Trong báo cáo soát xét bán niên vừa công bố, Thép Pomina ghi nhận doanh thu thuần hơn 2.192 tỷ đồng, giảm 73% so với cùng kỳ. Do kinh doanh dưới giá vốn, công ty lỗ gộp 32 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi hơn 348 tỷ đồng.

Bên cạnh việc hoạt động kinh doanh cốt lõi bị giảm sút, mảng hoạt động tài chính của công ty cũng đi xuống khi giảm tới 73% doanh thu tài chính, còn hơn 8,5 tỷ đồng và chi phí lãi vay tăng tới 40% lên gần 288 tỷ đồng, chiếm phần lớn (98%) chi phí tài chính.

Chi phí tăng cao đè bẹp lợi nhuận, hết 6 tháng đầu năm, Pomina lỗ ròng gần 505 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ chỉ lỗ 23 tỷ đồng. Mức lỗ này đã giảm khoảng 33 tỷ đồng so với báo cáo tự lập.

Lý giải nguyên nhân này, Pomina cho biết do qua soát xét tính giảm dự phòng lỗ đầu tư công ty con dẫn tới chi phí tài chính đã giảm. Ngoài ra, công ty cũng được giảm giá vốn do điều chỉnh các chi phí chạy thử của dự án lò cao vào xây dựng cơ bản.

Còn về nguyên nhân lỗ sâu trong nửa đầu năm, Pomina cho rằng do nhà máy Thép Pomina 3 vẫn còn ngưng hoạt động nhưng phải gánh nhiều chi phí, trong đó có chi phí lãi vay.

Cùng với đó, tình hình bất động sản đóng băng, nhu cầu tiêu thụ thép giảm cũng khiến doanh thu trong kỳ của công ty giảm mạnh, trong khi chi phí cố định và lãi vay cao gây lỗ lớn.

Gần 3.000 tỷ đồng là khoản nợ quá hạn thanh toán cho các bên

Trên bảng cân đối kế toán, tài sản ngắn hạn của Pomina tại ngày 30/6 là gần 3.394 tỷ đồng, giảm 14% so với đầu kỳ. Trong đó, khoản tiền và tương đương tiền giảm mạnh 93% xuống còn 14 tỷ đồng. Chủ yếu do mức giảm mạnh của khoản tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng, giảm 96% từ 201 tỷ đồng xuống còn 8 tỷ đồng.

Pomina còn ghi nhận khoản 1.734 tỷ đồng khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng, giảm 7% so với hồi đầu năm. Khoản hàng tồn kho cũng giảm 23% xuống còn 919 tỷ đồng, trong đó, khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho được giảm mạnh từ hơn 43 tỷ đồng xuống còn 3,8 tỷ đồng.

Tài sản dài hạn của công ty tại thời điểm kết thúc quý 2/2023 đạt 7.323 tỷ đồng, tăng nhẹ 3% so với đầu năm. Chủ yếu do mức tăng 6% của phần chi phí xây dựng dở dang 5.738 tỷ đồng.

Đây là chi phí xây dựng dự án lò cao, gồm chi phí xây dựng trực tiếp, chi phí đi vay được vốn hóa và các chi phí khác liên quan đến việc xây dựng nhà máy Luyện phôi thép công suất 1 triệu tấn/năm tại KCN Phú Mỹ.

Trong kỳ, nhóm công ty đã vốn hóa chi phí đi vay trị giá gần 39 tỷ đồng, các khoản chi phí đi vay này liên quan đến các khoản vay trực tiếp cho mục đích đầu tư và xây dựng dự án lò cao.

Tại ngày 30/6/2023, toàn bộ giá trị hình thành từ dự án lò cao được dùng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay tại các ngân hàng thương mại.

Tương ứng với đó, nợ phải trả tại ngày 30/6 của Pomina đã tăng 2% lên 8.611 tỷ đồng, gấp 4,1 lần vốn chủ sở hữu. Trong đó nợ ngắn hạn chiếm phần lớn (90%) với 7.771 tỷ đồng, nợ dài hạn là gần 840 tỷ đồng.

