Người dân Hà Lan đi bầu cử ngày 22/11/2023. Ảnh: Reuters

Cuộc thăm dò ý kiến sau khi bỏ phiếu được đài truyền hình quốc gia Hà Lan NOS công bố hôm 22/11 cho thấy Đảng vì Tự do của ông Wilders giành được 35 ghế trong 150 ghế tại Hạ viện, nhiều hơn 10 ghế so với đối thủ lớn nhất của ông.

Tuy kết quả chính thức cuối cùng chưa được công bố, dữ liệu ban đầu này đồng nghĩa với việc ông đang có cơ hội lãnh đạo các cuộc đàm phán nhằm thành lập một liên minh cầm quyền mới và trở thành thủ tướng cực hữu đầu tiên của Hà Lan vào thời điểm có nhiều biến động chính trị trên khắp châu Âu. Kết quả của các cuộc thăm dò ý kiến sau khi bỏ phiếu thường được đánh giá là tương đối đáng tin với sai số rơi vào khoảng 1 tới 2 ghế.

Về cơ bản, Bloomberg cho biết các lời cam kết tranh cử của ông Wilders bao gồm kêu gọi trưng cầu dân ý về việc Hà Lan rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) cũng như ngừng hoàn toàn việc tiếp nhận những người xin tị nạn và những người di cư ở biên giới Hà Lan. Ông tuyên bố bản thân đang thực hiện sứ mệnh chấm dứt “cơn sóng thần tị nạn” cũng như giúp người dân Hà Lan “trở thành số một” và “lấy lại đất nước của chính mình”.

Tuy nhiên để có thể thực hiện các cam kết của mình, ông Wilders sẽ cần phải thành lập một chính phủ liên minh trước khi có thể nắm giữ quyền lực. Viễn cảnh này được các chuyên gia đánh giá sẽ tương đối khó khăn do quan điểm của ông với một số vấn đề như viện trợ cho Ukraine, người tị nạn hay về vấn đề chính sách biến đổi khí hậu.

Một trong những đảng đã tuyên bố sẽ không thành lập liên minh với Đảng vì Tự do của ông Wilders là liên minh bao gồm Đảng Lao động và Đảng Green Left dự kiến sẽ giành được 26 ghế trong Hạ viện Hà Lan. Trong một tuyên bố chính thức, lãnh đạo liên minh là Frans Timmermans khẳng định: “Chúng tôi sẽ không bao giờ thành lập liên minh với các đảng cho rằng những người tị nạn là nguồn gốc của mọi đau khổ”.

Ông Wilders dự kiến sẽ cố gắng thành lập một chính phủ cánh hữu với VVD - đảng của Thủ tướng sắp mãn nhiệm Mark Rutte - và đảng mới nổi “New Social Contract” – các đảng đang cùng nắm giữ đa số 79 ghế.

Các cuộc đàm phán có thể sẽ khó khăn do cả hai đảng trên đều từng bày tỏ sự nghi ngại liên quan tới lập trường của ông Wilders, đặc biệt là mục tiêu cấm tất cả các nhà thờ Hồi giáo và kinh Koran ở Hà Lan. Tuy nhiên, CNN trích dẫn ông Wilders cho biết: “Tôi tin tưởng rằng các bên có thể đạt được thỏa thuận. Tôi hiểu rất rõ rằng chúng ta không nên thực hiện bất kỳ biện pháp nào vi hiến”.

Kết quả cuộc bầu cử tại Hà Lan là động thái mới nhất thể hiện xu hướng chính trị mới tại châu Âu trong bối cảnh xung đột địa chính trị thúc đẩy làn sóng di cư. Các đảng dân túy và cực hữu đang ghi nhận ngày càng nhiều sự ủng hộ và thậm chí là cả các chiến thắng trong hàng loạt cuộc bầu cử.