Đại sứ Meynardo Montealegre: Người Việt Nam và Philippines có nhiều nét tương đồng khi đón năm mới

Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, Mekong ASEAN có cuộc trao đổi với Đại sứ Philippines tại Việt Nam Meynardo Montealegre, trong đó Ngài Đại sứ chia sẻ về trải nghiệm đón năm mới tại Việt Nam cũng như những điểm tương đồng trong cách người dân hai nước chào đón dịp đặc biệt này.

Ngân Hà

Mekong ASEAN: Đại sứ đã ở Hà Nội một vài năm và trải nghiệm những ngày lễ lớn của Việt Nam, đặc biệt là Tết Nguyên đán. Ngài có suy nghĩ gì về Tết ở Việt Nam, như về bầu không khí, phong tục, ẩm thực, con người? Ngài thích nhất điều gì về Tết Nguyên đán ở Việt Nam?

Đại sứ Meynardo Montealegre: Tôi nhìn nhận Tết như là một lễ hội lớn trong năm đối với người Việt Nam, là dịp mà mọi người đều cảm thấy vui vẻ, thân thiện với nhau cũng như mong chờ tới thời điểm đoàn viên cùng gia đình. Tôi luôn so sánh bầu không khí này với cách mà người dân Philippines chúng tôi đón năm mới vào ngày 1/1 hàng năm. Năm mới tại Philippines thường giống như là một ngày lễ mở rộng từ lễ Giáng sinh được tổ chức vào ngày 25/12.

Đương nhiên, các lễ kỷ niệm không thể thiếu đồ ăn. Cá nhân tôi rất thích các món ăn trong dịp Tết ở Việt Nam và với tư cách là một người nước ngoài sống tại Việt Nam, tôi có thể cảm nhận được nhiều điểm tương đồng về phong tục truyền thống ở nơi đây với Philippines.

Tôi rất thích món bánh chưng. Đây là một món ăn ngon bên cạnh nhiều món ăn khác thường được thưởng thức trong dịp Tết Nguyên đán. Bánh chưng cũng tương tự với một số món mà chúng tôi ở Philippines thường ăn trong dịp Giáng sinh. Chúng tôi cũng làm các món từ gạo nếp với thịt và một số món ngọt khác.

Tôi thấy cách người Việt Nam đón Tết Nguyên đán có rất nhiều điểm giống với cách mà người Philippines chúng tôi chào đón Lễ Giáng sinh cũng như năm mới.

Mekong ASEAN: Đại sứ thường làm gì vào dịp Tết ở Việt Nam và trong dịp Tết Ất Tỵ 2025 này, Ngài có mong đợi điều gì?

Đại sứ Meynardo Montealegre: Thường vào dịp Tết, tôi nhận được nhiều lời mời tham dự sự kiện từ bạn bè cũng như từ người quen tại Việt Nam. Trước khi chính thức đón Tết Nguyên đán, Bộ Ngoại giao Việt Nam cùng các cơ quan bộ ngành khác cũng mời những nhà ngoại giao nước ngoài chúng tôi tới dự tiệc và giới thiệu cho chúng tôi cách mà người Việt Nam kỷ niệm dịp lễ quan trọng này. Từ đó, tôi có thể hiểu rõ hơn về văn hóa và cách người Việt đón Tết.

Trong dịp Tết Nguyên đán năm nay, mọi chuyện cũng diễn ra như thường lệ đối với tôi, cả những ngày trước Tết và trong Tết. Tôi vẫn tham gia các sự kiện được tổ chức bởi Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng như các cơ quan bộ ngành khác mà tôi nhận được lời mời. Còn đối với những người Việt Nam, nhiều người quay trở về quê hương của mình để trải qua dịp lễ quan trọng cùng gia đình, cũng giống như cách người dân Philippines đón năm mới.

Mekong ASEAN: Theo trải nghiệm cá nhân của riêng Đại sứ, Tết Nguyên đán ở Việt Nam và Năm mới tại Philippines có những điểm giống và khác nhau nào?

Đại sứ Meynardo Montealegre: Tôi nghĩ điểm tương đồng lớn đầu tiên nằm ở việc chúng ta đều quan niệm rằng năm mới chính là một sự khởi đầu mới. Nó cũng là khoảng thời gian mà người dân của cả hai quốc gia bày tỏ sự biết ơn của mình đối với quá khứ và trông đợi vào tương lai mới tích cực hơn, tràn đầy cơ hội hơn và tốt hơn so với năm vừa qua.

Ở cả Việt Nam và Philippines, người dân cũng có những tập tục khá tương đồng khi đón năm mới. Ví dụ như tặng quà, đặc biệt là mừng tuổi cho trẻ em. Những người trẻ tuổi tại Philippines thường rất thích thú với dịp này do họ có thể nhận được các món quà hoặc tiền mừng tuổi từ gia đình, họ hàng và đặc biệt là từ những người mà chúng tôi gọi là cha, mẹ đỡ đầu.

