Tác động của đại dịch COVID-19 đến ngành dược
Ngành dược phẩm là một trong những ngành ít chịu ảnh hưởng nhất từ đại dịch COVID-19 so với các ngành khác, vì đây là một trong những mặt hàng thiết yếu đối với người dân. Do nhu cầu chi tiêu chăm sóc sức khỏe là khoản chi tiêu thiết yếu và nhu cầu chỉ tạm trì hoãn trong thời gian ngắn.
Với các doanh nghiệp dược, về tác động của COVID-19 đến ngành dược cho thấy 64,3% doanh nghiệp đánh giá tác động nghiêm trọng ở mức vừa phải; 28,6% doanh nghiệp đánh giá tác động ít, không đáng kể và chỉ có 7,1% doanh nghiệp đánh giá tác động nghiêm trọng- một báo cáo được Vietnam Report công bố hồi cuối năm 2019.
 |
Khảo sát các doanh nghiệp dược tháng 10/2020. (Nguồn: Vietnam Report) |
Sự bùng phát của đại dịch COVID-19 khiến cho nhu cầu về dược phẩm tăng đột biến với các dòng thuốc tăng cường sức đề kháng. Các bệnh viện và cả khách hàng cá nhân đều có nhu cầu tích trữ thuốc để phòng dịch.
Đối với các doanh nghiệp thuộc ngành vật tư y tế, việc sản xuất cung cấp các trang thiết bị y tế, các dụng cụ bảo hộ trong thời gian dịch bệnh COVID-19 diễn ra đã góp phần tăng doanh thu đáng kể cho các doanh nghiệp này, không những thế có những doanh nghiệp doanh thu thuần và lợi nhuận tăng trưởng ba con số so với cùng kỳ năm 2019.
 |
| Lợi nhuận tăng trưởng trong năm 2020. (Nguồn: Bloomberg) |
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp ngành dược và vật tư y tế nào cũng được hưởng lợi, mà tình hình kinh doanh có những doanh nghiệp lãi khủng, tăng trưởng mạnh. Ngành dược cũng ghi nhận nhiều doanh nghiệp bị sụt giảm lợi nhuận, trong đó có doanh nghiệp ghi nhận lỗ do ảnh hưởng của dịch bệnh.
18 doanh nghiệp dược niêm yết trên sàn chứng khoán
Theo tổng hợp của Vietstock, trong quý III/2020, có 18 doanh nghiệp dược niêm yết trên sàn chứng khoán đã tạo ra gần 8.796 tỷ đồng doanh thu thuần và 530 tỷ đồng lãi ròng, lần lượt giảm 4,9% và tăng 7,6% so cùng kỳ. Trong khi đó, số liệu từ SSI Research lại thể hiện, tổng doanh thu lũy kế 09/2020 của các công ty dược phẩm niêm yết ở Việt Nam đạt 10.800 tỷ đồng (giảm 1,3% so cùng kỳ) nhưng tổng lợi nhuận sau thuế lũy kế 09/2020 của các công ty này lại tăng 12,6% so với cùng kỳ, đạt 1.500 tỷ đồng.
 |
| Ước tính doanh thu dược phẩm của Việt Nam theo BMI. (Nguồn: BMI) |
Giãn cách xã hội và kiểm soát chặt chẽ việc đến bệnh viện đã làm gián đoạn nhu cầu chăm sóc sức khỏe, vì những người có vấn đề sức khỏe không cấp bách hạn chế khám chữa bệnh, dẫn đến doanh số kê đơn và bán thuốc ít hơn. Doanh thu ngành dược phẩm năm 2020 chỉ tăng 2,8%, thấp hơn nhiều so với mức 11,8% trong năm năm gần đây.
Trên kênh thị trường ETC (kênh bán các loại thuốc theo đơn, chủ yếu qua bệnh viện, bác sĩ), tâm lý lo ngại lây nhiễm dịch bệnh và quy trình thăm khám bệnh viện nghiêm ngặt trong mùa dịch đã hạn chế số lượng bệnh nhân đến kiểm tra sức khỏe định kỳ, khiến số lượt khám chữa bệnh toàn quốc từ I-III/2020 giảm 10%–15% so với cùng kỳ năm trước.
Thuốc nhập khẩu vẫn chiếm ưu thế trên thị trường với ~58% thị phần dược phẩm Việt Nam. Do các nhà máy sản xuất thuốc trong nước mới bị chậm tiến độ và chưa thể đưa vào vận hành trong năm 2020. Cụ thể, nhập khẩu thuốc tăng mạnh trong năm 2020 ở mức 10,3% YoY (nguồn: VNPCA), cao hơn CAGR 8,2% trong giai đoạn 2015-2019 do nhu cầu nhập một số thuốc điều trị COVID-19 từ các công ty thuốc nước ngoài tăng mạnh.
Đáng chú ý hơn, năm 2020 lại là một năm có nhiều thương vụ M&A đáng chú ý trong ngành dược phẩm. Theo tính toán của nhóm phân tích, tổng giá trị M&A năm 2020 ước đạt 1.680 tỷ đồng, với sự tham gia của nhiều nhà đầu tư nước ngoài, có chuyên môn về danh mục thuốc chất lượng cao có thể hỗ trợ các công ty dược phẩm Việt Nam nâng cao tiêu chuẩn sản xuất./.
