Longform
Điểm tựa kinh doanh trong môi trường đa văn hóa

Nói về tâm thế kinh doanh của doanh nhân Việt Nam ngày nay trong môi trường đa văn hóa, TS Cấn Văn Lực nhìn nhận giá trị văn hóa như một nguồn lực nội sinh quan trọng, một điểm tựa cho phát triển và hội nhập kinh tế.

Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030, có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp, trong đó hình thành và phát triển nhiều doanh nhân lãnh đạo các tập đoàn kinh tế mạnh, phát huy vai trò mở đường dẫn dắt. Thực hiện mục tiêu này, không chỉ cần tiềm lực tài chính mà còn cần một nền tảng vững chắc từ văn hoá kinh doanh.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê (GSO), tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động trong 11 tháng năm 2024 lên hơn 218,5 nghìn doanh nghiệp, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm 2023. Bình quân một tháng có gần 19,9 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

Với số lượng doanh nghiệp như hiện nay, đội ngũ doanh nhân tham gia lãnh đạo, quản lý, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh đã có gần 7 triệu người. Trong đó, Việt Nam đã có một số doanh nhân lọt vào Top “tỷ phú USD” toàn cầu. Riêng năm 2024, Việt Nam đã có 190 doanh nghiệp, với 359 sản phẩm là thương hiệu quốc gia.

Doanh nghiệp Việt Nam đã đóng góp khoảng 60% GDP, đóng góp ngày càng tăng vào ngân sách Nhà nước. Đội ngũ doanh nhân Việt Nam góp phần hình thành lối sống sáng tạo, tự lập, tự chủ, dám nghĩ, dám làm, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng xã hội.

Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi gặp mặt Đoàn đại biểu doanh nhân tiêu biểu của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp và Hội doanh nhân Tư nhân Việt Nam tháng 10/2024 nhấn mạnh: “Thành quả của gần 40 năm đổi mới đất nước, chúng ta vui mừng có được đội ngũ doanh nhân ngày càng đông đảo và lớn mạnh như ngày nay. Đó là những con người có khát vọng vươn lên làm giàu chính đáng, không ngừng học hỏi để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp; thực hiện trách nhiệm xã hội, đạo đức và văn hóa kinh doanh”.

Điểm tựa kinh doanh trong môi trường đa văn hóa

Theo TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, Nghị quyết 09-NQ/TW ngày 9/12/2011 của Bộ Chính trị đã nêu rõ chủ trương: Đề cao đạo đức, văn hóa kinh doanh, trách nhiệm xã hội, tinh thần dân tộc của đội ngũ doanh nhân, xây dựng quan hệ lao động hài hòa.

Xuyên suốt qua hơn một thập kỷ, văn hoá doanh nghiệp luôn được coi là “phần hồn” giúp tạo dựng thương hiệu, bản sắc, nâng cao sức cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng của doanh nghiệp vì mục tiêu phát triển bền vững.

Tháng 10/2023, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 41-NQ/TW về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới tiếp tục nhấn mạnh nhiệm vụ về xây dựng đạo đức, văn hoá kinh doanh, phát huy tinh thần dân tộc, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Nghị quyết nhấn mạnh yêu cầu phải lấy đạo đức, văn hoá kinh doanh làm cốt lõi, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật; nâng cao vai trò của doanh nhân đóng góp cho ngoại giao kinh tế, đối ngoại nhân dân, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, văn hoá Việt Nam.

Để thực thi Nghị quyết thành công, 3 mục tiêu cần đạt được là: đội ngũ doanh nhân lớn mạnh, đảm đương vai trò nòng cốt; xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi - bình đẳng; định hình văn hóa kinh doanh nhất quán, thống nhất trong cộng đồng doanh nhân Việt Nam.

Trong đó, theo ông Võ Trí Thành, việc xây dựng đạo đức, văn hóa kinh doanh là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài, mang tính chiến lược trong kỷ nguyên mới, Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tới năm 2045 trở thành quốc gia phát triển.

Doanh nhân Việt Nam, với sự kiên trì và khát khao vươn lên, đã không ngừng tạo dựng nên những giá trị văn hóa riêng biệt, góp phần làm phong phú thêm bản sắc dân tộc trong bối cảnh hội nhập toàn cầu. Văn hóa không chỉ đánh dấu bản sắc độc đáo của mỗi doanh nghiệp, mà còn là nền tảng vững chắc để doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên trường quốc tế.

