Ông Lã Giang Trung - CEO Passion Investment.

Lạm phát có thể đã đạt đỉnh, vậy đáy chứng khoán ở đâu?

Tại chương trình Chiến lược đầu tư 6 tháng cuối năm 2022 và tầm nhìn năm 2023 do VNDirect tổ chức chiều 14/7, bình luận về tình hình vĩ mô thế giới sau khi Mỹ công bố chỉ số CPI tăng lên mức đỉnh trong 40 năm (9,1%), ông Lã Giang Trung cho rằng, khả năng cao tháng vừa rồi lạm phát của Mỹ đã đạt đỉnh hoặc cùng lắm là thêm 1 tháng nữa. Tức là vùng đỉnh của lạm phát đâu đó đã ở quanh đây. Vấn đề quan trọng là khi lạm phát qua đỉnh rồi thì sẽ xuống đến mức bao nhiêu hay tiếp tục duy trì ở mức cao. Bởi theo nghiên cứu, sau khi lạm phát đỉnh thì chứng khoán thường tạo đáy sau 2 tháng - 6 tháng.

Theo ông Trung, chứng khoán có thể tạo đáy sau 2 tháng khi lạm phát xuống nhanh, chính sách tiền tệ quay đầu. Còn lạm phát đạt đỉnh mà vẫn ở mức cao, chính sách tiền tệ vẫn thắt chặt thì chứng khoán cũng mất thêm thời gian để tạo đáy.

Trước mức tăng lạm phát như vậy, CEO Passion Investment cho rằng rủi ro suy thoái của Mỹ gần như khả năng trên 90%. Nhưng suy thoái nhẹ hay mạnh dẫn tới khủng hoảng thì vấn đề ở chỗ việc thắt chặt chính sách tiền tệ trong bao lâu. Trước đây chính sách nới lỏng khiến mức nợ vay cao, còn hiện nay đã thắt chặt khiến nhiều doanh nghiệp sẽ khó khăn. Ông Trung nhận định rằng việc thắt chặt 1 năm thì "vẫn có thể thở được nhưng 2 năm thì sẽ sao".

“Với mức lạm phát cao như vậy thì thời gian sẽ lâu và suy thoái không phải là nhẹ”, ông Trung nhận định thêm. Trong khi đó, tất cả các cuộc suy thoái từ trước tới nay khi lạm phát ở mức cao thì không bao giờ FED tăng lãi suất ở mức thấp mà có thể kiềm chế được, mà phải tăng bằng gần mức lạm phát thì chỉ số này mới đi xuống. Hiện nay lạm phát ở Mỹ đã lên đỉnh 9,1% nhưng FED qua mấy lần tăng lãi suất vẫn chưa tới 3%.

Nếu FED tăng lãi suất hơn nữa thì ông Trung cho rằng, câu chuyện “hạ cánh cứng” (sự xuống dốc của nền kinh tế đang phát triển) có thể xảy ra. Nếu vậy, thị trường chứng khoán sẽ giảm sâu hơn bây giờ.

Lạm phát hạ nhiệt lâu thì tình hình sẽ xấu đi, và xấu đi đến mức phải thiết lập lại nền kinh tế thì sẽ dẫn tới khủng hoảng. Tất cả những yếu tố đó chúng ta phải theo dõi, hiện tại không thể dự báo được. Quan điểm của tôi là Mỹ sẽ rơi vào cuộc suy thoái không nhẹ, còn dẫn đến khủng hoảng hay không thì phải đợi thêm diễn biến. Ông Lã Giang Trung

Trong khi đó, ông Đinh Quang Hinh - Trưởng bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường VNDirect cũng cho rằng, lạm phát Mỹ có thể đã tạo đỉnh trong tháng 6. Bởi 50% lạm phát của Mỹ trong tháng đến từ giá xăng dầu, tuy nhiên tuần vừa qua giá xăng dầu thế giới xu hướng điều chỉnh khá mạnh.

Trong 2 tuần đầu tháng 7, giá xăng dầu tại Mỹ đã giảm 6-7% so với tháng 6, xu hướng thời gian tới vẫn tiếp tục giảm. Yếu tố đó khiến lạm phát tháng 7 tại Mỹ có thể thấp hơn so với tháng 6. Ngoài ra, giá hàng hóa thế giới cũng có xu hướng điều chỉnh rõ nét, đến từ việc FED mạnh tay thắt chặt tiền tệ, khiến tâm lý đầu cơ giá hàng hóa giảm xuống.

FED quyết liệt vậy thì kỳ vọng về lạm phát có xu hướng giảm xuống. Tuy nhiên nhìn về mức giảm thì từ nay đến cuối năm, lạm phát khó giảm mạnh ngay lập tức. Nhiều tổ chức dự báo đến cuối năm nay lạm phát toàn cầu sẽ khoảng 6,6%, vẫn ở mức cao so với mức trung bình nhiều năm trở lại đây. Do đó, FED vẫn theo đuổi chính sách thắt chặt, khả năng cao tăng 200 điểm lãi suất điều hành. Ông Hinh kỳ vọng lạm phát 2023 hạ nhiệt nhanh hơn so với năm nay do nền năm nay tương đối cao, trừ khi giá dầu tăng mạnh.