Về điểm khác biệt, tôi cho rằng Việt Nam và Philippines không có quá nhiều điểm khác biệt trong cách chúng ta chào đón năm mới. Ngược lại, tôi nghĩ tới một vài điểm tương đồng nữa và một trong số đó là việc các gia đình tại hai nền văn hóa thường sẽ tập trung dọn dẹp và trang trí nhà cửa để chào đón sự khởi đầu mới trong năm.

Trong quá trình chuẩn bị cho lễ Giáng sinh và năm mới, người dân Philippines thường trang trí nhà cửa hoặc các tòa nhà cao tầng bằng các màu sắc của mùa lễ hội như màu đỏ, xanh lá và vàng cũng như các vật trang trí như cây thông Noel, đèn lồng parol (một loại đèn lồng trang trí được làm từ tre và giấy có hình ngôi sao) cũng như nhiều loại đèn khác.

Do hai dịp lễ này gần sát nhau, tại Philippines, các đồ vật trang trí thường được mọi người giữ nguyên từ lễ Giáng sinh cho tới lễ năm mới và thậm chí qua thời điểm này. Các màu sắc của lễ hội sẽ dần nghiêng về màu đỏ nhiều hơn khi năm mới tới gần do đây là màu thể hiện vận may cũng như sự phát đạt.

Mỗi ngôi nhà tại Philippines ngoài việc được trang trí bằng cây thông và parol sẽ còn được trang trí bằng belen, đặc biệt là với các gia đình theo Công giáo. Belen là một mô hình được dựng lên nhằm mô tả sự ra đời của Chúa trong máng cỏ, được vây quanh bởi Đức Trinh nữ Maria và Thánh Joseph.

Chúng tôi, cũng giống như người dân Việt Nam, sẽ thưởng thức một bữa ăn lớn ngay trước thềm năm mới. Trước đó vào đêm Giáng sinh, người Philippines sẽ thưởng thức một bữa ăn lớn gọi là Noche Buena, trong khi bữa ăn lớn ngay trước đêm Giao thừa sẽ được gọi là Media Noche.

Tại Philippines, có nhiều gia đình sẽ thưởng thức các món ăn truyền thống như suman, puto, bebinca, lechon - món thịt lợn quay, gà rán và nhiều món khác như adobo vào dịp lễ lớn này. Tuy nhiên, nhiều gia đình cũng có những truyền thống của riêng họ, những món ăn riêng mà cả nhà thường cùng nhau chuẩn bị trong những dịp đặc biệt như thế này.

Mekong ASEAN: Điều đầu tiên xuất hiện trong tâm trí Đại sứ khi nhắc tới cụm từ “năm mới” ở Việt Nam và ở Philippines là gì?

Đại sứ Meynardo Montealegre: Tôi nghĩ từ “năm mới” được gắn với cảm xúc vui vẻ và hạnh phúc đối với cả hai quốc gia. Năm mới thường gợi nhắc tới hy vọng, sự tích cực vào một tương lai tốt hơn so với năm trước đó cũng như nguồn năng lượng mới với mỗi người. Nguồn năng lượng này, thái độ nhìn nhận này chính là tinh thần của năm mới ở cả hai quốc gia và nó lan tỏa tới nhiều người.

Tại Philippines, các khu vực trên khắp cả nước thường không ghi nhận sự khác biệt quá rõ ràng về mặt thời tiết như tại Việt Nam khi năm mới đến do chúng tôi không có mùa đông. Cảm xúc và ấn tượng về năm mới của người Philippines vì vậy được gắn liền với bầu không khí mong đợi từ nhiều tháng trước khi năm mới diễn ra.

Nhiều người mong đợi khoảnh khắc được đoàn tụ cùng gia đình và sẽ nỗ lực hết sức để có thể trở về với gia đình của mình. Đây là bầu không khí rất đặc trưng mỗi khi Giáng sinh và Năm mới diễn ra tại Philippines. Ở khắp mọi nơi, mọi người đều vui vẻ và thể hiện sự hiếu khách và thân thiện của mình.

Tôi rất khuyến khích du khách, đặc biệt là du khách Việt Nam, tới du lịch Philippines trong mùa lễ hội Giáng sinh cũng như Năm mới để trải nghiệm những nét đặc sắc văn hóa. Lý do vì đây là mùa lễ hội kéo dài lâu nhất của chúng tôi cũng như là khoảng thời gian vui vẻ nhất trong năm. Thời tiết trong những ngày này cũng không quá nóng mà ngược lại khá mát mẻ, thích hợp để tận hưởng bầu không khí Giáng sinh sôi động ở khắp mọi nơi mà bạn đặt chân tới, đặc biệt là ở khu vực đô thị lớn.

Vào thời điểm này, các trung tâm thương mại ở Philippines sẽ được trang trí bằng nhiều vật trang trí đặc biệt, nhiều cuộc thi được tổ chức, ví dụ như các cuộc thi trang trí. Chúng tôi cũng có các cuộc thi liên quan tới trang trí đèn parol khổng lồ, đặc biệt là ở khu vực Pampanga ở phía bắc.

Mekong ASEAN: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!