Công ty năng lượng sạch của Australia - Pure Hydrogen đặt mục tiêu trở thành đơn vị dẫn đầu trong việc phát triển các dự án năng lượng sạch, cung cấp nhiên liệu hydro (H2) tại Úc và thị trường khu vực châu Á Thái Bình Dương thông qua việc sản xuất H2 phát thải thấp, trong đó có Việt Nam.
Pure Hydrogen tham vọng phát triển “xa lộ” H2 tại Việt Nam
Hydrogen
Pure hydrogen
Pure Hydrogen là một công ty của Australia tập trung vào năng lượng sạch có mục tiêu trở thành đơn vị dẫn đầu trong việc phát triển các dự án năng lượng sạch, cung cấp nhiên liệu hydro (H2) tại Úc và thị trường khu vực châu Á Thái Bình Dương, thông qua việc sản xuất H2 phát thải thấp.
Hiện Pure Hydrogen cũng đang phát triển các dự án khí đốt tự nhiên trực tiếp tại Úc và Botswana, thông qua khoản đầu tư chiến lược nắm giữ một công ty năng lượng tập trung vào Botswana được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Úc.
Vào tháng 7/2024, Pure Hydrogen đã ký Biên bản ghi nhớ với Câu lạc bộ Hydrogen Việt Nam-ASEAN (VAHC) để cung cấp nhiên liệu hydro cho các phương tiện giao thông tại Việt Nam.
Mekong – ASEAN đã có cuộc trao đổi với ông Clint Butler, Giám đốc kinh doanh quốc gia về công nghệ sản xuất H2 của Pure Hydrogen, tìm hiểu về những kỳ vọng khi doanh nghiệp này đến với thị trường Việt Nam.
Mekong – ASEAN:Ông có thể giới thiệu về công nghệ sản xuất H2 phát thải thấp mà Pure Hydrogen đang phát triển không?
Ông Clint Butler: Tại Australia, Tập đoàn Pure Hydrogen (ASX: PH2) xây dựng mục tiêu trở thành doanh nghiệp hàng đầu về sản xuất và cung cấp H2 giá cả phải chăng cũng như cung cấp giải pháp toàn diện về H2.
Chúng tôi đang đầu tư vào các công nghệ sản xuất H2 phát thải thấp, bao gồm việc sử dụng năng lượng tái tạo như gió và mặt trời để điện phân nước, tạo ra H2 mà không phát thải carbon.
Công nghệ cải tiến hơi nước từ khí tự nhiên của PH2 sử dụng khí tự nhiên kết hợp với công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS) để giảm thiểu phát thải CO2. Đây là một bước quan trọng trong việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch hơn.
Ngoài ra, PH2 sản xuất H2 với công nghệ nhiệt hóa học bằng cách sử dụng nhiệt độ cao để tách nước thành H2 và oxy. Phương pháp này có thể kết hợp với các nguồn nhiệt từ năng lượng mặt trời hoặc hạt nhân để tăng hiệu quả sản xuất.
Chúng tôi cũng sản xuất H2 lục bảo sử dụng sinh khối và nhiệt. Công nghệ khí hóa sinh khối là chuyển đổi sinh khối (như gỗ hoặc chất thải nông nghiệp) thành H2 thông qua quá trình khí hóa. Đây là một phương pháp bền vững, tận dụng các nguồn tài nguyên tái tạo và giảm thiểu chất thải.
Hiện tại, ngoài sản xuất và cung ứng H2, giải pháp trọn gói của PH2 bao gồm cung cấp các thiết bị lưu trữ, vận chuyển, thiết bị sử dụng H2, phương tiện chạy bằng H2 (xe chạy bằng pin nhiên liệu H2, máy bay sử dụng động cơ pin nhiên liệu H2), các trung tâm sản xuất H2 tích hợp trạm nạp và phát điện có quy mô siêu nhỏ, phân tán.
PH2 đã sẵn sàng về mọi mặt. Chúng tôi nói về "con gà và quả trứng", trong đó con gà là việc sản xuất H2 và quả trứng là thiết bị H2 (xe tải/bus H2).
