Nhiều ngân hàng tập trung cho vay bất động sản
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ngày 30/7 đã có báo cáo đánh giá tổng quan về tình hình tăng trưởng tín dụng hiện nay cũng như định hướng nửa cuối năm 2022. Trong đó, cơ quan này đã thông tin chi tiết về cơ sở phân bổ tăng trưởng tín dụng năm 2022 cho từng tổ chức tín dụng (TCTD).
Theo NHNN, thời gian qua, một số TCTD phản ánh hết “room” tín dụng là do các TCTD tăng tín dụng quá nhanh trong 6 tháng đầu năm. Việc từ chối cho vay đối với khách hàng không hẳn là do hết room mà còn có thể do phải đảm bảo các tỷ lệ an toàn, hoặc một số ngân hàng xếp hạng thấp không được tăng trưởng tín dụng cao...
Với bản chất hoạt động ngân hàng chủ yếu tập trung cho vay ngắn hạn, cho vay bổ sung vốn lưu động thì thường xuyên có nguồn thu nợ, cho vay. Tuy nhiên, một số TCTD chủ yếu cho vay trung dài hạn, tập trung vào lĩnh vực bất động sản thì thời gian quay vòng vốn chậm, không thu hồi được nợ nhanh, nên dẫn đến hết dư địa tăng trưởng tín dụng.
Tuy nhiên, việc xử lý ách tắc dòng vốn của thị trường bất động sản cần được cân nhắc và tiếp cận theo nhiều nguồn vốn khác nhau, và không đẩy rủi ro tới hệ thống ngân hàng. Trong khi đó, hệ thống ngân hàng rủi ro chính là rủi ro đối với khả năng chi trả cho người gửi tiền bởi vốn cho thị trường bất động sản thường dài hạn trong khi vốn huy động của hệ thống ngân hàng 80% là ngắn hạn.
Tín dụng đến 30/6/2022 đã tăng 9,35% so với cuối năm trước, tăng 16,69% so với cùng kỳ năm 2021, là mức tăng 6 tháng đầu năm cao nhất trong vòng 10 năm qua. Trong đó số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp tăng 3,21% so với cuối năm 2021 và chiếm 2,49% tổng dư nợ tín dụng cùng kỳ 2021 giảm 4,67%, chiếm 2,27%.
Riêng về tín dụng bất động sản, NHNN cho hay, đến tháng 6/2022, tổng dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực này đạt trên 2,36 triệu tỷ đồng, tăng 14,07% so với cuối năm 2021, chiếm 20,74% tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống.
Bất động sản không thể dựa quá lớn vào tín dụng ngân hàng
Theo NHNN, dòng vốn đầu tư vào thị trường bất động sản rất đa dạng, bao gồm vốn FDI, vốn huy động từ thị trường quốc tế thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp hoặc vay các tổ chức nước ngoài, huy động từ thị trường chứng khoán, từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nguồn vốn tự có, tự tích lũy của các tổ chức, cá nhân và vay từ trái phiếu doanh nghiệp. Như vậy nguồn vốn tín dụng từ hệ thống trái phiếu doanh nghiệp chỉ là một trong số các nguồn vốn đầu tư vào thị trường bất động sản, nhưng đây là nguồn vốn mang tính chất trọng yếu.
Hiện dư nợ tín dụng bất động sản đã đạt trên 2,36 triệu tỷ đồng, chiếm 20,74% tổng tín dụng toàn hệ thống và tăng 14,07% so với cuối năm 2021, cao hơn tăng trưởng tín dụng chung của toàn hệ thống và cùng kỳ các năm trước.
Theo NHNN, tín dụng ngân hàng chỉ giải quyết được các vấn đề trước mắt, tạm thời đối với thị trường bất động sản về nguồn vốn cho sự phát triển của thị trường này.
Về lâu dài, để phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững cần có các giải pháp đồng bộ để khơi thông nguồn vốn đa dạng, an toàn, hiệu quả, hỗ trợ thị trường bất động sản .
Tín dụng ngân hàng được đẩy mạnh quá mức vào bất động sản sẽ tạo rủi ro lớn, ảnh hưởng trọng yếu tới an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Do nhu cầu tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản thường có thời gian vay vốn dài (hiện nay khoảng 94% dư nợ tín dụng bất động sản có thời gian vay vốn từ 10-25 năm), trong khi nguồn huy động của hệ thống TCTD chủ yếu là ngắn hạn với lãi suất thay đổi theo thị trường (80% nguồn vốn huy động của hệ thống TCTD là tiền gửi ngắn hạn), vì vậy TCTD sẽ đối mặt với rủi ro thanh khoản, không đáp ứng được nhu cầu chi trả tiền gửi cho người dân.
Duy trì mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% cả năm 2022
Theo đó, ngay trong ngày 30/7, tại cuộc họp với Thủ tướng Chính phủ để bàn về việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển bền vững, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, cơ quan quản lý vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% cả năm 2022, dù nhận được một số kiến nghị về việc “nới” chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng lên khoảng 15-16%.
 |
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại cuộc họp Chính phủ chiều 30/7. Ảnh: VGP. |
Lý giải điều này, bà Hồng cho biết tăng trưởng tín dụng luỹ kế từ đầu năm tới 26/7/2022 là 9,42%. Con số này trong giai đoạn từ cuối tháng 7/2021 tới 26/7/2022 là 17%. Ngược lại, huy động vốn của hệ thống ngân hàng luỹ kế 7 tháng đầu năm ước đạt 4,21%.
Ngoài ra, theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam dựa trên cách tính GDP mới ở mức 154%, tỷ lệ này đã vượt mức 180% so với cách tính GDP cũ. Những con số này, theo bà Hồng, đều ở mức cao nhất thế giới.
Còn tỷ lệ tín dụng/huy động vốn từ thị trường 1 (tiền gửi của doanh nghiệp và người dân) đã đạt 99%, đồng nghĩa với hệ thống ngân hàng huy động được 100 đồng thì cho vay tới 99 đồng.
Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng có chỉ đạo về việc tích cực phân bổ dòng tiền vào các ngành, lĩnh vực có vai trò thúc đẩy phục hồi kinh tế trong nửa cuối năm 2022 như đầu tư công. Như vậy, một lượng tiền lớn sẽ được đưa vào nền kinh tế thời gian tới.
“Với bối cảnh trên, cộng thêm áp lực lạm phát gia tăng thì không thể chủ quan. Trước mắt, ngân hàng Nhà nước vẫn điều hành chính sách tiền tệ trên cơ sở tăng trưởng tín dụng cả năm ở mức 14%”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.
Đáng chú ý, theo bà Hồng, nếu nới "room" tín dụng thì các ngân hàng phải “chạy đua” huy động nguồn vốn để có nguồn cho vay, gây cuộc đua lãi suất tương tự giai đoạn 2010-2011. Điều này không phù hợp với mục tiêu ổn định lãi suất, tỷ giá và thị trường ngoại hối của ngân hàng Nhà nước.
Trong khi đó, với lĩnh vực bất động sản, việc nới “room” sẽ làm gia tăng rủi ro trung - dài hạn với hệ thống ngân hàng. Để tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn, Thống đốc cho rằng doanh nghiệp và nhà đầu tư bất động sản có thể huy động vốn từ nhiều kênh khác nhau gồm đầu tư nước ngoài, chứng khoán, trái phiếu.
