Theo Báo cáo của Bộ Tài chính về tình hình kinh tế - xã hội, 5 tháng đầu năm 2025, nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng ổn định cả ở 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ. Sản xuất công nghiệp, tiêu dùng nội địa và xuất nhập khẩu đều ghi nhận mức tăng ấn tượng so với cùng kỳ. Đặc biệt, kinh tế vĩ mô giữ được sự ổn định trong khi lạm phát được kiểm soát tốt.

Các tổ chức uy tín quốc tế, các nước, đối tác đánh giá cao những nỗ lực, kết quả phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều hạn chế và thách thức, trong đó nổi bật là sức ép lớn trong điều hành kinh tế vĩ mô; sản xuất kinh doanh nhiều lĩnh vực còn khó khăn; thị trường bất động sản chưa cải thiện nhiều. Các động lực tăng trưởng truyền thống chưa phát huy tối đa, thể chế và pháp luật còn nhiều vướng mắc cần tiếp tục hoàn thiện.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, thời gian tới, khó khăn và thách thức nhiều hơn thuận lợi. Điều này đồng nghĩa với việc công tác điều hành đòi hỏi nỗ lực lớn, hành động quyết liệt hơn nữa, đồng thời tiếp tục đổi mới cách làm, giữ vững các trụ cột ổn định vĩ mô.

Người đứng đầu Chính phủ một lần nữa truyền đi tinh thần điều hành mạnh mẽ, linh hoạt và dứt khoát, với quyết tâm không để lỡ nhịp phục hồi và bứt phá của nền kinh tế. Thể chế, khoa học công nghệ, kinh tế tư nhân và hội nhập quốc tế không chỉ là “bộ tứ trụ cột” chiến lược, mà còn là cơ sở để Việt Nam khơi thông các nút thắt lớn nhất về tăng trưởng.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh kinh tế thế giới đang có những dịch chuyển khó lường, Chính phủ xác định cần chủ động ứng phó với các thay đổi chính sách của các nước, trong đó có chính sách thuế đối ứng từ Hoa Kỳ. Quan điểm điều hành là khai thác tối đa các hiệp định thương mại tự do đã ký, đồng thời mở rộng sang các thị trường mới, sản phẩm mới, chuỗi cung ứng mới, từ đó nâng cao chất lượng hàng hóa, sức cạnh tranh của dịch vụ, để sẵn sàng thích ứng trước mọi biến động.

Thủ tướng cũng đặt nhiều kỳ vọng vào nhiệm vụ hoàn thiện thể chế, sắp xếp lại tổ chức bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu quả, chuyển đổi số toàn diện. Từ việc ban hành kịp thời các nghị định hướng dẫn luật, đến phân cấp, phân quyền thực chất và cắt giảm mạnh thủ tục hành chính.

Trong mọi tình huống, Chính phủ coi việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn vẫn là nền tảng cốt lõi cho mọi quyết sách. Điều hành chính sách tiền tệ và tài khóa phải phối hợp hài hòa, đồng bộ, chặt chẽ, linh hoạt, kịp thời và có trọng tâm, trọng điểm.

Chia sẻ với Mekong ASEAN về những động lực tăng trưởng, GS.TS Hoàng Văn Cường, Thành viên Tổ tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ đánh giá, năm 2024, tăng trưởng kinh tế đạt kết quả tích cực với mức tăng 7,09%, góp phần làm cho kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng dẫn đầu ASEAN, quy mô kinh tế Việt Nam vươn lên đứng thứ 4 khu vực.

Bước sang quý 1/2025, tốc độ tăng trưởng tiếp tục ghi nhận kết quả khả quan, đạt 6,93%. Điều này cho thấy kinh tế của Việt Nam vẫn trên đà tăng trưởng tốt, việc đạt mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025 là khả thi.

Tuy nhiên, sự thay đổi về chính sách thuế quan của Mỹ đang làm thay đổi cục diện chung. Theo GS.TS Hoàng Văn Cường, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm nay, đầu tiên cần phải có giải pháp để giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của chính sách thuế quan tới trụ đỡ xuất khẩu. Muốn vậy, bên cạnh việc đang tích cực đàm phán với Mỹ, cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, duy trì và mở rộng các thị trường xuất khẩu hiện có.

