Tổng mức đầu tư các dự án thành phần là 99.170 tỷ đồng
Phát biểu tại Nghị trường, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết theo Nghị quyết số 66/2013/QH13, đến năm 2020 dự án hoàn thành nối thông tuyến từ Pác Bó (tỉnh Cao Bằng) đến Đất Mũi (tỉnh Cà Mau) quy mô tối thiểu 2 làn xe với chiều dài khoảng 2.744km. Đến nay, dự án đã hoàn thành 2.362km, đạt 86,1% và khoảng 258km tuyến nhánh; đang triển khai 211km; còn lại khoảng 171km chưa bố trí được vốn để triển khai thực hiện.
Tổng mức đầu tư các dự án thành phần để nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh (giai đoạn 2 làn xe) là 99.170 tỷ đồng. Các dự án thành phần đã và đang đầu tư có tổng mức đầu tư 88.400 tỷ đồng.
Căn cứ vào nhu cầu, nguồn vốn đã bố trí để đầu tư các dự án thành phần là 79.022 tỷ đồng, gồm: Giai đoạn đến năm 2020 đã bố trí 62.316 tỷ đồng (nguồn vốn ngân sách Nhà nước 43.728 tỷ đồng, nguồn vốn ngoài ngân sách 18.588 tỷ đồng).
Còn giai đoạn 2021-2025 đã cân đối bố trí 16.706 tỷ đồng vốn ngân sách Nhà nước phân bổ cho Bộ Giao thông Vận tải và 1.600 tỷ đồng ngân sách trung ương hỗ trợ địa phương thực hiện đoạn Đoan Hùng - Phú Thọ.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, giai đoạn từ năm 2000 đến 2011, dự án trên triển khai cơ bản đáp ứng tiến độ yêu cầu. Tuy nhiên, do chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nên nhiều dự án phải dừng giãn tiến độ trong đó có các dự án thành phần thuộc đường Hồ Chí Minh.
Do đó, giai đoạn từ năm 2011 đến hết năm 2015 mặc dù đã được phê duyệt dự án đầu tư nhưng có rất ít các dự án giao thông nói chung và các dự án thành phần đường Hồ Chí Minh nói riêng được triển khai đầu tư.
"Trong bối cảnh quy mô nền kinh tế chưa đủ lớn, khả năng nguồn lực có hạn nên đến hết năm 2020 chưa cân đối bố trí đủ nguồn vốn để nối thông toàn tuyến như mục tiêu của Nghị quyết số 66/2013 của Quốc hội", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết.
Nối thông đường Hồ Chí Minh với quy mô 2 làn xe
Từ phân tích trên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, Chính phủ đề xuất mục tiêu đầu tư đường Hồ Chí Minh giai đoạn đến năm 2025 sẽ tiếp tục đầu tư hoàn thành các đoạn đang triển khai; cân đối bố trí nguồn lực để đầu tư 2 dự án thành phần đoạn Chợ Chu - Ngã Ba Trung Sơn và đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận; đối với đoạn Cổ Tiết - Chợ Bến chỉ chuẩn bị đầu tư, tận dụng QL.32, QL.21 để nối thông đường Hồ Chí Minh theo quy mô 2 làn xe. Tập trung nguồn lực hoàn thành khoảng 287 km thuộc dự án đường cao tốc Bắc Nam phía Đông đi trùng với đường Hồ Chí Minh.
Giai đoạn sau năm 2025, trên cơ sở nhu cầu, hiệu quả đầu tư, quy hoạch và khả năng cân đối nguồn lực của từng thời kỳ, đầu tư khoảng 634 km đường Hồ Chí Minh theo tiêu chuẩn cao tốc.
Về kế hoạch triển khai và nhu cầu vốn đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, giai đoạn 2021 - 2025 triển khai hoàn thành các dự án đang đầu tư và khởi công mới 2 dự án thành phần nối thông tuyến quy mô 2 làn xe với tổng mức đầu tư 22.276 tỷ đồng. Trong đó, đã bố trí được hơn 16.700 tỷ đồng.
Để đảm bảo cân đối đầy đủ, kịp thời nguồn vốn đầu tư 2 dự án thành phần ưu tiên là Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT rà soát, cân đối lại kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ để bố trí đủ 4.450/5570 tỷ đồng cho 2 dự án này.
"Giai đoạn 2025-2030, trong kế hoạch triển khai và nhu cầu vốn đầu tư của các dự án trong giai đoạn này sẽ cân đối trong tổng nhu cầu kế hoạch đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông nói chung và báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết.
Về giải pháp để thực hiện các mục tiêu trên, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, đối với các dự án đang triển khai, Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT và các địa phương có liên quan tập trung nhân lực thiết bị để sớm hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng. Xây dựng kế hoạch triển khai bám sát quy hoạch và nguồn lực được duyệt để đảm bảo phù hợp từng giai đoạn cụ thể, có tính khả thi.
Ưu tiên tập trung nguồn lực Nhà nước đầu tư tuyến đường theo quy hoạch, đây là tuyến đường đi qua vùng khó khăn, vùng sâu vùng xa có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống, liên quan đến quốc phòng - an ninh, việc huy động các nguồn vốn khác hiệu quả thấp, do đó Chính phủ xác định nguồn vốn đầu tư công là chủ đạo.
Tiếp tục công khai quy hoạch tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong nhân dân; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ trong quá trình thực hiện quy hoạch giữa trung ương và địa phương, bảo đảm các quy hoạch địa phương phải tuân thủ các định hướng của quy hoạch.
Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát định kỳ, đột xuất quá trình triển khai dự án để kịp thời có phương án xử lý các khó khăn, vướng mắc nhằm đảm bảo tiến độ và các mục tiêu của dự án.
Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét, thông qua báo cáo tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013 của Quốc hội đến năm 2020 - 2021 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.
Giao Chính phủ triển khai hoàn thành dứt điểm việc đầu tư xây dựng các đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận để nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh theo quy mô 2 làn xe trong giai đoạn 2021 - 2025. Bên cạnh đó, triển khai cụ thể các dự án trong giai đoạn sau năm 2020 theo quy hoạch, phù hợp nhu cầu vận tải, khả năng cân đối nguồn lực và hiệu quả đầu tư, trong đó có đoạn Cổ Tiết - Chợ Bến.
