Được đặt tên là AmazonFACE, dự án này sẽ nhằm thăm dò khả năng đáng chú ý của rừng Amazon trong việc cô lập carbon dioxide — một yếu tố đóng vai trò thiết yếu trong vấn đề biến đổi khí hậu mà loài người đang phải đối mặt hiện nay.
Thí nghiệm này sẽ giúp các nhà khoa học hiểu hơn về giới hạn của rừng Amazon, cụ thể là xác nhận điểm cuối cùng nó có thể chịu đựng trước khi bị đẩy vào tình trạng không thể đảo ngược. Tình trạng này được gọi là rừng Amazon chết dần và nếu thực sự xảy ra trong tương lai, nó sẽ biến khu vực đa dạng sinh học nhất thế giới trở thành một thảo nguyên khô cằn.
FACE là viết tắt của cụm Free Air CO2 Enrichment, hay Làm giàu Khí CO2 Miễn phí. Công nghệ này được phát triển đầu tiên bởi Phòng thí nghiệm quốc gia Brookhaven nằm gần thành phố New York, với khả năng điều chỉnh môi trường xung quanh nơi trồng cây theo cách tái tạo các nồng độ CO2 trong khí quyển trong tương lai.
Theo ông David Lapola, một trong những nhà khoa học hàng đầu của dự án, nhận định với AP, thực vật hấp thụ CO2 cùng với nước và ánh sáng để tạo ra đường và giải phóng oxy. Tuy nhiên, chúng ta chưa rõ điều gì sẽ xảy ra khi các nguyên liệu đầu vào này được gia tăng.
Ông cho biết các nhà khoa học có bằng chứng tới từ các thí nghiệm được thực hiện ở các khu rừng ôn đới nhưng “không có gì đảm bảo rằng kết quả sẽ tương tự tại rừng Amazon”. Kết luận này phần nào đồng tình với nhận định của giáo sư tại Đại học Bang Campinas Lapola.
 |
| Dự án AmazonFACE nhận được tài trợ 9 triệu USD từ chính phủ Anh. Ảnh: Reuters |
Cụ thể, ông Lapola cho rằng điểm giới hạn của rừng nhiệt đới Amazon có nhiều khả năng gắn liền với biến đổi khí hậu hơn là tốc độ phá rừng và vì vậy cần nghiên cứu tác động của nồng độ CO2 cao hơn để có thể hiểu rõ những gì đang chờ đợi ở phía trước.
Ông khẳng định ngay cả khi ngăn chặn nạn phá rừng ở lưu vực sông Amazon ngày nay, khu vực này vẫn có nguy cơ phải hứng chịu hậu quả của điểm giới hạn do biến đổi khí hậu. “Mặc dù ngăn chặn nạn phá rừng vẫn là trách nhiệm chính, việc chống lại biến đổi khí hậu do các yếu tố khí quyển gây ra không phải là điều mà Brazil hay các quốc gia vùng Amazon khác có thể giải quyết một mình”, ông cho biết.
Quan điểm này trái ngược lại với nghiên cứu nổi tiếng của nhà khoa học Carlos Nobre về nạn phá rừng tại Amazon. Nhà khoa học này cho rằng nếu nạn chặt phá rừng đạt đến ngưỡng quan trọng từ 20% đến 25% trên khắp Amazon, sự cân bằng của hệ thống lượng mưa trong khu vực sẽ bị phá vỡ, dẫn đến việc khu rừng nhiệt đới tươi tốt này bị biến thành thảo nguyên.
Trong bối cảnh đó, các nhà khoa học và chính phủ Brazil đã tiến hành nghiên cứu để thử nghiệm kịch bản về điểm giới hạn. Nằm ở phía Bắc thành phố Manaus, thủ phủ của bang Amazonas, Brazil, dự án được dẫn dắt bởi Viện nghiên cứu quốc gia về Amazon, Đại học Campinas ở Brazil và Văn phòng Met của Anh. Dự án này còn nhận được cam kết hỗ trợ tài chính trị giá 9 triệu USD từ chính phủ Anh.
Hiện quá trình xây dựng cho 2 vòng tháp đầu tiên đã được bắt đầu và thời gian dự kiến đi vào hoạt động là đầu tháng 8. Mỗi vòng tháp dự kiến bao gồm 16 tháp nhôm cao bằng tòa nhà 12 tầng trong khi nguồn cung CO2 sẽ tới từ 3 công ty để tránh bất kỳ sự thiếu hụt nào. Theo kế hoạch, toàn bộ công trình sẽ đi vào hoạt động đầy đủ vào giữa năm 2024.