Các phương tiện H2 đã sẵn sàng để triển khai. Các máy điện phân và thiết bị nạp nhiên liệu được sản xuất theo đơn đặt hàng và cũng đã sẵn sàng. Những con gà, quả trứng đã nở và đang chờ được nuôi dưỡng, chúng tôi cần khách hàng tham gia.
Mekong – ASEAN:Ông có thể cho biết rõ hơn về giải pháp giảm chi phí sản xuất H2 phát thải thấp mà PH2 đang triển khai?
Ông Clint Butler: PH2 đặt mục tiêu giảm chi phí vốn bằng cách sử dụng các cấu trúc và cơ sở hạ tầng hiện có, chứa tất cả các thiết bị, bao gồm cả máy điện phân, trong các container vận chuyển được lắp đặt trên các địa điểm cứng. Điều này sẽ mất thời gian nhưng với quy mô, chúng ta sẽ thấy sự giảm giá đáng kể của H2. Các khoản trợ cấp và hoàn thuế của chính phủ cũng sẽ giúp giảm chi phí cho loại nhiên liệu không phát thải này.
PH2 cũng có bộ phận đang nghiên cứu và phát triển các hình thức sản xuất H2 khác sẽ giảm đáng kể chi phí của H2. Ví dụ như, chúng tôi sở hữu 40% doanh nghiệp sản xuất graphene từ khí thiên nhiên mà sản phẩm phụ là H2. Graphene chất lượng cao hiện rất đắt, khi ấy bạn sẽ không phải băn khoăn về giá thành H2 nữa.
Mekong – ASEAN:PH2 đã thực hiện chiến lược phát triển hệ sinh thái H2 tại Australia như thế nào, thưa ông?
Ông Clint Butler: Chiến lược của chúng tôi tại Australia là phát triển hệ sinh thái H2 từ khâu sản xuất, lưu trữ, phân phối cho đến giải pháp sử dụng cuối cùng.
Về phương án lưu trữ và vận chuyển, công ty xây dựng các giải pháp lưu trữ H2 bao gồm các bồn chứa áp suất cao và các hệ thống lưu trữ dưới dạng lỏng. Công ty cũng đang phát triển các phương tiện vận chuyển H2 an toàn và hiệu quả, từ xe tải chuyên dụng đến các đường ống dẫn.
Đồng thời, PH2 sản xuất các xe tải chạy bằng pin nhiên liệu H2 (HFC), xe buýt chạy bằng pin điện (BEV) và pin nhiên liệu H2, các thiết bị khác chạy bằng H2 (bao gồm cơ sở hạ tầng sản xuất và tiếp nhiên liệu) và máy phát điện chạy bằng pin nhiên liệu H2.
Ngoài ra, PH2 thiết lập các trạm nạp H2 cho các phương tiện giao thông, bao gồm xe buýt, xe tải và xe hơi. Điều này giúp thúc đẩy nhu cầu sử dụng H2 trong giao thông vận tải, giảm thiểu khí thải và ô nhiễm môi trường.
Bên cạnh đó, công ty triển khai hợp tác với các tổ chức quốc tế và chính phủ để thúc đẩy nghiên cứu và phát triển, cũng như thu hút đầu tư vào các dự án H2. Điều này bao gồm việc tham gia vào các chương trình hỗ trợ tài chính và các sáng kiến chính sách của chính phủ.
PH2 nhắm tới khách hàng quốc tế và quốc gia nổi bật có nhu cầu về các ứng dụng H2 cơ bản. Đây chỉ là mục tiêu trong ngắn hạn cho đến khi cơ sở hạ tầng cho H2 trưởng thành hơn. Sau đó, PH2 sẽ xem xét đến lĩnh vực vận tải đường dài, đây là thế mạnh của chúng tôi vì Australia là một đất nước rộng lớn và chúng tôi đã phát triển các phương tiện sử dụng H2.
PH2 không thể có mặt ở khắp mọi nơi nên chúng tôi cũng đang làm việc với các nhà sản xuất H2 ở các địa điểm khác nhau có thể cung cấp H2 và nạp nhiên liệu. Hiện tại, PH2 chưa có đối thủ cạnh tranh nào trong thị trường H2, nhưng bạn biết đấy: "Nước dâng thì thuyền nổi".
