Xuất khẩu nông sản quý 1 giảm ở nhiều mặt hàng chủ lực. Ảnh minh họa.

Theo báo cáo của Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp (Bộ NN&PTNT), tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng nông lâm thủy sản 3 tháng đầu năm ước đạt 20,6 tỷ USD, giảm 11,2% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, xuất khẩu ước đạt 11,2 tỷ USD, giảm 14,4% so với cùng kỳ 2022; nhập khẩu ước đạt 9,4 tỷ USD, giảm 7,2%. Ngành nông nghiệp xuất siêu 1,8 tỷ USD, giảm 39,6% so với cùng kỳ năm trước.

Về xuất khẩu, thống kê cho thấy, trong tháng 3, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 4,7 tỷ USD, tăng 27% so với tháng 2 nhưng giảm 6,5% so với tháng 3/2022.

Trong đó, nhóm nông sản đạt 2,4 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm trước, lâm sản đạt 1,3 tỷ USD, giảm 22,5%; thủy sản đạt 720 triệu USD giảm 29% và chăn nuôi đạt 47,4 triệu USD tăng 44,8%, đầu vào sản xuất đạt 182 triệu USD giảm 3,9% và muối đạt 0,4 triệu USD giảm 29,2%.

Tính chung 3 tháng, nhiều mặt hàng xuất khẩu chính có giá trị xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm 2022 nên kim ngạch xuất khẩu chỉ ước đạt 11,2 tỷ USD, giảm 14,4%.

Cụ thể, xuất khẩu nhóm nông sản đạt 5,73 tỷ USD, tăng 3,8%; lâm sản đạt 3,11 tỷ USD, giảm 28,3%; thủy sản 1,79 tỷ USD, giảm 29%; chăn nuôi 115 triệu USD, tăng 46,5%; đầu vào sản xuất 458 triệu USD, giảm 26,8% và muối 0,9 triệu USD, giảm 31,3%.

Những mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu cao hơn cùng kỳ năm trước, có thể kể đến: Gạo đạt tăng 30,2%; nhóm rau tăng 10,6%; hạt điều tăng 14,2%; sữa và sản phẩm tăng 22,2%; thịt, phụ phẩm tăng 80,1%.

Những mặt hàng giảm gồm: Cà phê giảm 2,3%; cao su giảm 22,9%; chè giảm 22,9%; hạt tiêu giảm 3,8%; cá tra giảm 33,1%; tôm giảm 39,4%, gỗ và sản phẩm gỗ giảm 28,3%; sản phẩm mây, tre, cói thảm giảm 34,9%;

Về thị trường xuất khẩu, trong 3 tháng đầu năm, các thị trường thuộc khu vực châu Á chiếm tỷ trọng xuất khẩu lớn nhất với 48,8% thị phần. Đứng thứ hai là thị trường châu Mỹ, chiếm 20,3%.Thứ ba là thị trường châu Âu, chiếm 12,8%. Châu Đại Dương đứng ở vị trí thứ tư với 1,4% và cuối cùng là thị trường châu Phi, chiếm 1,2%.

Trong đó, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất, giá trị xuất khẩu đạt 2,4 tỷ USD, chiếm 21,5% thị phần. Đứng thứ hai là Hoa Kỳ đạt 2,04 tỷ USD, chiếm 18,2%. Thứ ba là Nhật Bản với giá trị xuất khẩu đạt 936 triệu USD, chiếm 8,4%. Hàn Quốc với giá trị xuất khẩu đạt 528 triệu USD, chiếm 4,7% đứng ở vị trí thứ tư.

Đẩy mạnh tháo gỡ rào cản, phát triển thị trường

Theo Bộ NN&PTNT, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm sản giảm, thặng dư thương mại giảm so với cùng kỳ năm trước do kinh tế toàn cầu năm 2023 dự báo tăng trưởng chậm lại, ảnh hưởng từ xung đột quân sự Nga – Ukraine và tình trạng lạm phát cao tại một số nước trên thế giới đã làm giảm nhu cầu tiêu dùng, nhu cầu nhập khẩu.

Thêm vào đó, sau khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát, nhiều nước tái xuất khẩu nông sản và tăng cung trên thị trường, trong khi ở trong nước, nhiều doanh nghiệp chưa ký được đơn hàng xuất khẩu mới năm 2023. Đây là tình hình Bộ đã dự báo được từ những tháng cuối năm 2022.

Tại thị trường trong nước, giá cả một số mặt hàng giảm nhẹ như: Lúa, cà phê, chè, hạt tiêu, trái cây, lợn hơi, gà... do sang tháng 3, nhu cầu tiêu dùng lương thực thực phẩm thấp hơn so với dịp Tết nguyên đán.

Giá nguyên liệu vật tư đầu vào phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản biến động nhanh, ảnh hưởng đến điều tiết, quản trị sản xuất kinh doanh và tác động đến thu nhập của nông dân.

Bộ NN&PTNT dự kiến đẩy mạnh phát triển thị trường, tháo gỡ rào cản, tạo thuận lợi cho tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh và biến động thị trường trong nước và thế giới.

Bộ cũng sẽ tận dụng các FTAs, đặc biệt là Hiệp định CPTPP, EVFTA để đẩy mạnh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản chủ lực, hỗ trợ doanh nghiệp ký kết đơn hàng xuất khẩu mới. Phối hợp hỗ trợ bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam ở nước ngoài.

Bộ NN&PTNT chuẩn bị tổ chức Hội nghị các tỉnh biên giới về kết nối giao thương, thúc đẩy thương mại nông sản Việt Nam –Trung Quốc (quý 2-3/2023); tham gia chuỗi sự kiện quảng bá nông sản chủ lực của Việt nam tại Vương quốc Anh; chuỗi sự kiện thực phẩm và đồ uống quốc tế tại Anh nằm trong dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ Việt Nam – Anh (quý 2/2023).

Bộ cũng đẩy mạnh theo dõi, nắm bắt tình hình giá cả, nguồn cung các mặt hàng lương thực thực phẩm thiết yếu, báo cáo Tổ điều hành Thị trường trong nước và Ban Chỉ đạo giá của Chính phủ. Trình Chính phủ đề xuất xây dựng Nghị định quản lý thương hiệu nông sản quốc gia Việt Nam. Tổ chức các diễn đàn hỗ trợ kết nối tiêu thụ nông sản.