Nghị quyết 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã chỉ ra nhiều thách thức, trong đó có thách thức về nguồn vốn và tín dụng. Nghị quyết nêu rõ, phát triển kinh tế tập thể cả về số lượng và chất lượng, phấn đấu đến năm 2030 có 140.000 tổ hợp tác, trên 60% tổ chức này có lãi khá, ít nhất 50% tổ chức tham gia liên kết theo chuỗi giá trị.
Tuy nhiên, tại diễn đàn “Khai thông tín dụng vi mô phục vụ chuỗi liên kết SX, chế biến, tiêu thụ nông sản” vừa qua, ông Lâm Quốc Tuấn, Giám đốc HTX Vĩnh Tiến – Hưng Hội (Bạc Liêu) đại diện các hợp tác xã (HTX) kiến nghị ngân hàng Nhà nước cần đưa ra hướng dẫn, chỉ đạo cụ thể các ngân hàng để các HTX, hộ sản xuất kinh doanh được duyệt vay vốn thụ hưởng hỗ trợ 2% lãi suất theo Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.
Bởi để được hưởng hỗ trợ này, các HTX, hộ kinh doanh phải tiếp tục bổ sung các thủ tục, chứng từ, hóa đơn để ngân hàng thẩm định. Đối với các đơn vị có Ban Giám đốc, kế toán thì không có gì khó khăn, nhưng đối với các hộ sản xuất, kinh doanh thì không thể đủ khả năng làm việc đó, nhất là bà con mua vật tư nông nghiệp, hàng hóa từ các đại lý trong vùng thì không thể cung cấp được hóa đơn thuế giá trị gia tăng.
"Mong Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại cổ phần xem xét lại để đơn giản hóa các thủ tục", ông Tuấn đề xuất.
Là một trong những ngân hàng đẩy mạnh phối hợp xây dựng chuỗi giá trị, hướng tới tín dụng xanh, ông Hà Huy Cường, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Nam Á chi nhánh TP. HCM cho biết, đối với lĩnh vực nông nghiệp đặc biệt là công nghệ cao, tín dụng xanh đang là định hướng của Ngân hàng Nam Á.
Ông Hà Huy Cường, Phó Tổng giám đốc Nam Á Bank chi nhánh TP HCM
“Ngân hàng đang xây dựng chiến lược theo hướng ngân hàng xanh, lấy tín dụng xanh làm nền tảng phát triển. Trong thời gian qua, ngân hàng đã phối hợp với quỹ GCF và đã triển khai được gần 50 triệu USD đối với quỹ trong mảng cho vay với các dự án năng lượng tái tạo và nông nghiệp xanh".
Trong danh mục tín dụng của Nam Á Bank, mảng nông nghiệp cho đến nay đã chiếm tỷ trọng khoảng 8%. Đầu năm nay, Nam Á Bank đã ký kết với Tập đoàn Nam Miền Trung để triển khai các chuỗi giá trị liên quan đến ngành tôm Việt Nam. Ngân hàng và Tập đoàn Nam Miền Trung đang phối hợp với các doanh nghiệp khác trong ngành để xây dựng chuỗi giá trị, tài trợ từ người nuôi trồng cho đến khâu xuất khẩu.
Ông Hà Huy Cường cho rằng đối với kinh nghiệm triển khai, việc cho vay đối với ngành nông nghiệp nông thôn cần phải đi theo chuỗi, từ đó ngành ngân hàng mới có thể mạnh dạn tham gia vốn vào. Những khó khăn hai chiều giữa ngành ngân hàng và các HTX không dễ giải quyết. Cần đánh giá lại chất lượng HTX và tính chỉn chu trong các hoạt động để ngân hàng có thể nâng cao tỷ lệ tài sản đảm bảo hoặc tín chấp một phần.
Để việc triển khai được thuận lợi, phía Ngân hàng Nam Á đưa ra một số đề nghị, cần có đầu mối từ liên minh HTX, từ Bộ hoặc Đề án 970 để lựa chọn và phân loại các HTX theo một số tiêu chí nhất định để ngân hàng có thể xác định tham gia với tài sản đảm bảo hoàn toàn hoặc tài sản và tín chấp một phần.
Ngân hàng sẽ hỗ trợ xây dựng tiêu chí để có thể mạnh dạn xây dựng hạn mức tín dụng, từ đó hỗ trợ cho HTX; Bộ NN-PTNT và Đề án cần xây dựng các nguồn vốn ví dụ như BIDV từng chủ trì Dự án Hạt gạo vàng.
Ngân hàng Nam Á luôn sẵn sàng tham gia xây dựng các đề án và triển khai nguồn vốn tới khách hàng; Ngân hàng Nam Á hoàn toàn ủng hộ đào tạo cán bộ tín dụng, nâng cao năng lực thẩm định trong mảng nông nghiệp.
 |
Tín dụng nông nghiệp cần hình thành theo chuỗi. |
Lưu ý các điều kiện để được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội
Cũng tại diễn đàn, ông Nguyễn Đức Hải, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội đã chia sẻ lưu ý để các doanh nghiệp nhỏ và vừa, HTX thuận lợi hơn trong việc vay vốn.
Theo ông Hải, đây là một tổ chức tín dụng đặc thù bởi các đối tượng và chính sách tín dụng theo chỉ định của Chính phủ, chủ yếu là hỗ trợ tín dụng cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, đối tượng chính sách, học sinh sinh viên, người có công và đồng bào dân tộc thiểu số. Với dư nợ hiện nay là 273.000 tỷ đồng, nhưng với đối tượng doanh nghiệp nhỏ, vừa và HTX, trong gần 20 năm hoạt động, Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay rất hạn chế.
Hiện nay Ngân hàng Chính sách xã hội chỉ có chính sách cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm và phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số là các doanh nghiệp và hợp tác xã có thể tham gia để phát triển sản xuất theo chuỗi và phát triển vùng dược liệu quý. Tuy nhiên, 2 chính sách này hiện mới dừng lại ở Nghị định hướng dẫn của Chính phủ.
Tuy nhiên, ông Hải nhấn mạnh, không phải tất cả doanh nghiệp hoặc HTX đều được tiếp cận với chính sách này. Bởi đây là chính sách tín dụng phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội vùng dân tộc thiểu số.
“Ví dụ, để được vay vốn phát triển theo chuỗi giá trị thì các doanh nghiệp, HTX phải sử dụng tối thiểu từ 70% lao động là người dân tộc thiểu số. Thứ hai, nếu vay vốn để phát triển vùng dược liệu quý thì doanh nghiệp, HTX phải sử dụng tối thiểu 50% lao động là người đồng bào dân tộc thiểu số và tham gia dự án phát triển vùng dược liệu quý hoặc dự án trung tâm nhân giống, bảo tồn, phát triển dược liệu quý”, ông Hải giải thích thêm.
