Muong Boran - Mô hình của Thái Lan trong khai thác kiến trúc cổ

Di tích THÁI LAN
10:39 - 03/11/2022
Hài hòa giữa yếu tố hiện đại và quá khứ, Muong Boran không những giúp lưu giữ các giá trị cổ truyền của Thái Lan mà còn thể hiện sự phát triển và tính kế thừa trong nếp sống, văn hóa cùng trình độ phục dựng kiến trúc cổ đỉnh cao.

Thời điểm trước đại dịch Covid, có những năm ngành du lịch Thái Lan ghi nhận gần 40 triệu lượt khách quốc tế. Với diện tích 520.000 km vuông với hình dáng như chiếc rìu cổ, du lịch Thái Lan biết cách khai thác triệt để những nguồn tài nguyên thiên nhiên để làm say lòng du khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, người Thái cũng nhanh nhạy vận dụng sức sáng tạo của con người để bổ sung nhiều sản phẩm và loại hình dịch vụ du lịch đi kèm nhằm tăng sức quyến rũ cho nguồn tài nguyên ấy.

Dạo quanh ngoại ô thủ đô Bangkok, du khách có thể dừng chân tại khá nhiều địa điểm kỳ thú như công viên nước với hệ thống trò chơi đa dạng, safari, nhà ma, công viên khủng long, du hành vũ trụ… Riêng với những người hoài cổ, ưa tĩnh lặng và yêu kiến trúc, nghệ thuật xưa cũ thì có lẽ không chỗ nào hấp dẫn bằng khu “Thành phố cổ” (Muong Boran).

Muong Boran được coi như một trong những bảo tàng ngoài trời lớn nhất trên thế giới.

Muong Boran được coi như một trong những bảo tàng ngoài trời lớn nhất trên thế giới.

Trên diện tích 80ha, cách thủ đô Bangkok 30km, khoảng 100 công trình kiến trúc và tượng đài đã được nghệ nhân tái tạo tài tình. Điều đặc biệt là khuôn viên của thành cổ này được quy hoạch tương ứng với hình dáng của đất nước Thái Lan.

Tùy theo quy mô của công trình thật, việc tái tạo có thể giữ nguyên kích thước hoặc thu gọn phù hợp với tổng thể cảnh quan của khu thành cổ. Đối với người ưa chụp ảnh, nơi đây là một phim trường chứa nhiều góc máy đặc sắc.

Từ đường liên tỉnh trải nhựa của thời hiện đại và rẽ ngang qua một cây cầu nhỏ, du khách bắt đầu cảm nhận thời gian như quay ngược trở về quá khứ. Con đường đất đỏ uốn lượn và hàng cây lớn tỏa bóng mát mau chóng làm vơi không khí ngột ngạt và nhịp sống hối hả tới từ thị thành tắc đường cũng như các âm thanh giao thông ồn ào.

Rất khó có thể mô tả chi tiết từng công trình kiến trúc trong quần thể thành phố cổ này, nhưng du khách có thể lưu ý đôi điều. Trước hết cần kể tới thái độ phục dựng nghiêm túc và tay nghề tài hoa của các kíp thợ thi công. Từ nhiều năm nay, gỗ là vật liệu quý hiếm và được kiểm soát rất chặt chẽ ở Thái Lan nhưng dường như khu thành cổ được hưởng quy chế đặc biệt.

Muong Boran với những công trình và cảnh quan nên thơ có thể giúp du khách tạo nên nhiều tấm ảnh và góc quay đẹp.

Muong Boran với những công trình và cảnh quan nên thơ có thể giúp du khách tạo nên nhiều tấm ảnh và góc quay đẹp.

Giữa trung tâm khu thành phố cổ, người ta tạo dựng một khu chợ trên sông. Quy mô không lớn nhưng đủ cho du khách được trực tiếp tham gia hoạt động và dễ hình dung nếp sống “trên bến, dưới thuyền” hay nếm một vài món ăn dân tộc. Đáp ứng nhu cầu mua sắm đồ lưu niệm của du khách, luôn có những quầy hàng chuyên đồ thủ công dân gian (chính hiệu sản xuất tại Thái Lan) thấm đượm không khí và màu sắc của làng quê xa xưa.

Thậm chí người ta còn dựng cả những hiệu thuốc, tiệm cắt tóc đúng hình ảnh Thái Lan ở thế kỷ trước… Ngay cả những khu vệ sinh, dù đáp ứng yêu cầu về sạch sẽ và trang bị bằng thiết bị hiện đại, nhưng phần vỏ vẫn trùm lên là gạch, nhà gỗ lợp mái lá nom rất thô cũ.

Phục dựng theo giới hạn cho phép các công trình kiến trúc, mô hình sinh hoạt cổ là điều khó nhưng còn khó hơn là việc duy trì, bảo dưỡng, chăm sóc hàng ngày để vừa đảm bảo đáp ứng nhu cầu của du khách vừa tránh tình trạng xuống cấp của những công trình đầu tư rất tốn kém tiền của, công sức như vậy.

Muong Boran thể hiện nét đẹp truyền thống nhưng vẫn hiện đại của Thái Lan.

Muong Boran thể hiện nét đẹp truyền thống nhưng vẫn hiện đại của Thái Lan.

Bài toán này được giải quyết bằng phương pháp bố trí một số gia đình vào sinh sống trong thành phố cổ. Họ góp phần tạo ra không khí tự nhiên, giản dị của đời thường đồng thời được giao trách nhiệm, theo từng khu vực, chăm sóc cây cối, giữ gìn vệ sinh. Phần bảo trì kỹ thuật và thực hiện các yêu cầu chuyên môn cao được giao cho một đội ngũ chuyên môn khác.

Những nhà đầu tư quần thể nói trên cho biết khu thành phố cổ là nỗ lực làm sống lại bầu không khí lịch sử của đất nước Thái Lan với di tích, di vật. Tham quan khu phố cổ vì vậy không đơn thuần để hồi tưởng số phận của một dân tộc, một đất nước mà điều đó còn giúp người đương thời có những phút giây được thỏa mãn cảm giác nuối tiếc về quá khứ vĩnh viễn không bao giờ trở lại. Đây không phải là sự nuối tiếc, ủy mị thuần túy mà góp phần giúp cho thế hệ sau ý thức được tính kế thừa giữa quá khứ - hiện tại - tương lai.

Kinh nghiệm của Thái Lan, đơn cử khu thành phố cổ, trong khai thác kho tàng kiến trúc của cha ông thể hiện nỗ lực vươn ra ngoài cử chỉ huy động vật chất thuần túy hòng cưỡng lại lớp bụi và lãng quên theo thời gian.

Việc xây dựng và bảo tồn Muong Boran của Thái Lan là một bài học quý giá trong việc phục dựng và khai thác các công trình kiến trúc cổ.

Việc xây dựng và bảo tồn Muong Boran của Thái Lan là một bài học quý giá trong việc phục dựng và khai thác các công trình kiến trúc cổ.

Đọc tiếp