Đại biểu Quốc hội kiến nghị làm rõ 'xăng dầu thiếu thật hay thiếu giả'

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ tư, ngày 28/10, Quốc hội bước qua ngày thảo luận thứ hai về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 và dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.

Phát biểu tại Hội trường, Đại biểu Tạ Thị Yên – Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên đồng tình và đánh giá cao báo cáo của Chính phủ và các báo cáo thẩm tra của Quốc hội về tình hình kết quả phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước. Quốc hội, Chính phủ đã rất nỗ lực duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội đạt nhiều kết quả tích cực.

Theo đại biểu, Việt Nam đã có chiến lược an ninh năng lượng quốc gia, hai nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, Bình Sơn đảm bảo tới 70-80% sản lượng tiêu thụ trong nước, chỉ phải nhập khẩu 20%. Nhưng thời gian qua đã xảy ra hiện tượng "hết xăng" tại một loạt các cây xăng ở TP HCM, Hà Nội.

Việc xăng dầu thiếu thật hay giả cần phải nghiêm túc nghiên cứu, đánh giá để có giải pháp căn cơ, lâu dài.

Đại biểu Tạ Thị Yên – Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên.

Theo đại biểu, xăng dầu là nhiên liệu, đầu vào của nền kinh tế, một trong những trụ cột quan trọng chính của an ninh năng lượng quốc gia. Giá xăng, dầu tác động tới hầu hết ngành kinh tế và đời sống, sinh hoạt của người dân. Vì thế, giá xăng dầu ổn định, các cân đối vĩ mô sẽ ổn định, sản xuất kinh doanh phát triển, tăng trưởng kinh tế và Nhà nước lại thu được thuế, phí từ nền kinh tế.

"Cách can thiệp tốt nhất của Nhà nước đối với thị trường xăng dầu là bằng chính sách tài khóa, thông qua thuế, phí và làm tốt công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan", đại biểu Yên phát biểu.

Trước đó, tại phiên thảo luận ngày 27/10, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn ĐBQH Tỉnh Kiên Giang cũng đề cập tới tình hình thiếu hụt xăng dầu nhất là ở khu vực phía Nam, bà cho rằng có sự lúng túng trong điều hành, xử lý tình huống này của các bộ, ngành liên quan trong trách nhiệm quản lý Nhà nước.

Tình trạng thiếu hụt xăng dầu đã khiến người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn trong cuộc sống, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh. Hiện nay, hiện tượng này vẫn còn xảy ra cục bộ ở một số địa phương, chưa được giải quyết dứt điểm. Đại biểu đề nghị sớm khắc phục để ổn định tình hình.

Cùng đề cập đến nội dung này, đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đoàn ĐBQH TP HCM nhận định, thời gian qua Bộ Công thương đã vào cuộc tích cực giải quyết tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng xăng dầu, song vẫn cần sớm khắc phục, rút ra bài học kinh nghiệm để không xảy ra tình trạng tương tự trong thời gian tới.

Cần xem xét rút ngắn thời gian điều chỉnh giá xăng dầu. Vấn đề giá cả xăng dầu thời gian tới có thể tiếp tục diễn biến phức tạp, Quốc hội cần Ủy quyền cho Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định cắt giảm các loại thuế, phí liên quan đến xăng dầu như thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt để kiểm soát lạm phát một cách nhanh nhất.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đoàn ĐBQH TP HCM

Phát biểu tại Quốc hội sáng 28/10, giải trình làm rõ vấn đề tình hình cung ứng xăng dầu trên phạm vi cả nước, đặc biệt là tại TP HCM, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, cùng có khó khăn nhưng các tỉnh phía bắc và miền Trung không xảy ra hiện tượng thiếu xăng dầu. Việc thiếu xăng dầu tại TP HCM và một số tỉnh phía nam là điều đáng tiếc và bất thường.

Theo quy định hiện hành, vấn đề quản lý, cung ứng, kinh doanh xăng dầu được giao cho 7 bộ, ngành và 63 tỉnh thành địa phương thực hiện. Để làm tốt công tác này, cần có sự hợp tác chặt chẽ, nhuần nhuyễn, hiệu quả, nhất là trong bối cảnh có nhiều biến động.

Bộ Công Thương được giao nhiệm vụ chính là lập kế hoạch tạo nguồn cung ứng, cùng chính quyền địa phương quản lý hệ thống kinh doanh xăng dầu trên cả nước. Tuy nhiên, ngành Công Thương cần sự ủng hộ, giúp đỡ của Ngân hàng Nhà nước, hệ thống ngân hàng thương mại trong việc cho vay, bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp xăng dầu, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến hệ thống phân phối.

"Để doanh nghiệp xăng dầu tồn tại được, có thể 'cưu mang' được các đại lý và doanh nghiệp bán lẻ của mình, thì trong công thức tính giá cơ sở xăng dầu cần được ngành chức năng hướng dẫn cập nhật, phản ánh đầy đủ, kịp thời các chi phí định mức, chi phí tạo nguồn, chi phí phát sinh thực tế khác để doanh nghiệp trong lúc khó nếu không có lãi cũng không bị lỗ".

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên

Cũng theo Bộ trưởng, để có xăng dầu tới tay người tiêu dùng một cách thuận lợi, không chỉ cần sự vận hành thông suốt của 34 doanh nghiệp đầu mối, 332 thương nhân phân phối mà cần có vai trò có tính quyết định của 17.000 cửa hàng, đại lý kinh doanh xăng dầu do các tỉnh, thành phố cấp phép quản lý.

Thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành chức năng và các địa phương đã nỗ lực cố gắng trong quyết sách cấp trong chỉ đạo điều hành thông qua các công cụ thuế, phí, quỹ bình ổn và cả chính sách xã hội. Vì thế, thị trường xăng dầu nước ta cơ bản được ổn định, tổng nguồn cung không thiếu, giá cả hợp lý và luôn ở nhóm nước có mức giá bán lẻ thấp nhất trong khu vực và thế giới.

Về giải pháp khắc phục tình trạng này trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như tập trung chỉ đạo hướng dẫn các doanh nghiệp đầu mối, kinh doanh phân phối chia sẻ nguồn cung trong dự trữ của mình để kịp thời chi viện, ứng cứu trong điều hành.

Phối hợp với Ngân hàng Nhà nước kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu về tiếp cận nguồn vốn bảo lãnh tín dụng. Đây được xem là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp xăng dầu có thể tồn tại, phát huy vai trò quan trọng của mình trong cung ứng cho xã hội cho mặt hàng đặc biệt này.

Đồng thời, để doanh nghiệp xăng dầu không lỗ và có lỗ thì cũng trong khả năng chịu được ở thời điểm thị trường xăng dầu có nhiều biến động, Bộ Công thương sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành chức năng tham mưu cho Quốc hội, Chính phủ và cùng các cơ quan chức năng tiếp tục sử dụng công cụ thuế, phí, quỹ xăng dầu và chính sách an sinh khi cần thiết để điều hành giá bán lẻ xăng dầu phù hợp với biến động giá thế giới, đáp ứng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục triển khai phần mềm quản lý, phân phối kinh doanh xăng, dầu thống nhất trực tiếp từ Bộ Công thương đến các doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp đầu mối và thực hiện phân phối; từ các tỉnh, thành phố đến các đại lý bán lẻ trong cả nước nhằm bảo đảm tính khách quan, chính xác, minh bạch, kịp thời. Khẩn trương triển khai được rà soát, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách quản lý trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh xăng dầu.