Để giữ vững được các thị trường truyền thống và mở rộng sang các thị trường mới Trung Đông, châu Âu, cần có “bàn tay” dẫn dắt của Nhà nước đối với các hoạt động sản xuất của nông dân với những mặt hàng nông sản xuất khẩu nhằm đưa ra hướng dẫn, tiêu chuẩn cũng như thúc đẩy xuất khẩu bền vững, ông Cường chia sẻ.

Cùng với đó cần có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thông qua chính sách “thưởng xuất khẩu”. Theo đó, những doanh nghiệp nào xuất khẩu được các mặt hàng cần duy trì vào các thị trường mong muốn sẽ được thưởng theo tỷ lệ xuất khẩu nào đó. Đây sẽ là chính sách khuyến khích doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh khó khăn.

Song song đó, phải giữ vững thị trường nội địa, ngăn chặn buôn lậu, gian lận thương mại. Thị trường trong nước đang chịu áp lực lớn do hàng hóa của những nước không xuất khẩu được vào Mỹ sẽ “chảy” sang các nước khu vực lân cận trong đó có Việt Nam.

Đề cập đến tiêu dùng, theo ông Hoàng Văn Cường, tiêu dùng thời gian qua có phục hồi, song chưa phục hồi mạnh. Chính phủ cần tiếp tục triển khai chính sách kích cầu tiêu dùng. Trong đó, giải pháp quan trọng nhất hiện nay là phải tập trung vào ngành du lịch.

Thời gian qua, khách du lịch quốc tế vào Việt Nam tăng mạnh, hạ tầng du lịch tại nhiều địa phương cũng đã được đầu tư tốt, góp phần thu hút khách du lịch. Tính chung cả 5 tháng đầu năm 2025, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt hơn 9,2 triệu lượt, tăng 21,3% so với cùng kỳ năm 2024.

Để kích cầu du lịch hiệu quả, Chính phủ nên xem xét cởi mở hơn nữa về chính sách visa theo hướng giảm hoặc miễn phí visa, rút ngắn thời gian cấp visa. Các địa phương có thế mạnh du lịch cũng cần phát triển kinh tế ban đêm theo hướng tạo các chính sách hỗ trợ mặt bằng, miễn thuế, nới lỏng các biện pháp kiểm soát, không giới hạn thời gian các hoạt động kinh tế đêm thí điểm ở các trung tâm du lịch, để thu hút du khách.

Riêng với trụ cột đầu tư, theo ông Hoàng Văn Cường, không nên chỉ tập trung vào đầu tư công mà cần khuyến khích đầu tư cả khu vực đầu tư tư nhân. Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân để thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân sẽ tạo động lực mạnh mẽ để khích lệ tinh thần doanh nghiệp tham gia phát triển kinh tế. Cần đẩy nhanh cơ chế đặt hàng của Chính phủ cho các doanh nghiệp lớn thực hiện các nhiệm vụ đầu tư của nhà nước, dự án đầu tư công, góp phần giải ngân vốn đầu tư công nhanh, tạo động lực lan tỏa cho các doanh nghiệp khác cùng phát triển.

Ngoài ra, theo thống kê của Bộ Tài chính, hiện nay thị trường đang có hơn 2.200 dự án bất động sản với tổng vốn đầu tư 5,9 triệu tỷ đồng, sử dụng gần 350.000 ha đất đang triển khai dở dang phải dừng lại do vướng mắc về pháp lý. Ông Hoàng Văn Cường đề nghị cho phép nhân rộng áp dụng các cơ chế như Nghị quyết số 170/2024/QH15 của Quốc hội đã cho phép tháo gỡ với các dự án tại TP HCM, Đà Nẵng và Khánh Hòa cho các dự án khác trên toàn quốc để giải phóng nguồn lực tồn đọng, thúc đẩy tăng trưởng trong giai đoạn này.