Cũng theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, hiện nay, trong bối cảnh chuyển đổi số, các doanh nhân Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển nhưng đồng thời cũng đối mặt với không ít thách thức lớn lao trong việc duy trì và phát huy văn hóa doanh nghiệp.

Văn hóa kinh doanh, vốn là linh hồn và nền tảng tạo nên sự khác biệt, nay phải đương đầu với những thử thách đến từ sự biến đổi mạnh mẽ của công nghệ và hội nhập. Bên cạnh mục tiêu tăng trưởng, doanh nghiệp phải tìm cách bảo tồn những giá trị văn hóa cốt lõi giữa môi trường số hóa; khéo léo kết hợp công nghệ tiên tiến với việc duy trì và phát huy những giá trị tinh thần sâu sắc.

Văn hóa trong môi trường số đi cùng với việc chấp nhận văn hóa dám làm, dám chịu rủi ro, có sự khác biệt, dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ

Song hành với đó, phát triển bền vững không chỉ là xu hướng mà còn là định hướng chiến lược của nhiều doanh nghiệp. Một doanh nghiệp uy tín không chỉ dừng ở việc xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng mạnh, chú trọng về môi trường làm việc mà còn được thể hiện qua những cam kết phát triển bền vững của doanh nghiệp đối với môi trường và toàn xã hội.

Các doanh nghiệp với thương hiệu quốc gia của mình không chỉ phát triển các ngành kinh doanh truyền thống, mà còn phải dồn lực để thu hút đầu tư và tạo sức bật cho các ngành, lĩnh vực tiên phong; không chỉ tăng trưởng dựa vào vốn, vào khai thác tài nguyên như trước, mà phải dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; không chỉ là phát huy, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống mà còn phải phát huy được các động lực tăng trưởng mới đến từ kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, TS Võ Trí Thành nói.

Điểm tựa kinh doanh trong môi trường đa văn hóa

TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, văn hóa cần được xác định là nguồn lực nội sinh quan trọng của doanh nghiệp và của cả nền kinh tế. Khai thác tiềm năng, thế mạnh, gìn giữ và tôn vinh giá trị nguồn lực văn hóa là một đòn bẩy cho phát triển và hội nhập kinh tế.

Nhấn mạnh đến tâm thế kinh doanh trong môi trường đa văn hóa, TS Cấn Văn Lực cho rằng, yếu tố cốt lõi là xây dựng uy tín chất lượng sản phẩm, dịch vụ để vươn ra thế giới. Cam kết về chất lượng sản phẩm phải đạt tiêu chuẩn tốt nhất, trước khi đến tay người tiêu dùng là điều kiện tiên quyết để kinh doanh được trong môi trường đa văn hóa, đa quốc gia.

Song song đó, một trong những yếu tố sống còn là đào tạo nhân lực - hồn cốt, quyết định thành, bại của doanh nghiệp, thích ứng với môi trường đa văn hóa. Biến sự pha trộn nhiều màu sắc trong cùng một tập thể về một giá trị, niềm tin, hành vi, thái độ, chuẩn mực và cách hành xử chung, hướng đến phụng sự phát triển kinh tế - xã hội.

Để xây nền móng cho văn hóa kinh doanh, theo TS Cấn Văn Lực, về phía Nhà nước, trước hết cần ưu tiên hoàn thiện thể chế, pháp luật. Tiếp tục công cuộc cải cách hành chính theo hướng trong sạch, minh bạch, chuyên nghiệp, kiên quyết xóa bỏ cơ chế “xin - cho”; loại bỏ các rào cản gây phiền hà cho doanh nghiệp; sắp xếp, quán triệt bộ máy hành chính phải thân thiện, đúng bản chất dịch vụ công để tạo điều kiện cho doanh nghiệp.

Hệ thống thể chế phải được cải cách, đổi mới theo hướng tạo nền tảng và khuyến khích các doanh nghiệp kinh doanh có văn hóa, tạo môi trường kinh doanh công bằng với mọi thành phần kinh tế.

Đồng thời, cần xây dựng, hoàn thiện các giá trị đạo đức doanh nhân, văn hóa kinh doanh Việt Nam theo các chuẩn mực, thông lệ trong nước và quốc tế. Các chuẩn mực này sẽ là căn cứ để xã hội đánh giá hoạt động của các doanh nghiệp. Từ đó tạo ra các “sức ép”, động lực để các doanh nghiệp tuân thủ các cam kết, phấn đấu thực hiện chuẩn mực đạo đức doanh nhân, văn hóa kinh doanh gắn với phát triển văn hóa doanh nghiệp, tạo nên sức mạnh cộng đồng.

