Có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 và tạo ra một khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới, RCEP được kỳ vọng sẽ xóa bỏ tới 90% thuế quan trong vòng 20 năm giữa các thành viên.
Standard Chartered cho rằng RCEP sẽ giúp Việt nam tăng cường vị thế thương mại và thúc đẩy quá trình phục hồi hậu đại dịch. Các mặt hàng xuất khẩu chính hưởng lợi từ RCEP bao gồm công nghệ thông tin, dệt may, da giày, nông nghiệp, ô tô và viễn thông.
"Trong dài hạn, hiệp định này sẽ tạo ra nền tảng để tạo dựng một chuỗi cung ứng mới trong khu vực, trong đó vai trò của Việt Nam là hết sức quan trọng. Việt Nam đặt mục tiêu đạt mức tăng trưởng xuất khẩu hàng năm ở mức 6-7% trong thời gian từ 2021-2030", theo báo cáo của Standard Chartered.
“RCEP sẽ giúp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu và tiếp cận tốt hơn với các thị trường tiêu dùng lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Indonesia. Hiệp định này sẽ giúp các nhà sản xuất tại Việt Nam giảm thiểu chi phí và tiếp cận chuỗi cung ứng trên khắp khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Phần lớn nguyên liệu thô phục vụ cho xuất khẩu của Việt Nam được nhập từ các nước tham gia RCEP”, ông Tim Leelahaphan (chuyên gia kinh tế phụ trách Thái Lan và Việt Nam, Ngân hàng Standard Chartered) chia sẻ.
Về vấn đề lo ngại Hiệp định RCEP gây sức ép cạnh tranh lên hàng hóa tại thị trường nội địa khi những nguyên tắc thỏa thuận là đồng đều giữa các bên khi tham gia, Standard Chartered cho rằng điều này là tất yếu khi một số nước có thế mạnh về các sản phẩm tương tự như Việt Nam (ví dụ như các sản phẩm sử dụng nhiều lao động).
"Tuy nhiên ngược lại, sự cạnh tranh đó sẽ thúc đẩy Việt Nam chuyển đổi sang sản xuất ứng dụng công nghệ cao. Qua RCEP, Việt Nam có thể mua các nguyên vật liệu chất lượng cao từ các nước thành viên một cách dễ dàng hơn và tiếp cận tốt hơn với các thị trường để cung cấp các loại hàng hóa có giá trị gia tăng cao", theo Standard Chartered.
Các chuyên gia của Standard Chartered dự báo thặng dư cán cân vãng lai và nguồn vốn FDI sẽ tiếp tục là những yếu tố quan trọng hỗ trợ cho Việt Nam Đồng (VND) trong dài hạn. RCEP sẽ thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam, hỗ trợ cán cân vãng lai và thu hút thêm dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
“Tổng cán cân vãng lai và vốn đầu tư trực tiếp ròng vào Việt Nam đạt mức trung bình 19 tỷ USD/năm trong 9 năm qua. Với kết quả này, chúng tôi kỳ vọng VND sẽ tiếp tục tăng giá trong những năm tới. Chúng tôi dự báo tỷ giá USD-VND sẽ đạt 22.500 vào cuối năm 2022 và 22.000 và cuối năm 2023”, ông Divya Devesh (Trưởng nhóm nghiên cứu ngoại hối khu vực ASEAN và Nam Á, Ngân hàng Standard Chartered) chia sẻ.
CHIẾN LƯỢC XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ ĐẾN NĂM 2030
Tháng 4/2022, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030, đặt mục tiêu đạt 8% tăng trưởng xuất khẩu vào năm 2025. Giai đoạn 2021 - 2030 đạt trung bình 6 – 7%/năm. Giai đoạn 2021 – 2025 tăng trưởng xuất khẩu bình quân đạt 8 - 9%/năm; giai đoạn 2026 – 2030 đạt 5 – 6%/năm.
Về thị trường xuất khẩu, đặt mục tiêu tăng tỷ trọng xuất khẩu sang khu vực châu Âu và châu Mỹ. Cụ thể, năm 2025, châu Á là thị trường có tỷ trọng lớn nhất, đạt 49 – 50%. Tiếp đến là châu Mỹ đạt 32 – 33%; châu Âu đạt 16 -17%. Đến năm 2030, mục tiêu tăng tỷ trọng tại khu vực châu Á giảm xuống, đạt 46 – 47%. Trong khi đó, châu Mỹ và châu Âu tăng với mục tiêu lần lượt là 33 – 34% và 18 -19%.
Theo Chiến lược, trong tương lai, Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường, tránh phụ thuộc vào một khu vực thị trường hướng đến cán cân thương mại song phương có tính bền vững. Tận dụng và khai thác tốt các FTA để tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu sang các thị trường lớn như EU, Nhật Bản, Trung Quốc, ASEAN…
Chiến lược đặt mục tiêu hướng tới phát triển bền vững, chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu.
Về định hướng nhập khẩu hàng hóa, Việt Nam hướng tới chủ động điều chỉnh nhịp độ tăng trưởng nhập khẩu. Tăng tỷ trọng nhập khẩu máy móc, thiết bị hiện đại, dây chuyền sản xuất tiên tiến từ nước ngoài, đặc biệt là các sản phẩm công nghệ cao, công nghệ nguồn. Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu thị trường nhập khẩu theo hướng giảm tỷ trọng nhập khẩu từ các thị trường công nghệ thấp, công nghệ trung gian, tăng tỷ trọng nhập khẩu từ các thị trường công nghệ nguồn.
Việt Nam sẽ tăng tỷ trọng các sản phẩm xuất khẩu có giá trị gia tăng, các sản phẩm kinh tế xanh, thúc đẩy các sản phẩm có tính sáng tạo.
