Theo báo cáo mới nhất của CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), doanh thu bán lẻ của Việt Nam đã tăng trở lại kể từ quý IV/2021, với doanh số năm 2022 vượt qua mức trước đại dịch. Tuy nhiên, sự chững lại trong ngắn hạn của chỉ tiêu trong nước lại đi cùng với suy thoái kinh tế vào năm 2023. Trong bối cảnh kinh tế suy thoái và chính sách tiền tệ thắt chặt, ngân sách hộ gia đình thu hẹp có thể gây áp lực lên nhu cầu tiêu dùng.
Các chuyên gia VDSC cũng cho rằng, làn sóng cắt giảm việc làm trong các ngành thâm dụng lao động sẽ tiếp tục diễn ra cho đến ít nhất là quý II/2023. Là đối tượng khách hàng chủ yếu của kênh thương mại hiện đại, làn sóng này sẽ trực tiếp dẫn đến tác động tiêu cực đến một số nhà bán lẻ hiện đại trong năm 2023.
Nền kinh tế ảm đạm dự kiến sẽ dần cải thiện từ 2H2023 khi các đơn đặt hàng bắt đầu có trở lại và thu nhập của người lao động được cải thiện.
Các chuyên gia VDSC cho rằng, cùng với sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng sẽ có tác động không đồng nhất đến từng nhà bán lẻ Việt Nam. Trong khi các mặt hàng thiết yếu (FMCG – Fast Moving Consumer Goods/ngành hàng tiêu dùng, dược phẩm) và những mặt hàng không thiết yếu đắt tiền vẫn sẽ bán tốt, ngược lại các sản phẩm không thiết yếu ở phân khúc trung cấp, đặc biệt là các thiết bị công nghệ vốn được hưởng lợi từ nhu cầu bị dồn nén, có thể bị suy giảm tiêu thụ nặng nề nhất năm 2023.
 |
Ảnh: VDSC |
Ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp là bảo toàn doanh số khỏi nhu cầu không ổn định
Trong ngắn hạn, do thu nhập của người tiêu dùng bị giảm sút, thương mại truyền thống (GT) có thể trở thành giải pháp thay thế với giá cả hợp lý hơn, dẫn đến sự cạnh tranh cao hơn giữa các nhà bán lẻ hiện đại, những người định vị mình là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của GT (ví dụ: BHX).
Trong bối cảnh đó, VDSC cho rằng các nhà bán lẻ có xu hướng tung ra nhiều chương trình giảm giá và tiếp thị hơn để chống lạm phát. Biên gộp của các nhà bán lẻ sẽ chịu áp lực lớn trong năm tới. Chiến lược này đã được thực hiện bởi một số nhà bán lẻ trong năm 2022, sẽ dần trở nên rõ ràng hơn vào năm 2023.
 |
Ảnh: VDSC |
Các chuyên gia VDSC cho rằng, nhằm bảo đảm biên gộp, nhiều nhà bán lẻ có thể thực hiện đồng loạt các chiến lược như cắt giảm chi phí hoạt động, lùi kế hoạch mở rộng để giảm gánh nặng chi phí, hay cải thiện biên gộp của các mảng kinh doanh ít bị ảnh hưởng bởi xu hướng tiêu dùng giảm trong năm tới.
Triển vọng ngành bán lẻ ở Việt Nam vẫn tươi sáng
Theo báo cáo, ngành tạp hóa và chăm sóc sức khỏe đều có mức độ phân mảnh và giá trị thị trường cao, trở thành những mục tiêu hấp dẫn mà các nhà bán lẻ hiện đại hướng tới. Giành thêm thị phần từ các cửa hàng nhỏ lẻ là xu hướng chính ở những thị trường này.
Mặt khác, ngành điện tử và gia dụng đang bị MWG và FRT thống lĩnh, do đó, khả năng theo đuổi chiến lược giành thêm thị phần là rất ít. Thay vào đó, nhu cầu ngày càng tăng của các sản phẩm không thiết yếu, đặc biệt là sở thích công nghệ của người Việt Nam, sẽ thúc đẩy tăng trưởng của ngành phụ này. Thêm vào đó, Thương mại điện tử đóng một vai trò ngày càng quan trọng trong sự phát triển của các nhà bán lẻ hiện đại.
 |
| So sánh các ngành phụ bán lẻ liên quan đến tiềm năng tăng trưởng và phân mảnh thị trường. Ảnh: VDSC |
Ở một diễn biến khác, theo báo cáo của VNDirect công bố giữa tháng 12 vừa qua cho rằng, tiêu dùng Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng mạnh trong nửa đầu năm 2023 và dần phục hồi đà tăng trưởng từ quý III/2023.
Chủ yếu nhờ các yếu tố sau: Tốc độ tăng lãi suất sẽ chậm lại trong năm 2023 khi lãi suất điều hành Fed dần hạ nhiệt; biến động vĩ mô tại Việt Nam đang dần ổn định, giúp nâng cao niềm tin tiêu dùng của người dân; tiêu dùng phục hồi tại khu vực EU và Mỹ mang lại đơn hàng cho các khu nông nghiệp Việt Nam; ngày 11/11/2022, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2023 với thông tin kể từ 23/7, lương cơ sở sẽ tăng 20,8% so với hiện hành lên mức 1,8 triệu đồng/tháng, có thể làm tăng thu nhập của cán bộ, công chức Việt Nam.
