Nằm ở thành phố Energodar, miền nam Ukraine, Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở châu Âu. Nhà máy này đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ khi Moscow bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Tuy nhiên, trong những tuần gần đây, nhà máy đã trở thành mục tiêu của một loạt cuộc tấn công.
Nga cáo buộc Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công vào cơ sở này bằng pháo và máy bay không người lái, đồng thời gọi các hoạt động này là "khủng bố hạt nhân". Tuy nhiên, Kiev và phương Tây cho rằng các lực lượng Nga tự tấn công nhà máy rồi đổ lỗi cho quân đội Ukraine, theo RT.
 |
| Lính cứu hỏa cố gắng dập tắt đám cháy sau một cuộc tấn công ở nhà máy Zaporizhzhia. Ảnh: Reuters |
Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên tiếng ủng hộ Ukraine và kêu gọi các lực lượng Nga rút khỏi khu vực này. Ông Guterres cũng đưa ra yêu cầu tương tự và kêu gọi cần phải thiết lập một khu phi quân sự xung quanh nhà máy.
Liên minh châu Âu (EU) hôm 14/8 đưa ra cáo buộc quân đội Nga tấn công Zaporizhzhia, ngăn cản quá trình bảo trì nhà máy. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova bác cáo buộc trên và nói rằng EU "nói dối trắng trợn". Bà Zakharova nhấn mạnh “các cuộc tấn công vào nhà máy và thành phố Energodar là do các lực lượng Ukraine thực hiện theo lệnh của Kiev" và đây là “điều không thể phủ nhận”.
Bà Zakharova cho biết, Ukraine đang tung tin giả về mối đe dọa của Nga đối với nhà máy Zaporizhzhia, nhằm ngăn cản thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tiếp cận nơi này.
Cùng ngày, người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho biết tổ chức này sẽ liên hệ chặt chẽ và hỗ trợ chuyến làm việc của các thanh sát viên IAEA tới nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia nếu cả Nga và Ukraine đồng ý. Ông cũng cho biết Ban Thư ký Liên Hợp Quốc "không có thẩm quyền ngăn chặn hay hủy bỏ bất kỳ hoạt động nào của IAEA".
 |
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tổ chức phiên họp khẩn về tình hình nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, ngày 11/8. Ảnh: Reuters |
Giám đốc IAEA Rafael Grossi cho biết ông đã sẵn sàng dẫn đầu một phái đoàn đến thăm nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, đồng thời kêu gọi Nga và Ukraine hợp tác. Tuy nhiên, truyền thông Nga dẫn lời quan chức ngoại giao nước này Igor Vishnevetsky cho rằng việc để phái đoàn IAEA đi qua thủ đô Kiev đến nhà máy điện hạt nhân trên là quá nguy hiểm.
RT dẫn lời ông Vladimir Rogov, quan chức chính quyền quân sự - dân sự Zaporizhzhia do Nga bổ nhiệm, cho biết các quan chức Ukraine và Liên Hợp Quốc muốn IAEA tránh xa Zaporizhzhia vì nếu họ đến thăm nhà máy, họ sẽ kết luận rằng nó đã bị lực lượng Kiev bắn phá. “Rõ ràng là tất cả mọi chuyện đều đã được ghi lại. Và không chỉ vậy, người ta còn biết rõ ai đang được cung cấp tên lửa dẫn đường của Mỹ. Rõ ràng không phải Nga, mà là chế độ của Tổng thống Zelensky", ông Rogov nói.
Trước đó, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm 11/8 đã tổ chức phiên họp khẩn về vấn đề khủng hoảng tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và đề xuất IAEA tiếp cận để xem xét tình hình. Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vassily Nebenzia cũng nhất trí IAEA có thể đến thăm nhà máy Zaporizhzhia ngay trong tháng 8.