Mekong – ASEAN:Theo ông, những khía cạnh nào có thể đặt ra cho sự hợp tác phù hợp với điều kiện địa lý và kinh tế của Việt Nam? PH2 có kế hoạch hợp tác với các công ty hoặc tổ chức tại Việt Nam để phát triển và triển khai công nghệ H2 phát thải thấp không?
Ông Clint Butler: Tôi tin rằng Việt Nam là một nơi hội tụ để PH2 có thể cung cấp trọn gói giải pháp. Ngoài công nghệ sản xuất H2 và các loại phương tiện H2, chúng tôi cũng đang phát triển các máy phát H2 có thể cung cấp điện cho các địa điểm trước đây sử dụng máy phát điện diesel, mang lại cơ hội cho khách hàng ngoài lưới điện chuyển sang không phát thải.
Có nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam, nhất là doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, có mục tiêu không phát thải của riêng họ. Và mục tiêu của chúng tôi là giúp họ trên con đường này.
Tất nhiên, hợp tác với các công ty, tổ chức tại Việt Nam là một trong những mục tiêu chính của chúng tôi. Quan hệ đối tác mà chúng tôi đã phát triển với Câu lạc bộ Hydrogen Việt Nam ASEAN (VAHC) chính là nhằm hỗ trợ PH2 đi đúng hướng và cùng nhau hợp tác để phát triển ngành công nghiệp này.
Tuy nhiên, có nhiều bước cần phải thực hiện và hiện tại chúng tôi mới đang ở bước đầu tiên là tìm hiểu thị trường. Điều quan trọng là phải thực hiện từng bước và tiến lên phía trước.
Tại bước đầu tiên này, một phần trong chương trình làm việc của chúng tôi là để đánh giá sự quan tâm đến H2 tại Việt Nam. Trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ xác định cách thức, địa điểm và công nghệ nào phù hợp nhất và cũng là nơi có thể bắt đầu hợp tác.
Mekong – ASEAN:Theo khảo sát ban đầu, những ngành nào ở Việt Nam ông thấy có tiềm năng lớn nhất cho các ứng dụng H2 phát thải thấp?
Ông Clint Butler: Giao thông, sản xuất và du lịch là những lĩnh vực có tiềm năng lớn nhất. Nhưng khi bạn thực sự đi sâu vào một quốc gia, các cơ hội sẽ mở ra, ví dụ như sản xuất thép/hòa trộn H2. Đó là mục tiêu mà PH2 hướng tới nhằm giúp Việt Nam giảm phát thải với mô hình rất độc đáo của chúng tôi để xây dựng hệ sinh thái H2.
Hiện nay, chúng tôi mới đang ở khâu đầu tiên. Nhưng ở giai đoạn này, chúng tôi có thể nhanh chóng tạo đà với sự thích ứng thông qua cung cấp kiến thức và đào tạo về ngành công nghiệp H2.
“Xa lộ” H2 theo định nghĩa của PH2 nghĩa là, cứ cách 500km lập một trung tâm sản xuất, lưu trữ, trạm nạp, phát điện H2 siêu nhỏ, có thể tích hợp vào nơi có trang trại điện mặt trời, điện gió dọc duyên hải Việt Nam.
Xe vận tải đường dài di chuyển quãng đường 500km sẽ ghé trạm nạp, hình thành cung đường "xa lộ" H2 hoàn toàn không phát thải.
Bằng cách triển khai các trung tâm H2 phát thải thấp siêu nhỏ với “CAPEX nhẹ” (chi phí thấp), bao gồm đóng gói các máy điện phân, thiết bị nạp/nén và thiết bị H2 cuối cùng. Tiến tới phát triển “xa lộ” H2 tại Việt Nam và cả các quốc gia khác, bao gồm Australia. Mô hình tương tự đang được chúng tôi thực hiện tại Mỹ và một số nước châu Mỹ Latin.
