Tân Thủ tướng Anh là ai?
Ông Rishi Sunak sinh ngày 12/5/1980 tại Southampton, Hampshire, Đông Nam nước Anh trong một gia đình gốc Ấn Độ. Cha ông là một bác sĩ đa khoa, mẹ ông là chủ một một hiệu thuốc địa phương. Gia đình ông di cư đến Anh vào những năm 1960, thời kỳ nước Anh tái thiết đất nước sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
 |
| Ông Sunak trở thành vị thủ tướng da màu gốc Ấn đầu tiên của nước Anh. Ảnh: Reuters |
Ông từng theo học tại trường tư thục Winchester, làm bồi bàn tại một nhà hàng cà ri ở Southampton trong suốt các kỳ nghỉ hè. Sau đó ông học chuyên ngành Triết học, Chính trị và Kinh tế (PPE) tại Đại học Oxford.
Sau khi tốt nghiệp Oxford, ông học thạc sĩ chuyên ngành Quản trị kinh doanh (MBA) tại Đại học Stanford ở Mỹ với tư cách là học giả Fulbright. Tại đây, ông gặp người vợ tương lai của mình, Akshata Murty, con gái của tỷ phú Ấn Độ Narayana Murthy. Vợ chồng ông có với nhau 2 con gái.
Trong thời gian học đại học, ông Sunak thực tập tại Trụ sở Chiến dịch Bảo thủ. Từ năm 2001 đến năm 2004, ông làm việc tại ngân hàng đầu tư Goldman Sachs với tư cách là nhà phân tích. Sau đó, ông gia nhập công ty quỹ đầu cơ Theleme Partners vào năm 2009, đồng thời là Giám đốc công ty Catamaran Ventures (do cha vợ ông là chủ sở hữu).
 |
| Ông Rishi Sunak cùng vợ và 2 con gái tại chiến dịch tranh cử lãnh đạo đảng Bảo thủ hồi tháng 7. Ảnh: Reuters |
Tính đến năm 2022, ước tính khối tài sản của vợ chồng ông Sunak lên tới 730 triệu Bảng Anh (875 triệu USD) - gần gấp đôi khối tài sản của Vua Charles III và Vương hậu Camila (ước tính 300 triệu-350 triệu bảng). Hai vợ chồng ông được xếp hạng 222 trong Danh sách những người giàu nhất nước Anh, theo Sunday Times.
Sự nghiệp chính trị nổi bật chỉ trong 2 năm
Năm 2015, ông Sunak được bầu là nghị sĩ đảng Bảo thủ, đại diện của Richmond, Yorkshire. Sau đó ông trở thành bộ trưởng cấp thấp (bộ trưởng không thuộc Nội các) trong chính phủ của Thủ tướng Theresa May. Từ năm 2015 đến năm 2017, ông là thành viên của Ủy ban Lựa chọn Môi trường, Thực phẩm và Các vấn đề Nông thôn.
Ông Sunak cũng là người ủng hộ cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh rời khỏi EU (Brexit) vào năm 2016. Ông tin rằng việc rời EU sẽ khiến Anh "tự do hơn, công bằng hơn và thịnh vượng hơn".
Sau khi bà May từ chức Thủ tướng, ông đã ủng hộ chiến dịch tranh cử thủ tướng của ông Boris Johnson năm 2019. Tháng 7/2019, ông được Thủ tướng Boris Johnson bổ nhiệm làm Thứ trưởng Tài chính và là thành viên của Hội đồng Cơ mật Anh.
Sau cuộc cải tổ Nội các vào tháng 2/2020, ông được thăng chức thành Bộ trưởng Tài chính và trở thành một trong những chính trị gia quyền lực nhất trong nền chính trị Anh khi mới 39 tuổi.
 |
| Ông Sunak là Bộ trưởng Tài chính dưới 2 đời Thủ tướng Anh. Ảnh: AP |
Chỉ vài tuần sau khi đảm nhiệm vị trí mới, đại dịch Covid-19 đã tấn công nước Anh. Ông Sunak khi đó đã trình bày về chương trình hỗ trợ kinh tế trên phạm vi toàn quốc trị giá hàng trăm tỷ Bảng Anh, cam kết hỗ trợ kinh tế cho cả người sử dụng lao động và người lao động bằng nguồn tài chính hào phóng của chính phủ để vượt qua các đợt phong tỏa. Uy tín cá nhân của ông đã tăng vọt trong giai đoạn này.
