Trong quá trình đàm phán Brexit, Anh đã ký một thỏa thuận với Brussels được gọi là giao thức Bắc Ireland về việc quản lý biên giới mở giữa khu vực này và Ireland. Theo các điều khoản được đồng ý bởi cựu thủ tướng Boris Johnson, Bắc Ireland nằm trong thị trường hàng hóa duy nhất của EU. Điều này đồng nghĩa với một biên giới thương mại mở trên đảo Ireland.
Tuy nhiên trên thực tế, nó đã tạo ra một biên giới biển và các sản phẩm đến Bắc Ireland từ phần còn lại của Vương quốc Anh phải chịu sự kiểm tra và kiểm soát.
Cụ thể trước khi Brexit xảy ra, việc vận chuyển hàng hóa qua biên giới này rất dễ dàng vì cả hai bên đều tuân theo các quy tắc chung của EU. Sau khi Vương quốc Anh rời đi, các thỏa thuận thương mại đặc biệt là cần thiết vì Bắc Ireland có biên giới trên bộ với Cộng hòa Ireland, quốc gia vẫn là một phần của EU. Trong khi đó, EU cũng có các quy định nghiêm ngặt về thực phẩm và yêu cầu kiểm tra biên giới khi một số hàng hóa như sữa và trứng đến từ các quốc gia ngoài EU.
Thỏa thuận này đã dẫn đến bất ổn chính trị ở Bắc Ireland sau khi đảng Liên minh Dân chủ (DUP) - đảng liên minh lớn nhất ở Bắc Ireland - rút khỏi hội đồng Stormont để phản đối việc kiểm tra hàng hóa đến. Ngoài ra, DUP cũng không đồng ý với vai trò của tòa án công lý châu Âu (ECJ) trong khu vực.
Do đó theo Reuters, cuộc gặp mặt ngày 27/2 giữa ông Rishi Sunak và bà Ursula Von der Leyen nhằm tìm cách giải quyết những vấn đề gây ra bởi giao thức Bắc Ireland trong việc quản lý Bắc Ireland và biên giới mở của nơi này với Ireland – một thành viên EU. Nếu thành công, thỏa thuận này dự kiến sẽ giúp cắt giảm các cuộc kiểm tra đối với dòng chảy hàng hóa từ Anh đến Bắc Ireland. Đồng thời, nó cũng giúp nơi này có tiếng nói hơn trong việc thực hiện các quy tắc phức tạp của EU liên quan tới việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu.
Trước mắt, bà Von der Leyen sẽ tới Anh để đàm phán vào giờ ăn trưa với Thủ tướng Rishi Sunak. Sau đó, ông Sunak sẽ triệu tập một cuộc họp nội các. Theo văn phòng Thủ tướng, nếu đạt được một thỏa thuận thì ông Sunak sẽ công bố thỏa thuận đó tại một cuộc họp báo chung và sau đó là trước quốc hội Anh.
Tuyên bố từ Văn phòng Thủ tướng cho biết: "Thủ tướng muốn đảm bảo rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng khắc phục được các vấn đề thực tế, đảm bảo thương mại diễn ra tự do trong toàn Vương quốc Anh, bảo vệ vị trí của Bắc Ireland trong Liên minh của chúng tôi và trả lại chủ quyền cho người dân Bắc Ireland".
Tuy nhiên, việc thỏa thuận này có thể chấm dứt bế tắc chính trị ở Bắc Ireland và làm hài lòng những nhà phê bình tại Anh hay không vẫn đang là một câu hỏi chưa được giải đáp. Trên hết, để bất kỳ thỏa thuận nào có thể thành công, nó cần phải thuyết phục được Đảng Liên minh Dân chủ (DUP).
Nếu không có sự ủng hộ của DUP, Thủ tướng Rishi Sunak có khả năng phải đối mặt với sự phản đối từ phe hoài nghi châu Âu trong Đảng Bảo thủ của ông và có nguy cơ gây ra sự chia rẽ ý thức hệ sâu sắc đã có lúc làm tê liệt chính phủ kể từ khi Anh bỏ phiếu rời EU vào năm 2016.
