Lương tăng liệu có giữ chân được các công chức, viên chức hay không

Phát biểu tại phiên thảo luận ở nghị trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, thu chi ngân sách Nhà nước năm 2022 và dự kiến kế hoạch năm 2023, sáng 27/10, đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH Tỉnh Tây Ninh thẳng thắn nhìn nhận việc triển khai các gói hỗ trợ còn chậm, nhiều quy định, thủ tục còn rườm rà. Giải ngân vốn đầu tư công vẫn là điểm nghẽn dù Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt. Đời sống người lao động, cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang còn nhiều khó khăn.

"Từ 1/7/2019 đến nay, tiền lương cơ bản chưa được điều chỉnh, trong khi đó hàng năm chỉ số giá tiêu dùng vẫn tăng khoảng 4%, làm cho tiền lương thực tế và chất lượng cuộc sống giảm xuống. Điều này tạo sự chuyển dịch nhân lực từ khu vực công sang khu vực tư", đại biểu Huỳnh Thanh Phương đưa ra phân tích.

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH Tỉnh Tây Ninh

Xung quanh vấn đề này, Đại biểu Nguyễn Huy Thái - Đoàn ĐBQH Tỉnh Bạc Liêu cho rằng, ngay sau khi Chính phủ trình Quốc hội phương án tăng lương cơ sở cho công chức, viên chức, người lao động, thông tin này đã nhanh chóng thu hút đông đảo sự quan tâm của cử tri.

Lần tăng lương cơ sở gần nhất là ngày 1/7/2019, do nhiều nguyên nhân đặc biệt là ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, mức lương vẫn được giữ nguyên cho đến nay, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của công chức viên chức và người lao động, đến chất lượng hiệu quả công việc, thậm chí dẫn đến tình trạng nghỉ việc, chuyển việc thời gian qua.

Theo đại biểu, Việt Nam đang trên đà phục hồi kinh tế sau gần 3 năm tập trung toàn lực chống dịch. Cử tri, nhân dân và những người làm công ăn lương thấu hiểu sâu sắc rằng, gánh nặng ngân sách không thể gồng gánh khoản chi phí khổng lồ cho việc tăng lương hàng năm trong giai đoạn dịch Covid-19. Do đó, đại biểu đánh giá lần tăng lương lần này là nỗ lực lớn lao của Chính phủ, ước tính rằng, để tăng thêm 20,8% lương cơ sở khoản chi mà Chính phủ phải cân đối là 44.000 tỷ đồng.

Theo đại biểu Nguyễn Huy Thái, vừa tạm yên đại dịch, mức tăng lương cơ sở là thấu tình đạt lý trong sức chống chịu của nền kinh tế và sức chịu đựng của ngân sách.

Tuy nhiên, để niềm vui của người làm công ăn lương trọn vẹn hơn, cũng là để nhanh chóng bù đắp những trượt giá trầm trọng của đồng lương eo hẹp bấy lâu nay, từ những kiến nghị của nhiều cử tri, đại biểu Nguyễn Huy Thái kiến nghị thực hiện tăng lương cơ sở sớm hơn 6 tháng, thay vì từ 1/7/2023 mà thực hiện luôn từ 1/1/2023.

Đại biểu Nguyễn Huy Thái - Đoàn ĐBQH Tỉnh Bạc Liêu.

Trong một câu chuyện liên quan, đại biểu Thái cũng đặt ra vấn đề, lương cơ sở tăng có giữ chân được các cán bộ công chức viên chức trong khu vực công hay không?

Theo đại biểu, lương tăng là tín hiệu đáng mừng, nhưng không phải giải pháp dài hơi để công chức viên chức gắn bó với nghề ở khu vực công, mà đẩy nhanh tiến độ cải cách chính sách tiền lương mới thực sự là giải pháp căn cơ, điều mà lẽ ra nếu không phải quay quắt vì đại dịch thì đã được thực hiện từ năm 2021.

