Nhằm đẩy mạnh xuất khẩu và quảng bá văn hóa ẩm thực Việt Nam, những năm qua, ngành nước mắm đã tích cực ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng khẩu vị và tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế. Dù vậy, hiện nay, thị phần xuất khẩu nước mắm vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng và còn phải cạnh tranh nhiều với những sản phẩm khác cùng loại.
Vấn đề phát triển ngành nước mắm Việt Nam là nội dung chính trong Hội thảo “Đẩy mạnh xuất khẩu nước mắm: Định hướng và Giải pháp” do Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) phối hợp với Hiệp hội này tổ chức, ngày 24/6.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, để phát triển bền vững ngành hàng nước mắm Việt Nam trong thời gian tới, Hiệp hội và các doanh nghiệp, cần nghiên cứu việc khôi phục và phát huy các mô hình, làng nghề chế biến nước mắm đáp ứng tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm thế giới, xây dựng chỉ dẫn địa lý và thương hiệu nước mắm đặc sản vùng miền, sản phẩm OCOP, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu nước mắm.
Cả nước hiện có hơn 4.200 cơ sở sản xuất nước mắm với sản lượng trung bình trong năm 2020 đạt gần 380 triệu lít. Tuy nhiên, xuất khẩu nước mắm mới đạt tỷ lệ khoảng 12,6% so với tổng sản lượng. Trong đó, xuất khẩu sang thị trường châu Á chiếm hơn 54%, Châu Úc hơn 18%, Châu Âu hơn 13% và Châu Mỹ hơn 13%. Năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu nước mắm đạt 28,53 triệu USD.
Việt Nam có 17 cơ sở sản xuất nước mắm trong danh sách xuất khẩu đi các thị trường, trong đó 17/17 cơ sở đều có mức xếp hạng an toàn thực phẩm đạt yêu cầu theo quy định hiện hành.
 |
Toàn cảnh hội thảo đẩy mạnh xuất khẩu nước mắm Việt Nam. |
Để ngành xuất khẩu nước mắm Việt Nam phát triển bền vững, tiến sĩ Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), kiêm Giám đốc Văn phòng Kiểm dịch động thực vật SPS Việt Nam cho biết, cần đảm bảo chất lượng và số lượng nguồn nguyên liệu. Cần tổ chức các đội tàu chuyên khai thác cá làm mắm, ướp muối ngay trên tàu để đảm bảo chất lượng nguyên liệu đầu vào cho chế biến nước mắm.
Bên cạnh đó cũng cần nghiên cứu thị hiếu, mở rộng thị trường xuất khẩu với sự đa dạng về chủng loại nước mắm, đáp ứng các quy định truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm của các thị trường. Từng bước xây dựng thương hiệu quốc gia cho nước mắm Việt Nam.
Theo tiến sĩ Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Nước mắm Việt Nam, hiện nay, Hiệp hội đã hỗ trợ các hội viên đẩy mạnh quảng bá, xây dựng, bảo vệ thương hiệu, giúp tăng khả năng cạnh tranh và xuất khẩu của ngành hàng nước mắm Việt Nam trên thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, Hiệp hội đã kết nối các đơn vị, nghiên cứu các biện pháp giúp các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm nước mắm chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và an toàn thực phẩm, đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Theo đó, các doanh nghiệp, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh nước mắm cần đầu tư kinh phí nhiều hơn nữa để thay đổi công nghệ, áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng như HARPC, HACCP, ISO 22000, … nhằm đạt yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm, đủ điều kiện xuất khẩu đi các thị trường khó tính như Mỹ, Úc, Châu Âu. Bên cạnh đó, cần đầu tư, nghiên cứu đa dạng mẫu mã, bao bì cho sản phẩm.
Tại hội thảo, đã có nhiều ý kiến, giải pháp được đưa ra giúp sản phẩm nước mắm Việt Nam có thể đáp ứng các yêu cầu khắt khe của các thị trường xuất khẩu, từ đó khẳng định vị thế của nước mắm Việt Nam trên bản đồ ẩm thực thế giới.
Hiện nay, Hiệp hội Nước mắm Việt Nam mong muốn phát triển ngành hàng nước mắm giống như ngành hàng rượu vang của một số nước trên thế giới. Theo đó, Hiệp hội hướng đến sự kết hợp một cách nhuần nhuyễn giữa khoa học và truyền thống, giữa tinh hoa lâu đời và công nghệ hiện đại để cho ra hàng triệu chai nước mắm ngon có chất lượng đồng nhất và phù hợp với khẩu vị người tiêu dùng ở nhiều thị trường.