Về khả năng xảy ra suy thoái ở nền kinh tế Mỹ, ông Hinh nhận định nếu có thì cũng chỉ ở mức nhẹ, vì nền kinh tế Mỹ hiện tại khác so với nền năm 2008. Một số số liệu vĩ mô vẫn tương đối tích cực như tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp, sản lượng công nghiệp trong những tháng vừa qua rất tốt, bộ đệm của người dân tốt hơn khi số dư tiền gửi ở các ngân hàng cao… “Nếu FED không quá “diều hâu” (thắt chặt) trong chính sách tiền tệ thì cuộc suy thoái có xảy ra cũng không quá mạnh”, ông Hinh nêu quan điểm.

Thị trường chưa rẻ nhưng nhiều cổ phiếu đã hấp dẫn

Về tình hình vĩ mô của Việt Nam, ông Đinh Quang Hinh cho rằng, GDP của Việt Nam đạt tăng trưởng tích cực trong 6 tháng đầu năm nhưng có vẻ đà phục hồi đang chậm lại khi so tháng 6 với tháng 5, nhất là về tiêu dùng bán lẻ. Điều này cho thấy giá cả ảnh hưởng tiêu dùng người dân. 6 tháng cuối năm với kịch bản kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại sẽ gây rủi ro xuất khẩu Việt Nam cũng như sản lượng công nghiệp.

CPI tháng 6 tăng lên 3,4%, theo dự báo của khối phân tích VNDirect thì khả năng CPI vượt 4% vào cuối quý 3 năm nay và kéo dài đến giữa năm sau. CPI vượt 4% thì Ngân hàng Nhà nước có thể nâng lãi suất điều hành vào cuối năm nay. Và điều này sẽ ảnh hưởng tới diễn biến thị trường chứng khoán trong giai đoạn cuối năm.

Về chỉ số thị trường, ông Hinh cho rằng VN-Index có thể chưa xác nhận đáy, tuy nhiên nhiều cổ phiếu đã tạo đáy khi giảm 60-70% từ đỉnh. Đây chính là cơ hội cho nhà đầu tư.

VN-Index từng thủng mốc 1.150 điểm trong tuần trước, hiện đã hồi phục gần ngưỡng 1.200 điểm.

Còn ông Lã Giang Trung cho rằng, chỉ số kinh tế vĩ mô của Việt Nam đang rất đẹp. “Nhưng chúng ta chậm hơn so với Mỹ và châu Âu 1-2 quý. Mỹ đã qua đỉnh, đang đi xuống, Việt Nam đang ở đỉnh. Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư khá nhanh nhạy khi chỉ số đã giảm ngang với chứng khoán Mỹ. Như vậy, nền kinh tế vẫn ở trên đỉnh thì chứng khoán đã đi xuống nửa con đường”, ông nói.

Theo CEO Passion Investment, kinh tế vĩ mô tốt thì lại không thuận lợi cho thị trường chứng khoán, vì người điều hành kinh tế dựa trên 2 yếu tố lớn là tăng trưởng kinh tế và lạm phát. Kinh tế tăng trưởng tốt thì không có lý do gì để nới lỏng chính sách tiền tệ, thậm chí phải thắt chặt để kiểm soát lạm phát. Và không nới lỏng thì thị trường rất khó quay đầu.

Trước tình hình kinh tế, chính sách như vậy, ông Trung cho rằng thị trường có thể tiếp tục con đường đi xuống. “Nhưng điểm tích cực là chúng ta đã đi hết nửa con đường, khi hết con đường thì sẽ quay lại vòng mới. Đồng thời cơ hội đã xuất hiện. Bởi khi thị trường giảm 20% nhưng nhiều nhóm cổ phiếu giảm 60-70%. Nếu thị trường có giảm nữa thì có những nhóm cổ phiếu sẽ không giảm nữa hoặc chỉ giảm nhẹ. Nhà đầu tư có thể nhìn vào cổ phiếu riêng biệt để lựa chọn đưa vào tầm ngắm”, ông Trung cho biết.

Với góc nhìn thị trường Việt Nam có độ mở cao nên diễn biến sẽ không khác thị trường thế giới, ông Trung đưa ra 3 mức giảm của thị trường tương ứng với 3 mức độ suy thoái kinh tế Mỹ. Nếu suy thoái nhẹ thì thị trường Mỹ phải giảm 25%, suy thoái lớn hơn hoặc khủng hoảng thì có thể giảm 30-50%. Hiện tại với mức giảm 20% thì đang ở trạng thái suy thoái. Và nếu suy thoái nặng thì có thể giảm thêm 10-15% nữa.

Xét về mặt định giá, CEO Passion Investment cho rằng, về mặt bằng chung thị trường thì chưa đủ rẻ. Bởi trong giai đoạn thị trường giảm thì cần phải dùng chỉ số P/B vì đó là nền tảng rất vững chắc, còn lợi nhuận rất biến động. "Chúng ta thấy P/E thị trường hiện là thấp nhưng P/B vẫn cao, tổng thể chưa đủ hấp dẫn. Theo nghiên cứu của Passion Investment thì thị trường cần giảm quanh quanh 1.000 thì mới đủ hấp dẫn cho giai đoạn lãi suất tăng mạnh. Tuy nhiên, có một số cổ phiếu P/B về mức thấp đã bật lên. Dù chưa chắc duy trì được song vẫn có nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận đầu tư dài hạn", ông Trung cho biết.