Tuy nhiên, tháng 6/2020, Thủ tướng Boris Johnson và ông Sunak đều dính phải bê bối mở tiệc ở Văn phòng Thủ tướng trong khi đất nước đang áp lệnh phong tỏa chống dịch nghiêm ngặt. Cả hai sau đó đều bị Sở cảnh sát London xử phạt và bị chỉ trích. Ông Sunak cũng từng bị một số nhà chỉ trích trong đảng Bảo thủ nghi ngờ về việc nắm được quy mô của sự siết chặt chi phí sinh hoạt mà các hộ gia đình phải đối mặt.
Bước ngoặt lịch sử bất ngờ
Ngày 5/7, ông Sunak bất ngờ tuyên bố từ chức Bộ trưởng Tài chính vì “không thể tiếp tục làm việc trong chính phủ" của ông Boris Johnson sau hàng loạt bê bối. Động thái này đã mở đầu cho cuộc khủng hoảng Nội các Anh, khi hàng loạt các bộ trưởng, quan chức cấp cao đệ đơn sau đó cũng từ chức để gây áp lực đối với ông Johnson.
Sau khi ông Johnson từ chức, ông Sunak đã tham gia cuộc đua vào ghế Thủ tướng Anh cùng với bà Liz Truss và các đối thủ khác. Trước cam kết cắt giảm thuế ngay lập tức mà bà Truss và những ứng viên khác đề ra, ông Sunak khi đó cho rằng điều này “không tưởng như chuyện cổ tích". Theo ông, việc đầu tiên cần làm là kiểm soát lạm phát đang tăng nhanh.
 | |
|
Tuy nhiên, các đảng viên đảng Bảo thủ đã ủng hộ bà Truss thay vì ông Sunak. Không lâu sau đó, ông đã chứng minh được gói cắt giảm thuế của Thủ tướng Liz Truss là sai lầm khi nó gây ra hỗn loạn trên thị trường tài chính vào tháng 9/2022.
Chỉ sau một thời gian nắm quyền ngắn ngủi, bà Liz Truss buộc phải từ chức Thủ tướng Anh vào ngày 20/10 vì không thể giải quyết các thách thức của nước Anh. Việc từ chức chóng vánh chỉ sau 45 ngày cũng khiến bà Truss trở thành người giữ chức thủ tướng ngắn nhất trong lịch sử nước Anh.
Sau tuyên bố của bà Truss, đảng Bảo thủ Anh đã tiến hành cuộc bầu chọn lãnh đạo mới và người này đồng nghĩa cũng trở thành tân thủ tướng Anh. Trong vòng tranh cử này, ông Sunak đối mặt với đối thủ là cựu Bộ trưởng Quốc phòng Penny Mordaunt, khi hai người từng chạy đua tranh cử vị trí thủ tướng đến những vòng cuối cùng hồi tháng 8, và cựu Thủ tướng Boris Johnson. Tuy nhiên, ông Johnson sau đó sớm bất ngờ tuyên bố rút khỏi cuộc đua hôm 23/10 và bà Mordaunt hôm 24/10 cũng tuyên bố rút lui.
Trong lúc này, ông Rishi Sunak, trên cương vị Thủ tướng thứ 57 của nước Anh, sẽ tiếp tục đối mặt với hàng loạt thách thức sau khi bà Truss rời đi, từ việc vực dậy nền kinh tế và tài chính hỗn loạn, giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng và lạm phát gia tăng, cũng như hàn gắn nội bộ đảng Bảo thủ trước sự chia rẽ và lấy lại niềm tin, sự tín nhiệm của dân chúng.