Ngoài ra, phải có cơ chế giám sát, xử lý cương quyết với các hành vi sai trái, vi phạm đạo đức của doanh nhân, doanh nghiệp bằng pháp luật, cũng như bày tỏ thái độ phản kháng mạnh mẽ với các hành vi sai trái với các chuẩn mực đạo đức, giá trị văn hóa doanh nghiệp.

Với doanh nghiệp, theo chuyên gia Cấn Văn Lực, để trở thành những doanh nhân chân chính, bản thân đội ngũ doanh nhân phải tự nâng cao năng lực, phẩm chất, chất lượng nguồn nhân lực lãnh đạo, quản trị doanh nghiệp. Rèn luyện bản thân trở thành người đủ tài, đủ tâm và đủ tầm đáp ứng được những thay đổi và thách thức ngày càng lớn của môi trường kinh doanh trong nước và quốc tế; luôn khơi dậy, nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh, khát vọng làm giàu chân chính trong xã hội.

Điểm tựa kinh doanh trong môi trường đa văn hóa

Trong bối cảnh hội nhập, kinh doanh trong môi trường đa văn hóa, đa quốc gia trở thành xu hướng toàn cầu. Không chỉ phát triển trong nước, các doanh nghiệp lớn đều có chiến lược mở rộng thị trường sang quốc gia khác. Để làm được điều đó, đầu tiên, các doanh nghiệp phải có sự thấu hiểu về văn hóa, con người và sản phẩm của chính mình trước khi “lên kệ”.

Với tư cách là một doanh nhân quốc tế, ông Paul Le, Phó Chủ tịch Tập đoàn Central Retail của Thái Lan tại Việt Nam chia sẻ: “Tôi là người gốc Việt, từ lúc 3 tuổi, tôi đã theo gia đình đi nhiều nước trên thế giới, sống chủ yếu ở Pháp và làm việc ở nhiều nơi như: châu Phi, Nhật Bản… Năm 1994, khi 32 tuổi, tôi về Việt Nam để tìm hiểu về cội nguồn, văn hóa, truyền thống Việt Nam và từ đó tôi hiểu tình yêu của mình với con người và đất nước này”.

Với cảm hứng từ văn hóa trong kinh doanh, doanh nghiệp Việt đã có bước tiến vượt bậc trong cách xây dựng thương hiệu. Đơn cử từ việc đặt tên thương hiệu sản phẩm so với thời gian trước đây đã có sự cải tiến rõ nét, hay hơn, dễ nhớ hơn và hợp với thị trường thế giới hơn.

Doanh nghiệp Việt cũng đã biết cách kể câu chuyện sản phẩm của mình. Sự thay đổi này là khởi đầu, ông Paul Le tin rằng, hàng Việt Nam, doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới sẽ có nhiều cách để vươn mình ra thị trường thế giới.

Mỗi một sản vật của Việt Nam đều có một lịch sử rất lâu đời. Chẳng hạn như quả vải Thanh Hà có lịch sử lên đến 250 năm, điều đó có nghĩa là các nhà nông Việt Nam đã có đến 250 mùa để làm trái vải thơm ngon hơn, chất lượng hơn. Đó là lý do quả vải của Việt Nam thuộc hàng thượng hạng trên thế giới.

Tương tự như vậy, một vài khu vực cao nguyên và miền núi phía Bắc của Việt Nam, ngành trồng trọt đã phát triển hàng trăm năm để mang đến những sản phẩm rau củ rất đặc trưng và tươi ngon.

Nhưng thấu hiểu văn hóa, sản phẩm địa phương là chưa đủ, cần phải thấu hiểu cả thị trường thế giới. Khi doanh nghiệp bán tại Thái Lan thì cần phải hiểu thị trường Thái Lan, việc này cũng tương tự như khi doanh nghiệp bán tại thị trường châu Âu (EU) hay Nhật Bản.

Đặc biệt, theo ông Paul Le, trong từng sản phẩm đều có cơ hội, nhất là khi gắn với chế biến và nhu cầu người tiêu dùng. Cà phê Việt Nam đã xuất khẩu đến hàng chục quốc gia trên thế giới nhưng chiếm thị phần rất khiêm tốn. Muốn cải thiện, phải xem khẩu vị người nước ngoài ra sao, phần nhiều ở các quốc gia châu Âu họ uống espresso (cà phê xay mịn, pha bằng máy). Khi đi đúng ‘ngạch’ thì ắt trên các kệ cà phê châu Âu sẽ có nhiều cà phê Việt.

