Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan. Ảnh: Bloomberg

"EU đang cố gắng tách khỏi Thổ Nhĩ Kỳ. Chúng tôi sẽ đưa ra đánh giá về những diễn biến này và nếu cần thiết, chúng tôi có thể chia tay EU", Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan nói với báo giới ngày 16/9, theo Reuters.

Tuyên bố của lãnh đạo Ankara được đưa ra sau khi Nghị viện châu Âu thông qua báo cáo hồi đầu tuần, cho biết quá trình đàm phán gia nhập EU của Thổ Nhĩ Kỳ không thể tiếp tục trong hoàn cảnh hiện tại.

Theo đó, báo cáo cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ có các biện pháp hạn chế "các quyền tự do cơ bản, quyền con người và tự do dân sự". Báo cáo cũng kêu gọi EU nên tạm dừng việc gia nhập khối của Thổ Nhĩ Kỳ cho đến khi các vấn đề được giải quyết, gợi ý tìm ra "một khuôn khổ song song" cho mối quan hệ của khối với Ankara.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan (giữa) phát biểu trong cuộc họp báo trước chuyến bay tới Mỹ, ngày 16/9. Ảnh: RTE

Đầu tuần này, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trích văn bản do Nghị viện châu Âu đưa ra là những cáo buộc và thành kiến vô căn cứ, đồng thời cho rằng báo cáo có cách tiếp cận "nông cạn và không có tầm nhìn xa" đối với mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và EU.

Thổ Nhĩ Kỳ nộp đơn xin gia nhập EU vào năm 1987 và được công nhận là ứng cử viên vào năm 1999. Các cuộc đàm phán về tư cách thành viên của nước này bắt đầu vào năm 2005, nhưng tiến độ bị đình trệ và không có cuộc đàm phán nào diễn ra kể từ năm 2016. Khối 27 nước thành viên đã bày tỏ lo ngại về tình hình nhân quyền và pháp quyền của nước này.

Năm 2017, một báo cáo của Nghị viện châu Âu cho rằng những cải cách hiến pháp của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan có thể vi phạm luật pháp EU. Vào thời điểm đó, ông Erdogan tuyên bố Ankara không công nhận báo cáo trên và sẽ không công nhận các báo cáo tương tự trong tương lai.

Vào tháng 7 năm nay, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock dự đoán rằng Thổ Nhĩ Kỳ khó có thể sớm gia nhập Eu. Bà cho biết quá trình gia nhập đang bị "đóng băng" do Ankara đã không đáp ứng được "tiêu chí" quan trọng cần thiết cho các cuộc đàm phán này.

Người phát ngôn của Ủy ban châu Âu (EC) Peter Stano cũng nói với tờ báo Izvestia của Nga rằng "quá trình gia nhập EU phải mất nhiều năm chứ không phải hàng giờ", lưu ý rằng khối này không có kế hoạch cấp cho Ankara tình trạng miễn thị thực vào thời điểm hiện tại.

Trong khi đó, trả lời phỏng vấn tờ Die Welt của Đức, Thủ tướng Áo Karl Nehammer hôm 13/9 kêu gọi EU nên thừa nhận rằng Thổ Nhĩ Kỳ không có cơ hội trở thành thành viên của khối. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải chấm dứt quá trình gia nhập đang trì trệ, đồng thời đề nghị Brussels xem xét những giải pháp thay thế để làm sâu sắc thêm mối quan hệ với Ankara.