Pomina có khoảng 1.894 tỷ đồng phải trả người bán ngắn hạn, trong đó, công ty đã quá hạn thanh toán 922 tỷ đồng. Pomina cho biết đang trong quá trình làm việc với các nhà cung cấp để gia hạn thanh toán cho các khoản phải trả này.

Điều đáng chú ý là công ty đang có tổng cộng gần 6.267 tỷ đồng vay và nợ thuê tài chính. Trong đó có 5,427 tỷ đồng vay ngắn hạn, gần 840 tỷ đồng vay dài hạn.

Trong đó, Pomina có nhiều khoản vay tại Vietcombank, BIDV và Vietinbank đã quá hạn thanh toán cả lãi và gốc, cùng nhiều khoản vay đang đến gần ngày thanh toán vào đầu năm 2024.

Theo các kiểm toán viên, tại ngày phát hành báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ này, Pomina đã quá hạn thanh toán các khoản vay đạt hơn 2.200 tỷ đồng.

Về phía Pomina, công ty cho biết, sau ngày kết thúc kỳ kế toán giữa niên độ, công ty đã được các ngân hàng đồng ý gia hạn lịch trả nợ cho một số khoản vay với tổng số tiền là 1.121 tỷ đồng.

Nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục

Tại báo cáo đã soát xét, các kiểm toán viên của Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam nêu lên nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của Thép Pomina do việc thua lỗ nặng và tồn tại nhiều khoản nợ quá hạn.

Theo đó, Kiểm toán viên nhấn mạnh, sau khi ghi nhận mức lỗ nặng 504 tỷ đồng nửa đầu năm 2023 và khoản lỗ quý 4/2022, Pomina đang lỗ lũy kế gần 760 tỷ đồng.

Ngoài ra, tại ngày 30/6, nợ ngắn hạn của Pomina ở mức 7.771 tỷ đồng, trong khi tài sản ngắn hạn là gần 3.394 tỷ đồng, như vậy công ty bị âm vốn lưu động gần 4.377 tỷ đồng.

Ban Tổng Giám đốc Pomina giải thích, việc bị âm nguồn vốn chủ yếu do tình hình triển khai dự án lò cao diễn ra trùng với thời điểm dịch Covid-19 bùng phát khiến quá trình triển khai bị kéo dài hơn so với kế hoạch.

Ngoài ra, công ty có 2.200 tỷ đồng nợ ngân hàng và 922 tỷ đồng phải trả người bán đã quá hạn thanh toán.

Theo Ban lãnh đạo Pomina, khả năng hoạt động liên tục sẽ phụ thuộc vào khả năng tạo dòng tiền trong tương lai và sự hỗ trợ về mặt tài chính của ngân hàng cũng như nhà đầu tư chiến lược.

Do đó, Ban Tổng giám đốc đã lập kế hoạch kinh doanh và dòng tiền cho 12 tháng tiếp theo. Pomina dự kiến sẽ khôi phục sản xuất của lò điện từ quý 4/2023 và dự kiến đưa lò cao vào hoạt động chính thức vào quý 2/2024, giúp cải thiện kết quả kinh doanh và dòng tiền của công ty.

Cùng với đó là tái cấu trúc, gia hạn các khoản nợ vay ngân hàng, gia hạn thanh toán các khảo phải trả người bán.

Một trong những giải pháp quan trọng của công ty đó là phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chiến lược.

Cụ thể, hồi giữa tháng 7, công ty đã công bố kế hoạch phát hành riêng lẻ hơn 70 triệu cổ phiếu cho Nansei Steel với giá 10,000 đồng/cp. Pomina sẽ chia thành hai đợt chào bán, diễn ra lần lượt vào tháng 8/2023 và tháng 9/2024. Đợt 1 công ty chào bán 10,6 triệu cổ phiếu, đợt 2 sẽ chào bán hơn 59,5 triệu cổ phiếu còn lại.

Phần lớn vốn huy động từ lần phát hành này (khoảng 500 tỷ đồng) sẽ được công ty sử dụng để thanh toán nợ vay tại Ngân hàng VietinBank và BIDV.