Huy động 40.000 tỷ đồng cho đề án
Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long” có mục tiêu tổng quát là hình thành và phát triển bền vững vùng chuyên canh lúa chất lượng cao trên quy mô lớn; nâng cao thu nhập của người trồng lúa và hiệu quả của chuỗi giá trị lúa gạo, giảm phát thải khí nhà kính.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Trần Thanh Nam cho biết, việc chuyển đổi 1 triệu ha tương đương 50% diện tích lúa Đồng bằng sông Cửu Long. Lộ trình xác định đến năm 2024, đề án có thể bán tín chỉ carbon ở 200.000ha lúa và sau đó nhân rộng thêm.
Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, hiện nay, trồng lúa tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long còn nhiều khó khăn, diện tích vùng chuyên canh lớn còn hạn chế. Do đó, đề án hướng tới xây dựng được vùng chuyên canh, thu hẹp diện tích canh tác manh mún nhỏ lẻ.
"Để làm được điều này, cần nhiều nguồn lực. Nếu chỉ dùng ngân sách thì không thể đủ do đó đòi hỏi huy động nguồn lực xã hội, các tổ chức quốc tế, các tổ chức tín dụng. Nguồn lực sẽ tập trung vào các chủ thể chính của đề án là nông dân, hợp tác xã và các doanh nghiệp, để xây dựng chuỗi giá trị bền vững”.
Theo dự thảo, dự kiến sẽ có 40.000 tỷ đồng vốn được rót vào thực hiện đề án. Trong đó có khoảng 25.000 tỷ đồng từ vốn ngân sách và vốn xã hội hóa. Còn lại khoảng 15.000 tỷ đồng vốn từ người dân. Giai đoạn từ năm 2023 - 2025 sẽ đầu tư 20.000 tỷ đồng. Số còn lại sẽ đầu tư trong giai đoạn 2025 - 2030.
Nói rõ hơn về khó khăn nguồn vốn, ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục trồng trọt đánh giá, vấn đề vốn dành sản xuất của nông dân còn hạn chế. Đây là vấn đề chi phối việc đầu tư công nghệ, nguyên liệu đầu vào và quy trình sản xuất của người nông dân.
“Đôi khi nông dân còn không nghe theo sự hướng dẫn của các cơ quan khuyến nông bằng các đơn vị bán thuốc bảo vệ thực vật. Do đó, tín dụng cho nông dân, hợp tác xã có vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu 1 triệu ha lúa chất lượng cao này. Cần tháo gỡ điểm nghẽn này để đề án đạt được kết quả như kỳ vọng”, ông Cường nhấn mạnh.
 |
Một trong các mục tiêu của dự án. |
World Bank mong muốn Việt Nam sớm có thư đề xuất chính thức
Tham gia đóng góp ý kiến về việc huy động tín dụng cho dự án, ông Guo LI, Điều phối viên Chương trình quốc gia về nông nghiệp, Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho biết, quy định về vốn ODA của Chính phủ Việt Nam nêu rõ, vốn của các cơ quan phát triển quốc tế có thể sử dụng cho xây dựng hạ tầng.
Do đó, World Bank có thể nhanh chóng cùng Bộ NN&PTNT xác định chi tiết nhu cầu cơ sở hạ tầng của các tỉnh. Điều này phù hợp với cam kết của World Bank đến 2030 sẽ tăng cường hỗ trợ cơ sở hạ tầng cho Việt Nam.
Ngoài ra, World Bank có thể hỗ trợ về các chuyên gia trong xây dựng tín chỉ carbon. Ngân hàng Thế giới đã huy động 40 triệu USD để hỗ trợ các hoạt động liên quan đến tín chỉ carbon cho đề án 1 triệu ha lúa.
Bên cạnh việc áp dụng các thành tựu từ dự án VnSat vào đề án, ông Guo LI cũng cho biết, World Bank mong muốn Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính có yêu cầu rõ ràng với Ngân hàng Thế giới về dự án 1 triệu ha lúa và đề xuất các hỗ trợ hạ tầng. “Khi có thư đề xuất chính thức, đề án 1 triệu ha lúa sẽ nằm trong danh mục ưu tiên của chúng tôi”, ông Guo LI nói.
Cùng với đó, World Bank cho biết, có thể huy động 20 triệu USD vốn viện trợ không hoàn lại từ dự án hệ thống lương thực, thực phẩm, để làm tiền cam kết hỗ trợ nông dân tiếp cận các vốn vay từ BIDV hoặc các ngân hàng tư nhân khác.
Sau năm 2027, World Bank tiếp tục dự kiến dành ra 60 triệu USD để phục vụ chương trình tín chỉ carbon. Như vậy, ông Guo LI cho biết, World Bank có thể thu xếp tổng 120 triệu USD hỗ trợ Việt Nam thực hiện đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.
"Chúng tôi mong muốn làm việc với Bộ NN&PTNT, BIDV và các ngân hàng tư nhân khác để sớm thực hiện các hỗ trợ. World Bank sẽ có các cuộc họp nhỏ thảo luận về vấn đề này sau hội thảo hôm nay. Chúng tôi muốn nhấn mạnh vai trò của khu vực tư nhân trong chuỗi giá trị gạo của thị trường quốc tế”.
Bổ sung thêm phần tham vấn của ông Guo LI, ông Cao Thăng Bình, chuyên gia của World Bank cho rằng, đề án cần nói rõ thêm giải pháp về vốn, trong đó khuyến khích sự tham gia đầu tư của tư nhân với các cơ chế rõ ràng thu hút.
“Về cơ chế, chính sách tiếp nhận các nguồn vốn từ các quỹ khí hậu, quỹ carbon, quỹ nông thôn cũng cần nêu rõ, nhất là cơ chế chi trả carbon, quy định rõ phần nào cho tái đầu tư, phần nào cho người sản xuất”, ông Bình nêu ý kiến.
Tham gia vào đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao ở Đồng bằng sông Cửu Long, nông dân sẽ được hỗ trợ chi phí mua giống lúa xác nhận, được ngân hàng cho vay không thế chấp tối đa 20 triệu đồng/vụ. Thời gian vay 6 tháng, được hỗ trợ bảo hiểm với cây lúa.
Hợp tác xã tham gia đề án được ưu tiên đầu tư, nâng cấp hệ thống thủy lợi và giao thông nội đồng, kiến thiết đồng ruộng. Được vay vốn ưu đãi không thế chấp để xây dựng kho, máy sấy và máy móc, thiết bị.
Doanh nghiệp tham gia cũng sẽ được vay đủ vốn ngắn hạn để tiêu thụ lúa từ vùng liên kết. Vay đủ vốn dài hạn đầu tư xây dựng kho, hệ thống sấy, chế biến. Được hỗ trợ 50% chi phí chứng nhận sản phẩm đạt các tiêu chuẩn sản xuất tốt (GAP) trong nước hoặc quốc tế và 100% chi phí chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn carbon thấp.
Nguồn: Dự thảo Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long”.
