việt Nam đang tăng trưởng chậm lại, cùng với cú sốc tỷ giá thương mại và các biện pháp trừng phạt liên quan đến xung đột Nga - Ukraine.

Bối cảnh kinh tế mới thách thức mục tiêu tăng trưởng 6-6,5%

Chia sẻ tại tọa đàm Hỗ trợ và phục hồi kinh tế Việt Nam trong điều kiện bình thường mới do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) phối hợp với Viện Konrad Adenauer Stiftung (KAS) tổ chức, TS. Nguyễn Đình Cung, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) bày tỏ sự đồng tình với nhận định của World Bank.

“Tôi cho rằng, giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP 6 – 6,5% là không hợp lý, rất khó để đạt được”, TS. Nguyễn Đình Cung đánh giá.

Cụ thể, xung đột Nga – Ukraine mặc dù các tác động trực tiếp không quá lớn do quan hệ thương mại và đầu tư song phương giữa hai quốc gia này với Việt Nam khá nhỏ, nhưng các tác động gián tiếp qua giá cả năng lượng và sự sụt giảm tăng trưởng của các đối tác thương mại chính của Việt Nam là tương đối lớn và rõ ràng.

Ngoài ra, rủi ro đến từ chính sách Zero Covid của Trung Quốc là rất lớn khi Trung Quốc là công xưởng lớn thế giới, chiếm 12,6% tổng thương mại toàn cầu. Chính sách này có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng xuất khẩu và quá trình phục hồi kinh tế của Việt Nam.

Trong khi đó, tại thị trường trong nước, các chuyên gia đều bày tỏ lo ngại về áp lực lạm phát và chỉ số giá sản xuất (PPI) đang tăng lên rất mạnh. Tổng cầu đang phục hồi chậm, các chuyên gia lấy ví dụ ngay ở Hà Nội, rất nhiều mặt bằng thuê cửa hàng đến thời điểm hiện tại vẫn trống, nhiều hãng đồ hiệu vẫn đóng cửa.

Mặt khác, năng suất lao động tổng hợp (TFP) của Việt Nam đang có biểu hiện giảm. Những nỗ lực triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội theo tinh thần của Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ cùng với các chính sách nới lỏng giãn cách xã hội và hoàn thành tiêm chủng vaccine đã tạo điều kiện cho thị trường lao động dần lấy lại được mức tăng trưởng của thời kỳ trước khi chưa xuất hiện đại dịch. Nhưng thị trường lao động vẫn chưa phục hồi bền vững hoàn toàn và đã xuất hiện tình trạng lệch pha.

Theo ông, hiện nay, cần đặc biệt lưu ý và có giải pháp đề phòng những tín hiệu bất ổn kinh tế vĩ mô, đề phòng những rủi ro của thị trường tài chính, trong bối cảnh lạm phát đang ngày càng phả sức nóng hơn so với trước đây.

“Với những nguy cơ trên thì mục tiêu tăng trưởng 6 - 6,5% của Chính phủ đòi hỏi phải có những chính sách, nỗ lực thực thi cải cách tốt hơn, mang tính bước ngoặt hơn, mạnh mẽ hơn chúng ta kỳ vọng so với đầu năm”, TS. Nguyễn Đình Cung nêu quan điểm.

Tạo áp lực từ trên xuống để cải cách mạnh mẽ hơn, gấp gáp hơn

Trong khuôn khổ tọa đàm, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Dự báo kinh tế ngành và doanh nghiệp, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia cho rằng, chính sách tài khóa được thiết kế giữ vai trò chủ đạo trong Chương trình phục hồi kinh tế, kết hợp hài hòa với chính sách tiền tệ, để tạo ra các nguồn lực tốt nhất hỗ trợ nền kinh tế vượt qua giai đoạn khó khăn, sớm hồi phục và phát triển.