Mỗi nước có xu hướng, thị hiếu tiêu dùng và tiêu chuẩn khác nhau, điều chỉnh sản phẩm phù hợp với thị trường muốn hướng đến chính là “văn hóa thích ứng” - yếu tố cốt lõi để hội nhập nhanh rộng, bền vững trong thời gian tới.

Sự thấu hiểu về văn hóa có vai trò quan trọng trong bối cảnh kinh doanh toàn cầu hiện nay. Cũng là cách để mỗi doanh nghiệp tiến tới tiệm cận tiêu chuẩn văn hóa kinh doanh thế giới và trở thành những đại sứ văn hóa quảng bá đất nước, con người Việt Nam ra thế giới, lan tỏa sức mạnh mềm của dân tộc.

KIỀU CHINH

Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 sẽ là

Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 sẽ là 'nôi ý tưởng và sáng kiến' cho ASEAN

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Lào

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Lào

Savills: Thị trường bất động sản đang bước vào chu kỳ mới

Savills: Thị trường bất động sản đang bước vào chu kỳ mới

Đề nghị Bộ Ngoại giao Lào tiếp tục làm cầu nối thúc đẩy hợp tác hai nước

Đề nghị Bộ Ngoại giao Lào tiếp tục làm cầu nối thúc đẩy hợp tác hai nước

Việt Nam sẵn sàng hợp tác với Mỹ đưa quan hệ kinh tế song phương phát triển ổn định

Việt Nam sẵn sàng hợp tác với Mỹ đưa quan hệ kinh tế song phương phát triển ổn định

Việt Nam mong muốn hợp tác với Mỹ trong khắc phục hậu quả chiến tranh

Việt Nam mong muốn hợp tác với Mỹ trong khắc phục hậu quả chiến tranh

VinFast chính thức mở bán VF 3 tại Indonesia

VinFast chính thức mở bán VF 3 tại Indonesia

Thúc đẩy hợp tác Việt Nam - Brazil trong lĩnh vực nông nghiệp

Thúc đẩy hợp tác Việt Nam - Brazil trong lĩnh vực nông nghiệp

Việt Nam sẵn sàng tham gia nỗ lực giải quyết xung đột Nga - Ukraine

Việt Nam sẵn sàng tham gia nỗ lực giải quyết xung đột Nga - Ukraine

Thủ tướng Ấn Độ bắt đầu chuyến thăm 2 ngày tới Mỹ

Thủ tướng Ấn Độ bắt đầu chuyến thăm 2 ngày tới Mỹ

Tổng Bí thư Tô Lâm: Những gì cản trở phát triển, là điểm nghẽn thì phải giải quyết

Tổng Bí thư Tô Lâm: Những gì cản trở phát triển, là điểm nghẽn thì phải giải quyết

Set hoa kèm Baby Three

Set hoa kèm Baby Three 'hút khách' dịp Valentine

Đề xuất gần 9.300 tỷ đồng nâng cấp 3 tuyến quốc lộ tại ĐBSCL

Đề xuất gần 9.300 tỷ đồng nâng cấp 3 tuyến quốc lộ tại ĐBSCL

Cung ứng đủ vật liệu cho các công trình trọng điểm

Cung ứng đủ vật liệu cho các công trình trọng điểm

Trình Quốc hội chủ trương đầu tư tuyến đường sắt hơn 8,3 tỷ USD

Trình Quốc hội chủ trương đầu tư tuyến đường sắt hơn 8,3 tỷ USD

Lạc quan về năm 2025, HDBank đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 25%

Lạc quan về năm 2025, HDBank đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 25%

Cổ phiếu khoáng sản đua nhau tím trần, MSR tăng 70% sau nửa tháng

Cổ phiếu khoáng sản đua nhau tím trần, MSR tăng 70% sau nửa tháng

Chỉ số xuất nhập khẩu Việt Nam - ASEAN tháng 1/2025

Chỉ số xuất nhập khẩu Việt Nam - ASEAN tháng 1/2025

SHB chốt quyền trả cổ tức,

SHB chốt quyền trả cổ tức, 'phát lộc' đầu năm tới cổ đông

Xăng RON 95 quay đầu tăng, vượt mốc 21.000 đồng/lít

Xăng RON 95 quay đầu tăng, vượt mốc 21.000 đồng/lít