Trụ sở Ngân hàng Trung ương Nga tại Moscow. Ảnh: CBR

Theo ước tính chính thức được hãng tin RT trích dẫn, dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương Nga đã giảm 8.4% trong năm 2022 sau khi tài sản bị phong tỏa tại các quốc gia G7, EU và Australia.

Tính tới hiện tại, có khoảng 232 tỷ USD dự trữ ngoại hối của Nga được cho là đang nằm ở EU, trong đó có 211 tỷ USD nằm tại Bỉ và 21 tỷ USD nằm tại Pháp. Có 8,6 tỷ USD khác được cho là đang nằm ở Thụy Sĩ – quốc gia không phải là thành viên của EU trong khi Mỹ được cho là đã phong tỏa khoảng 5 tỷ USD tài sản của nhà nước Nga.

Hồi tháng 7 vừa qua, cơ quan thanh toán bù trừ lớn của EU là Euroclear có trụ sở tại Bỉ, tiết lộ rằng trong số 2,52 tỷ USD kiếm được trong nửa đầu năm 2023, cơ quan này đã tích lũy được hơn 1,9 tỷ USD lợi nhuận từ các tài sản bị đóng băng của Nga. Euroclear ước tính đang nắm giữ số tiền trị giá 217 tỷ USD của Nga, phần lớn trong số đó thuộc sở hữu của ngân hàng trung ương nước này.

Đặc biệt, khoảng 5 triệu nhà đầu tư tư nhân Nga ghi nhận tài sản bị phong tỏa trong tài khoản của các tổ chức tài chính quốc tế. Giá trị chứng khoán bị phong tỏa trong danh mục đầu tư của các nhà đầu tư tư nhân này lên tới 3,4 tỷ USD tính đến tháng 7/2022.

Trong nhiều tháng kể từ khi chiến dịch quân sự được khởi động, các quốc gia phương Tây đã cân nhắc về cách tịch thu số tiền này và quyên góp cho Kiev. Các nhà hoạch định chính sách của EU đã thảo luận về việc áp dụng thuế bất ngờ đối với lợi nhuận được tạo ra từ các quỹ cố định, ước tính sẽ tạo ra lợi nhuận khoảng 3 tỷ euro. Trong khi đó theo Reuters trích dẫn các nguồn tin, các nhà lãnh đạo G7 dự kiến sẽ thảo luận về một kế hoạch cho phép tịch thu tài sản bị phong tỏa của Nga trong cuộc họp vào tháng 2/2024 tới.

Tuy nhiên, các biện pháp này được cảnh báo sẽ gây ảnh hưởng tới uy tín của hệ thống tài chính và tiền tệ phương Tây. Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) từng đưa ra cảnh báo việc sử dụng dữ trữ ngoại hối bị đóng băng của Nga có thể gây nguy hiểm cho danh tiếng của đồng euro.

Một số quốc gia thành viên EU cũng bày tỏ sự phản đối ý tưởng sử dụng dữ trữ bị đóng băng của Nga. Một báo cáo từ Financial Times cho biết các quốc gia bao gồm Pháp, Đức và Italy vẫn “cực kỳ thận trọng” về ý tưởng này. Trong khi đó, một số quan chức EU “lo ngại có thể bị Moscow trả đũa” nếu khoản dự trữ của nước này bị tịch thu.

Trên thực tế, chính phủ Nga đã nhiều lần đưa ra cảnh báo việc tịch thu tài sản nhà nước và tư nhân là đi ngược lại mọi nguyên tắc của thị trường tự do. Trong một tuyên bố của Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov được hãng tin RT trích dẫn, ông cảnh báo Moscow sẽ đưa ra “một phản ứng hoàn toàn đối xứng”.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cũng giữ thái độ đồng ý với tuyên bố của Bộ trưởng Tài chính khi nhấn mạnh Nga sẽ đưa các hành động tịch thu ra trước tòa án. Ông khẳng định việc các nước phương Tây tịch thu tài sản của Nga là “bất hợp pháp” và “cực kỳ nguy hiểm” đối với hệ thống tài chính toàn cầu cũng như nền kinh tế thế giới. Đồng thời, ông bổ sung thêm rằng bất kỳ động thái nào tương tự sẽ được coi như hành vi trộm cắp.