TS. Trần Toàn Thắng cho biết sự thay đổi của các biện pháp chống dịch đã kéo theo sự thay đổi của tốc độ phục hồi. Chiến dịch vắc-xin mạnh mẽ đã giúp Việt Nam nhanh chóng cải thiện tình hình và Việt Nam không bị trễ so với sự phục hồi của kinh tế toàn cầu.

Kinh tế Việt Nam quý I/2022 đã có sự phục hồi mạnh mẽ khi đạt mức tăng trưởng ấn tượng 5,03%, so với mức tăng trưởng 4,72% vào quý I/2021 và 3,68% vào quý I/2020.

Đầu tư công đã thể hiện được vai trò kích thích kinh tế. Tính chung quý I/2022, vốn khu vực Nhà nước đạt 136,5 nghìn tỷ đồng, chiếm 24,3% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, tăng 10,6%. Xuất nhập khẩu phục hồi mạnh khi tổng xuất nhập khẩu ước đạt 176,35 tỷ USD trong quý I, tăng 14,4%.

Khu vực dịch vụ đã có cải thiện đáng kể cùng với thực thi một số chính sách mới. FDI vào Việt Nam vẫn tốt, dù FDI đăng ký giảm 12,1% nhưng FDI thực hiện lại tăng 4,42 tỷ USD.

Bình luận về chương trình phục hồi trị giá gần 350.000 tỷ đồng, TS. Thắng cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao việc giảm thuế GTGT 2%. Chính sách giảm thuế GTGT là chính sách rất phù hợp lúc này, với 3 tác động tích cực của chính sách là: giúp giảm áp lực lạm phát thông qua giữ ổn định mặt bằng giá, kích thích cầu tiêu dùng, kích thích sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp”.

Tuy nhiên, việc triển khai, giải ngân vốn từ chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế vẫn chưa được triển khai hiệu quả như kỳ vọng do một số vấn đề về thủ tục phê duyệt dự án và bố trí nguồn lực, ông Thắng nêu quan điểm.

TS. Nguyễn Đình Cung lấy ví dụ, như gói an sinh xã hội thực hiện qua Ngân hàng chính sách xã hội với năng lực và cách thức thực hiện vẫn như thế, rõ ràng là chưa có sự đột biến để đẩy nhanh gói bổ sung. Đó là hạn chế.

Cũng tương tự như vậy, đối với đầu tư công thì lâu nay hiện tượng việc giải ngân chậm, kém hiệu quả vẫn là câu chuyện muôn thuở. Ông Cung đánh giá, muốn đạt tăng trưởng theo kỳ vọng, Chính phủ cần có những chính sách, tạo những áp lực thực thi cải cách tốt hơn, gấp gáp hơn, mạnh mẽ hơn.

Tôi cho rằng sự chỉ đạo thường xuyên của Chính phủ, kết hợp với việc đánh giá thường xuyên và độc lập về kết quả thực hiện, sẽ tạo ra áp lực dội vào, thúc đẩy thay đổi mạnh mẽ hơn, ông Cung nêu giải pháp.

Đặc biệt, để có thể thay đổi sức ì và động viên được sự sáng tạo, đột phá trong việc thực hiện các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ông Cung nhận định, về trung và ngắn hạn cần nhìn thấy cải cách khu vực doanh nghiệp Nhà nước là một chủ đề đầy tiềm năng.

Trong bối cảnh hiện nay, khu vực doanh nghiệp Nhà nước sẽ là động lực bù đắp được những thiếu hụt ở chỗ khác. Phải đổi mới cơ chế, chính sách là để doanh nghiệp nhà Nước vận hành linh hoạt. Có vậy, mới phát huy hết tiềm năng, ông Cung nhận định.

Đồng thời ông nhấn mạnh, phải cải cách mạnh mẽ hơn môi trường kinh doanh, đặc biệt chú ý nhiều hơn đến giải pháp về thu hút đầu tư nước ngoài.

Tin liên quan

Đọc tiếp