Theo công văn, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) thống nhất với đề nghị của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét giao cho VEC nghiên cứu, thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư mở rộng Dự án đường cao tốc TP HCM - Long Thành.
Bộ này đề xuất trong quá trình nghiên cứu, lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, VEC phải tính toán và báo cáo cụ thể khả năng cân đối vốn và cơ chế có liên quan để có thể thực hiện dự án.
Bộ GTVT cho biết, hiện nay VEC đang là chủ đầu tư và quản lý, vận hành, khai thác đường cao tốc TP HCM - Long Thành để thu hồi vốn trả ADB và JICA. Trong bối cảnh Bộ GTVT không thể cân đối được thêm vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để đầu tư mở rộng tuyến cao tốc này thì phương án VEC thực hiện đầu tư mở rộng đường cao tốc TP HCM - Long Thành có nhiều ưu điểm.
Theo phương án được Bộ Giao thông Vận tải lựa chọn, VEC sẽ tự huy động vốn để thực hiện đầu tư mở rộng, tổ chức vận hành, khai thác và thu phí toàn bộ tuyến đường để hoàn vốn đầu tư. Thủ tục đầu tư dự án sẽ theo quy định của Luật Đầu tư.
“Phương án này có ưu điểm là tiến độ triển khai thuận lợi và dự kiến đầu năm 2026 hoàn thành, kịp với tiến độ sân bay Long Thành; không phải xử lý xung đột lợi ích giữa nhà đầu tư mới và VEC”, Bộ Giao thông vận tải khẳng định.
Hiện khó khăn lớn nhất đối VEC khi tham gia đầu tư mở rộng đường cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây là quy mô vốn điều lệ của doanh nghiệp. Cụ thể, hiện vốn điều lệ của VEC là 978,7 tỷ đồng, quá thấp so với quy mô vốn đầu tư các dự án đường cao tốc, khiến tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu của đơn vị này lên tới 7,04 lần
Để có thể huy động vốn vay đầu tư mở rộng các đường cao tốc do VEC đang quản lý, công ty đã xây dựng và đang trình duyệt Đề án Tái cơ cấu VEC. Ngày 8/9/2022, Ban Cán sự đảng Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã có Tờ trình số 114-TTr/BCSĐ trình Đề án Tái cơ cấu VEC cho Ban Cán sự đảng Chính phủ.
Theo nội dung Đề án Tái cơ cấu, VEC đề xuất tăng vốn điều lệ trên cơ sở phần vốn được Quốc hội quyết định chuyển từ vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách nhà nước. Khi được tăng vốn điều lệ, VEC đủ điều kiện để huy động vốn vay để triển khai các dự án mới, trong đó có việc mở rộng cao tốc TP HCM - Long Thành”.
Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tuyến cao tốc TP HCM (từ Vành đai 3) - Long Thành - Dầu Giây được quy hoạch 10 làn xe. Giai đoạn I (4 làn xe) đã được VEC đầu tư và đưa vào khai thác năm 2016, với tổng mức đầu tư 980,712 triệu USD. VEC đang quản lý, vận hành, khai thác để thu hồi vốn trả nợ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA).
Trước đó, tại Nghị quyết số 95/2019/QH14 ngày 26/11/2019 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I, Quốc hội đã giao Chính phủ nghiên cứu đầu tư xây dựng hệ thống giao thông kết nối khu vực Cảng hàng không quốc tế Long Thành với Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Trong đó, tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành thuộc tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây do VEC đầu tư, khai thác được coi là tuyến đường bộ chính yếu kết nối sân bay Long Thành với sân bay Tân Sơn Nhất.
Với quy mô 4 làn xe như hiện tại, đoạn tuyến từ nút giao An Phú – TP HCM (Km0+000) đến nút giao cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (Km25+920) không đáp ứng được nhu cầu vận tải, đặc biệt sau khi sân bay Long Thành giai đoạn I đưa vào khai thác (năm 2025).
Do đoạn từ nút giao An Phú đến nút giao Vành đai 2 (Km0+000 - Km4+000) đã bàn giao cho UBND TP HCM quản lý, vận hành khai thác và bảo trì, nên VEC sẽ chỉ tập trung nghiên cứu mở rộng đoạn từ nút giao Vành đai 2 đến nút giao với đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (Km4+000 - Km25+920) lên quy mô 10 làn xe, với chiều dài 21,92 km, tổng mức đầu tư dự kiến là 14.787 tỷ đồng.
