Trong báo cáo trái phiếu doanh nghiệp vừa công bố, SSI Research nhận định, thị trường trái phiếu doanh nghiệp về cơ bản vẫn được vận hành tương đối bình thường trong quý I/2022.
"Tuy nhiên sau các động thái có phần cứng rắn từ Chính phủ trong việc lập lại trật tự và tăng cường tính minh bạch, công khai thì hiện nay các doanh nghiệp đang trì hoãn kế hoạch phát hành nhằm chờ đợi hướng dẫn cụ thể hơn từ Chính phủ", chuyên gia SSI Research nêu.
Doanh nghiệp bất động sản "chùn tay" phát hành trái phiếu
Cụ thể, dữ liệu từ SSI Research cho thấy, quý vừa qua tổng lượng trái phiếu phát hành đạt 61,9 nghìn tỷ đồng, tăng 34% so với cùng kỳ năm 2021.
Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng khối lượng phát hành trong quý I/2021 là tương đối thấp khi các doanh nghiệp điều chỉnh phương án phát hành nhằm phù hợp với các văn bản pháp luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 như Luật Chứng khoán 2019 hay Nghị định 153/2020 và Nghị định 155/2020. Nếu so sánh theo quý, lượng phát hành trong quý I đã giảm hơn 74% so với quý IV/2021.
Xét riêng các doanh nghiệp bất động sản, hoạt động phát hành trái phiếu vẫn diễn ra sôi động. Cụ thể, trong quý I, tổng khối lượng là 38,2 nghìn tỷ đồng, chiếm tới 62% tổng lượng phát hành và tập trung chủ yếu trong tháng 1 và 3 - trước khi xảy ra sự kiện tiêu cực trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Tuy vậy, sang tháng 4, lượng trái phiếu do doanh nghiệp bất động sản phát hành đã giảm mạnh, khi chỉ ghi nhận 820 tỷ đồng trái phiếu phát hành, trong khi đó mức bình quân theo tháng trong năm 2021 là 26 nghìn tỷ đồng.
Phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ kém sôi động trong quý II/2022 nhưng khả quan trong năm 2022
Theo SSI, nhìn chung tác động của các sự kiện gần đây đã được nhìn thấy tương đối rõ ràng. Hầu hết các doanh nghiệp phát hành trái phiếu trong 2 tháng trở lại đây hoặc là những doanh nghiệp niêm yết lớn hoặc là các tổ chức tín dụng và định chế tài chính, vốn đã chịu sự quản lý chặt chẽ từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước.
Cũng theo đánh giá của SSI, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ kém sôi động hơn, ít nhất trong quý II, trước khi có các chính sách rõ ràng hơn từ Chính phủ. Cụ thể, sự kiện Tân Hoàng Minh và các động thái siết chặt của Chính phủ trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ thời gian qua đã tác động cả doanh nghiệp phát hành và tâm lý nhà đầu tư.
Cụ thể, về mặt pháp lý, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến từ các chuyên gia về dự thảo sửa đổi lần thứ 5, bổ sung Nghị định 153 với nhiều quy định chặt chẽ hơn về trách nhiệm công bố thông tin khiến doanh nghiệp khó tiếp cận hơn đến kênh phát hành trái phiếu riêng lẻ.
Tương tự, báo cáo mới đây của VnDirect cũng cho rằng, thị trường có thể trầm lắng trong 1-2 quý tới do đang chờ đợi những thay đổi về mặt chính sách, pháp lý được cơ quan quản lý nhà nước ban hành trong thời gian tới; các doanh nghiệp phát hành, tổ chức tư vấn, bảo lãnh phát hành, nhà đầu tư tổ chức (Ngân hàng, công ty bảo hiểm), cần thời gian để thích ứng với những thay đổi mới về mặt chính sách, pháp lý khi các Thông tư, Nghị định mới đi vào hiệu lực.
Trong khi đó, nhà đầu tư cá nhân cần thêm thời gian để ổn định tâm lý, suy xét và đánh giá tình hình thị trường trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Mặt khác, xét về dài hạn, các chuyên gia của SSI nhận định, nhu cầu phát hành trái phiếu doanh nghiệp dự kiến vẫn rất dồi dào. Cụ thể, mặt bằng lãi suất tiền gửi được kỳ vọng nhích tăng và nhờ vậy lợi suất trái phiếu doanh nghiệp cũng sẽ tăng theo khi hơn 70% số phát hành có lãi suất thả nổi.
Ngoài ra, môi trường lãi suất trong năm 2022 được kỳ vọng vẫn tích cực khi chính sách tiền tệ của Việt Nam có độ trễ so với các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới, cũng như Chính phủ nhấn mạnh 2022 và 2023 là hai năm hồi phục, do vậy áp lực lên chi phí tài chính khi phát hành trái phiếu doanh nghiệp là chưa nhiều.
Trong khi đó, số trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong 2 năm 2022-2023 ước khoảng 540 nghìn tỷ đồng và chiếm khoảng 36% lượng lưu hành, dẫn đến nhu cầu phát hành để đảm bảo vòng quay vốn của các doanh nghiệp khá cao. Cùng với đó, hoạt động sản xuất kinh doanh được kỳ vọng sẽ sôi động hơn 2021 khi nền kinh tế đang mở cửa trở lại sau đại dịch. Do vậy, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp năm 2022 còn nhiều dư địa phát triển, SSI nhận định.
