Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida ăn hải sản từ Fukushima vào bữa trưa tại văn phòng thủ tướng ở Tokyo ngày 30/8/2023. Ảnh: Văn phòng Công vụ Nội các Nhật Bản

Số tiền này sẽ được sử dụng để tìm thị trường mới cho hải sản Nhật Bản nhằm thay thế thị trường Trung Quốc cũng như tài trợ cho việc chính phủ mua hải sản để đông lạnh và bảo quản tạm thời.

Trước mắt, các quan chức Nhật Bản cho biết họ có kế hoạch phát triển các thị trường xuất khẩu mới tại Mỹ, Châu Âu, Trung Đông, Đài Loan (Trung Quốc) và một số nước Đông Nam Á như Malaysia và Singapore.

Quỹ khẩn cấp này bổ sung thêm vào quỹ 547 triệu USD mà chính phủ Nhật Bản đã phân bổ trước đó nhằm hỗ trợ ngành chế biến thủy hải sản cũng như chống lại thiệt hại cho danh tiếng của các sản phẩm Nhật Bản.

Theo AP, Thủ tướng Kishida khẳng định chính phủ “sẽ bảo vệ ngành thủy sản Nhật Bản bằng mọi giá”, đồng thời kêu gọi người dân trong nước giúp đỡ phần nào bằng cách tiêu thụ nhiều hải sản hơn.

Trước đó vào ngày 1/9, ông Kishida đã có một buổi nói chuyện với các công nhân tại chợ cá Toyosu ở Tokyo để đánh giá tác động của lệnh cấm của Trung Quốc và cam kết bảo vệ ngành thủy sản Nhật Bản.

Nhận định về tác động của lệnh cấm của Trung Quốc đối với thủy sản Nhật Bản, AP trích dẫn ông Takahide Kiuchi, nhà kinh tế điều hành tại Viện nghiên cứu Nomura, cho biết xuất khẩu thủy sản chỉ chiếm một phần trong tổng xuất khẩu của Nhật Bản. Theo ông, tác động của lệnh cấm đối với thương mại tổng thể sẽ bị hạn chế trừ khi căng thẳng leo thang và Trung Quốc mở rộng các hạn chế đối với các lĩnh vực thương mại khác.

Trong bối cảnh căng thẳng trong lĩnh vực công nghệ Mỹ – Trung, việc Nhật Bản hạn chế xuất khẩu công nghệ sản xuất chip cũng như căng thẳng xảy ra tại hiện tại và có thể trong tương lai, ông Kiuchi cho biết các lệnh cấm thương mại của Trung Quốc đối với Nhật Bản sẽ leo thang. Do đó, ông khẳng định chính phủ cần cân nhắc rủi ro và suy nghĩ cẩn thận về cách đối phó với mối quan hệ ngày càng xấu đi với Trung Quốc.

Chiều ngày 24/8, Nhật Bản chính thức bắt đầu quá trình xả nước thải nhiễm phóng xạ đã qua xử lý của nhà máy Fukishima ra biển – một quá trình dự kiến sẽ kéo dài trong nhiều thập kỷ.

Sau động thái này, Trung Quốc ngay lập tức cấm nhập khẩu tất cả hải sản Nhật Bản. Hong Kong cũng đã cấm việc nhập khẩu hải sản từ 10 tỉnh của Nhật.

Trung Quốc đại lục là thị trường nước ngoài lớn nhất của thủy sản Nhật Bản, chiếm 22,5% tổng sản lượng và theo sau là Hong Kong (Trung quốc) với 20%. Tầm quan trọng của 2 thị trường này khiến lệnh cấm giáng một đòn mạnh vào ngành thủy sản Nhật Bản.

Từ trước khi kế hoạch xả thải bắt đầu, các lô hàng xuất khẩu của Nhật Bản đã bị hải quan Trung Quốc giữ lại trong nhiều tuần. Sau khi lệnh cấm hoàn toàn được ban hành, giá sò điệp, hải sâm và các loại hải sản của Nhật phổ biến tại Trung Quốc đã giảm mạnh, ảnh hưởng doanh số xuất khẩu của các địa phương như Hokkaido.