Hé lộ hậu trường chuyến công du bí mật của Tổng thống Biden tới Kiev

Không sử dụng Air Force One hay The Beast

Theo AP, đoàn xe hộ tống của Tổng thống Mỹ Joe Biden rời Nhà Trắng vào khoảng 3h30 sáng (giờ địa phương) ngày 19/2 để bắt đầu chuyến công du.

Không có máy bay Air Force One hào nhoáng, to lớn cho chuyến đi lần này. Thay vào đó, Tổng thống Biden "biến mất" trong bóng tối trên máy bay Air Force C-32 mang mật danh "SAM060" - dành cho nhiệm vụ hàng không đặc biệt của Lực lượng Không quân Mỹ.

Đây là chiếc Boeing 757 đã được sửa đổi và thường được sử dụng cho các chuyến công du trong nước đến các sân bay nhỏ.

Lần xuất hiện tiếp theo của ông Biden là 20 giờ sau, ở trung tâm thủ đô Kiev, Ukraine.

Chuyến thăm bất ngờ kéo dài 23 tiếng của Tổng thống Biden tới Ukraine hôm 20/2 đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, một nhà lãnh đạo Mỹ đến thăm một vùng chiến sự bên ngoài lá chắn bảo vệ của quân đội Mỹ.

Trong 5 giờ tiếp theo, Tổng thống Biden đã dừng lại nhiều lần quanh thành phố Kiev, di chuyển bằng một chiếc SUV màu trắng chứ không phải siêu xe Quái thú (The Beast). Công chúng Ukraine ở đó cũng không được thông báo về sự hiện diện của ông Biden. Các trợ lý tại Nhà Trắng đã rất ngạc nhiên khi chuyến đi được giữ bí mật lâu như vậy.

Biến chuyến thăm rủi ro thành "rủi ro có thể quản lý"

Kể từ khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine bùng nổ vào cuối tháng 2/2022, Tổng thống Joe Biden đã rất muốn đến thăm Kiev như các lãnh đạo phương Tây khác, nhằm cam kết hỗ trợ và kề vai sát cánh với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Chuyến đi theo kế hoạch của ông Biden tới Warsaw, Ba Lan và kỳ nghỉ Ngày Tổng thống đã tạo cơ hội để ông dừng chân ở Kiev.

Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết, một nhóm nhỏ các quan chức cấp cao tại Nhà Trắng và các cơ quan an ninh quốc gia Mỹ đã bí mật làm việc trong nhiều tháng để chuẩn bị cho điều này. Chuyến đi này "đòi hỏi nỗ lực về an ninh, vận hành và hậu cần từ các chuyên gia trong toàn chính phủ Mỹ để thực hiện một công việc vốn đã rủi ro và biến nó thành một rủi ro có thể kiểm soát được", ông Sullivan cho hay.

Ngày 17/2, Tổng thống Joe Biden là người đưa ra quyết định cuối cùng về việc đến Kiev.

Rạng sáng ngày 19/2, ông Biden được bí mật lên chiếc máy bay SAM060. Chiếc máy bay này đóng các rèm cửa sổ và cất cánh từ căn cứ không quân Andrews ở bang Maryland (Mỹ) lúc 4h15 (giờ địa phương).

Sau khi dừng tiếp nhiên liệu ở Đức, máy bay chở ông Biden đã tắt bộ phát đáp và bay khoảng 1 giờ để tới thành phố Rzeszow, Ba Lan - điểm tập kết vũ khí và đạn dược mà Mỹ và phương Tây viện trợ cho Ukraine.

Từ Rzeszow, ông Biden lên một chuyến tàu đi xuyên đêm kéo dài khoảng 10 giờ để tới Kiev. 8h sáng ngày 20/2 (giờ địa phương), ông Biden đặt chân đến thủ đô Kiev và được Đại sứ Mỹ tại Ukraine Bridget Brink chào đón. Sau đó, ông bước vào đoàn xe đến cung điện Mariinsky.