Đại biểu đề nghị, nếu năm 2023 phát triển kinh tế - xã hội tốt và tăng trưởng kinh tế vĩ mô ổn định bền vững không bị tác động bởi các yếu tố khách quan như 3 năm vừa qua, thì có thể triển khai chính sách cải cách tiền lương và đây là thông tin mà cử tri đang đặc biệt quan tâm. Mức lương cơ sở tăng như phương án Chính phủ vừa đề xuất với Quốc hội là rất quý ở thời điểm hiện tại, nhưng về thực chất chưa đủ để xóa bỏ chênh lệch giữa lương khu vực công và lương khu vực tư, giữa lương khu vực nhà nước và lương ngoài thị trường.

Đại biểu Nguyễn Huy Thái khẳng định điều chỉnh tăng mức lương cơ sở và thực hiện cải cách tiền lương là một trong những giải pháp cơ bản cùng với những giải pháp căn cơ khác nữa để khắc phục tình trạng cán bộ công chức viên chức và người lao động từ khu vực công nghỉ việc và từ khu vực công chuyển sang khu vực tư.

Khi thị trường kinh tế lao động phát triển, giữa khu vực công và khu vực tư tất sẽ có sự liên thông tương tác và cạnh tranh để cùng phát triển. Chấp nhận sự điều tiết của thị trường lao động thì cũng đồng thời phải cạnh tranh phải giữ chân những người tài những người có năng lực, những người thực sự có tâm huyết ở khu vực công bằng chính sách tiền lương phù hợp. Lương đủ sống cán bộ công chức viên chức và người lao động sẽ làm việc theo đúng giá trị của tiền lương mà họ được trả.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Huy Thái cũng đề cập đến tình trạng "lương chưa tăng thì giá cả đã nhanh chân mà chạy trước". Câu chuyện giá lương tiền cái nào đứng trước cái nào để có lợi nhất cho người lao động luôn là câu chuyện người lao động tha thiết quan tâm. Vì vậy, tăng lương cơ sở và thực hiện cải cách tiền lương chỉ thực sự có giá trị đối với người lao động khi Chính phủ thực hiện thành công các giải pháp bình ổn giá cả thị trường.

Cùng quan điểm này, Đại biểu Thái Thu Xương - Đoàn ĐBQH Tỉnh Hậu Giang đề xuất tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2023.

Đại biểu chỉ ra, tình hình nhiều cán bộ, công chức, viên chức bỏ việc trong thời gian gần đây, nguyên nhân chủ yếu là do ảnh hưởng của dịch Covid- 19, áp lực công việc quá cao, cường độ làm việc quá lớn, nhiều cán bộ phải làm việc hơn 10 tiếng ngày trong môi trường làm việc nguy hiểm, nguy cơ mắc bệnh cao, có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Đại biểu Thái Thu Xương - Đoàn ĐBQH Tỉnh Hậu Giang.

Đại biểu nêu rõ, áp lực công việc quá lớn nhưng sự quan tâm đối với lực lượng lao động này chưa nhiều, chưa có chính sách đãi ngộ, hỗ trợ tương xứng đối với công sức của họ bỏ ra. Tiền lương thực tế của cán bộ công nhân viên chức từ 2019 chưa tăng, lương tối thiểu vùng của người lao động tăng không cao, chỉ 6%, thấp hơn nhiều so với chỉ số lạm phát và tốc độ tăng trưởng.

Từ thực tế trên, từ ý chí, nguyện vọng cử tri và cán bộ, công chức, viên chức, đại biểu nghị phải nhanh chóng có giải pháp căn cơ trong việc giải bài toán thiếu hụt nhân lực trong lĩnh vực y tế và giáo dục để đủ sức phục vụ cho nhân dân.

Đặc biệt, nghiên cứu về thời gian tăng lương cơ sở càng sớm càng tốt; kiềm chế lạm phát, kiềm giá, tránh tình trạng lương "chưa tăng thì giá đã tăng, lương tăng một đồng, giá tăng 2 đồng", đại biểu nhấn mạnh.

Cũng theo đại biểu Tỉnh Hậu Giang, cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định 56 về quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập. Trong đó nâng mức phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức làm chuyên môn y tế dự phòng và y tế cơ sở từ mức 40 đến 70% lên tất cả đều hưởng mức 100%. Xem xét nâng lương khởi điểm đối với đối tượng bác sỹ mới ra trường nhằm thu hút nguồn nhân lực cho ngành y tế công tác trong lĩnh vực y tế dự phòng, y tế cơ sở.