Tôi ngạc nhiên về mật độ xe gắn máy tại Việt Nam và cho rằng có thể phát triển xe máy chạy bằng H2, là một cách hữu hiệu giúp cho Việt Nam giảm phát thải đáng kể. Bởi lẽ, sau khi tìm hiểu, tôi đã biết người Việt quen dùng xe gắn máy trong cuộc sống thường nhật.
Ngoài ra, hợp tác với các tập đoàn Việt Nam về khí đốt, hóa chất, doanh nghiệp logistics, doanh nghiệp điện tái tạo cũng là điều mà chúng tôi hướng tới.
Hãng PepsiCo Australia đang thử nghiệm sử dụng xe tải Taurus do HDrive International sản xuất chạy bằng pin nhiên liệu H2 do Pure Hydrogen cung cấp, để vận chuyển thực phẩm và đồ uống đến các trung tâm phân phối. Xe có khả năng chuyên chở trọng tải 18 tấn và đi được quãng đường 300 km. Nếu thử nghiệm trong 6 tháng thành công, PepsiCo Australia sẽ lên kế hoạch chuyển đổi các loại xe tải hạng nặng khác trong đội xe 16 chiếc của mình sang phương tiện giao thông không phát thải.
Mekong – ASEAN:Tầm nhìn dài hạn của PH2 về phát triển và mở rộng công nghệ H2 phát thải thấp trên toàn cầu là gì? Ông có thể chia sẻ các mục tiêu trong 5-10 năm tới của công ty không, thưa ông?
Ông Clint Butler: PH2 hướng tới các quốc gia sẵn sàng giảm phát thải. Mô hình của chúng tôi đơn giản và vốn đầu tư không lớn, vì vậy, có thể được thiết lập rất nhanh chóng và hiệu quả. Chúng tôi không xây dựng những công trình có tính biểu tượng như "TAJ Mahals" với chi phí hàng trăm triệu đô la. Theo kinh nghiệm thực tiễn trên thế giới thì đây là một thất bại. Mô hình của chúng tôi có thể được mở rộng khi cần thiết và có thể tăng lên theo nhu cầu.
PH2 hiện sở hữu 70% cổ phần tại HDrive International, công ty sản xuất xe chạy bằng H2 hàng đầu thế giới. HDrive International cung cấp xe chạy bằng H2 và điện cho vận tải thương mại với các loại phương tiện như xe buýt, xe tải, xe đầu kéo và nhiều loại khác với năng lực sản xuất là 200 xe điện chạy bằng pin hoặc pin nhiên liệu H2 mỗi tháng. Công ty cung cấp nhiều lựa chọn không phát thải và hướng đến mục tiêu khử cacbon cho ngành vận tải.
HDrive hiện đang hướng tới lắp ráp xe trong phạm vi Australia cho các hoạt động triển khai trong nước và quốc tế. Chúng tôi đã có đơn đặt hàng tại các thị trường Australia, Mỹ, châu Âu, Arab Saudi, Brazil, UK, UAE, New Zealand, Botswana, Nam Phi, Argentina, Mexico… Mục tiêu dài hạn của HDrive là lắp ráp xe phục vụ thị trường tại chỗ và xuất khẩu. HDrive sẽ tuyển dụng nhân viên địa phương và hỗ trợ các nhà sản xuất, nhà cung ứng bản địa lên đến 15% vật liệu và thành phẩm. Sau bước khảo sát và thị trường là tiềm năng, chúng tôi sẽ thiết lập cơ sở sản xuất tại Việt Nam.
Theo báo cáo Đánh giá toàn cầu về H2 năm 2024 của Cơ quan Năng lượng quốc tế IEA, thị trường H2 toàn cầu đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, với nhu cầu dự kiến sẽ đạt 100 triệu tấn vào năm 2030 và vượt qua 500 triệu tấn vào năm 2050. Các chính phủ trên khắp thế giới đang chi mạnh tay cho H2. Tại Australia, Chính phủ Liên bang cũng có các ưu đãi trị giá 22,7 tỷ đô la Australia trong 10 năm tới.
Do đó, PH2 đã vạch ra mục tiêu và kế hoạch triển khai để thâm nhập mạnh mẽ vào các thị trường Mỹ, Mỹ Latin, châu Âu và cả thị trường châu Á đang trưởng thành.