"Phía Nga đã đồng ý gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen (BSGI) chỉ thêm 60 ngày (thay vì 120), cho đến ngày 18/5/2023, dựa trên tiến trình đạt được trong bản ghi nhớ Nga - Liên Hợp Quốc về quảng bá thực phẩm và phân bón của Nga ra thị trường thế giới", phái đoàn Nga thông báo trên Twitter, theo TASS.
Phái đoàn Nga nhấn mạnh rằng, bất kỳ tin đồn nào về việc thỏa thuận được kéo dài thêm 120 ngày mà phía Ukraine lan truyền đều là cố ý sai sự thật.
Bộ Ngoại giao Nga cũng tuyên bố, hai văn kiện gồm thông báo của Đại sứ Nga gửi Tổng Thư Ký Liên Hợp Quốc và thông báo của Đại sứ quán Nga gửi Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đều ấn định thỏa thuận được gia hạn trong 60 ngày.
Trước đó, Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ hôm 18/3 cho biết thỏa thuận đã được gia hạn, các bên đã đồng ý cho phép nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine.
 |
Nga thông báo thỏa thuận ngũ cốc với Ukraine được gia hạn thêm 60 ngày. Ảnh: AP |
Trong khi đó, Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine Alexandr Kubrakov tuyên bố rằng thỏa thuận ngũ cốc đã được các bên gia hạn thêm 120 ngày.
"Thỏa thuận Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được gia hạn thêm 120 ngày. Xin cảm ơn Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar và tất cả các đối tác của chúng tôi vì đã kiên trì với các thỏa thuận này", ông Kubrakov viết trên Twitter.
Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen (BSGI), do Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm bên trung gian giữa Nga và Ukraine, được ký kết tại Istanbul vào ngày 22/7/2022 với thời hạn 120 ngày. Vào tháng 11/2022, thỏa thuận này được các bên đồng ý gia hạn thêm 120 ngày.
BSGI được xem là biện pháp nhằm ngăn chặn cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu có nguy cơ bùng nổ trong cuộc xung đột tại Ukraine. Trong đó, Nga đồng ý dỡ bỏ phong tỏa 3 cảng Biển Đen để Ukraine tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc ra thế giới. Liên Hợp Quốc cũng đồng ý giúp tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu lương thực và phân bón của Nga.
Tuy nhiên, Nga đã nhiều lần chỉ trích thỏa thuận này, khẳng định rằng nó không hoạt động như dự kiến. Moscow cho rằng thỏa thuận này chỉ cho phép xuất khẩu ngũ cốc thương mại từ Ukraine một cách hiệu quả, cáo buộc dòng chảy xuất khẩu bị chuyển hướng sang châu Âu thay vì đến các nước nghèo ở châu Phi và châu Á.
Mặc dù việc xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga không bị trừng phạt, nhưng Moscow cho biết các hạn chế đối với cơ chế thanh toán, hậu cần và bảo hiểm là "rào cản" đối với các lô hàng.
Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vassily Nebenzia hôm 17/3 cảnh báo Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Anh hiện chỉ "có 2 tháng để miễn trừ lệnh trừng phạt đối với toàn bộ chuỗi hoạt động đi kèm với ngành nông nghiệp Nga", nếu các nước này muốn thỏa thuận ngũ cốc được tiếp tục triển khai trong tương lai.
Trong một bức thư gửi các quan chức Liên Hợp Quốc ngày 16/3 và đăng trên Twitter vào ngày 18/3, ông Nebenzia đã nêu rõ những gì Moscow muốn giải quyết lúc này là cho phép Ngân hàng Nông nghiệp Nga quay trở lại hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT và cho phép cung cấp máy móc nông nghiệp và phụ tùng thay thế cho Nga.
Ông Nebenzia cũng cho biết cần phải được dỡ các hạn chế đối với bảo hiểm và quyền tiếp cận các cảng đối với tàu và hàng hóa của Nga, một đường ống vận chuyển amoniac của Nga đến cảng Biển Đen của Ukraine cần phải được khởi động lại và dỡ bỏ phong tỏa các tài khoản cũng như hoạt động tài chính của các công ty phân bón Nga.
Liên Hợp Quốc cũng thừa nhận, mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc tạo thuận lợi cho xuất khẩu nông sản của Nga, nhưng vẫn còn những trở ngại, đặc biệt là liên quan đến hệ thống thanh toán.
Kể từ khi thỏa thuận ngũ cốc được triển khai, Ukraine đã xuất khẩu hơn 25 triệu tấn ngô và lúa mì, theo Liên Hợp Quốc. Các điểm đến chính hàng đầu cho các lô hàng là Trung Quốc, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Italy và Hà Lan.