Còn tại Kiev, nhiều đường phố chính và khu trung tâm đã bị phong tỏa nhưng không có lời giải thích. Người dân bắt đầu chia sẻ video về những đoàn ô tô dài chạy quá tốc độ dọc theo những con phố bị hạn chế, từ đó cho thấy manh mối đầu tiên về việc ông Biden đã đến đây.

Đoàn tháp tùng ông Biden trong chuyến thăm lần này có quy mô nhỏ hơn nhiều so với bình thường, gồm Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan, Phó chánh văn phòng Nhà Trắng Jen O'Malley Dillon và trợ lý riêng - Giám đốc điều hành Phòng Bầu dục Annie Tomasini.

Phụ tá quân sự của Tổng thống Biden mang theo "chiếc cặp hạt nhân" (phòng trường hợp cần dùng đến sức mạnh của kho vũ khí hạt nhân Mỹ khi đang không ở Nhà Trắng), một đội y tế nhỏ và nhiếp ảnh gia chính thức của Nhà Trắng.

Yêu cầu an ninh nghiêm ngặt và mức độ bí mật cao của chuyến đi khiến nhóm phóng viên, nhà báo tháp tùng vốn có 13 người như thường lệ, bị cắt giảm còn 2 người. Các thiết bị điện tử của 2 nhà báo được tắt nguồn và chuyển giao cho Nhà Trắng trong suốt hành trình tới Ukraine.

Trong khi đó, một số ít nhà báo làm việc tại Ukraine đã được triệu tập đến một khách sạn ở trung tâm thành phố sáng 20/2 để tham gia công tác đưa tin. Tuy nhiên, họ cũng không được thông báo trước về việc ông Biden sẽ đến thăm Kiev.

Bí mật với thế giới, nhưng "bật mí" với Nga

Theo AP, ngay cả khi các hệ thống tên lửa đất đối không của phương Tây đã củng cố hệ thống phòng thủ của Ukraine, nhưng rất hiếm khi một nhà lãnh đạo Mỹ đi tới một khu vực xung đột nơi Mỹ hoặc các đồng minh không có quyền kiểm soát không phận.

Quân đội Mỹ không duy trì sự hiện diện ở Ukraine, ngoài một bộ phận nhỏ Thủy quân lục chiến bảo vệ Đại sứ quán ở Kiev. Điều này càng khiến chuyến thăm của ông Biden trở nên phức tạp hơn so với các chuyến thăm của các nhà lãnh đạo Mỹ trước đây tới các vùng chiến sự.

“Chúng tôi đã thông báo với Nga rằng Tổng thống Joe Biden sẽ tới Kiev. Chúng tôi đã làm như vậy vài giờ trước khi ông ấy khởi hành vì mục đích giảm xung đột”, ông Sullivan nói với các phóng viên.

Quan chức này từ chối nêu cụ thể thông điệp hoặc thông điệp được gửi tới ai, nhưng cho biết việc thông báo trước là để tránh bất kỳ tính toán sai lầm nào có thể đưa 2 quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân rơi vào cuộc xung đột trực tiếp.

Trong khi ông Biden ở thủ đô Kiev, các máy bay do thám của Mỹ, bao gồm radar trên không E-3 Sentry và máy bay điện tử RC-135W Rivet Joint, cũng theo dõi Kiev từ không phận Ba Lan.

Tại cuộc gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky ở Cung điện Mariinsky, Tổng thống Biden đã đưa ra những cam kết mới về viện trợ quân sự trị giá 500 triệu USD.

Sau đó, ông Biden đến Đại sứ quán Mỹ để dừng lại trong một thời gian ngắn trước khi trở về Ba Lan bằng tàu hỏa. Lúc 13h07 chiều ngày 20/2 (giờ địa phương), đoàn tàu chở Tổng thống đã chính thức rời ga Kiev.