Người biểu tình giơ biển "Nói không với việc loại bỏ xe jeepney" tại Quezon, Philippines. Ảnh: AP

Jeepney là loại xe chạy bằng động cơ diesel phát triển từ xe jeep của quân đội Mỹ bỏ lại sau Thế chiến II tại Philippines. Những phương tiện này đã được sửa đổi và sau đó được sản xuất lại, với nhiều chiếc thậm chí còn có khung gầm xe tải cũ. Trong nhiều thập kỷ, xe jeepney là hình thức vận tải đường bộ phổ biến nhất của tầng lớp lao động ở Philippines.

Tuy nhiên, những làn khói đen thải ra từ những chiếc xe này được cho là nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm không khí tại thủ đô Manila. Để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường cũng như để tiến tới thực hiện các cam kết môi trường với thế giới, chính phủ Philippines đã công bố chương trình hiện đại hóa giao thông vận tải.

Chương trình hiện đại hóa này nhằm mục đích thay thế những chiếc xe jeepney và xe chở khách cũ kỹ và xuống cấp bằng những phương tiện hiện đại, có các tính năng an toàn và tuân thủ các tiêu chuẩn khí thải carbon. Một khi chương trình này được đưa vào thực thi, các chủ phương tiện phải tham gia vào các tổ chức giao thông vận tải để chính phủ có thể quản lý các phương tiện tốt hơn.

Người biểu tình tại Quezon, Philippines. Ảnh: AP

Các cuộc đình công do đó cũng diễn ra. Ngày 6/3. AP đưa tin các tài xế cũng nhiều người khác đã cùng tổ chức một cuộc đình công ở ngoại ô thành phố Quezon ở khu vực thủ đô Philippines. Sau đó, những người này đã hình thành một đoàn xe di chuyển tới văn phòng điều tiết giao thông của chính phủ để thúc đẩy cuộc đình công hơn nữa.

Với sự tham gia của đông đảo các tài xế, cuộc đình công dự kiến có thể kéo dài cả tuần và khiến khoảng 40.000 xe jeepney và xe chở khách không thể lưu thông trên đường chỉ riêng tại thủ đô Manila.

Theo ông Renato Reyes của liên minh chính trị cánh tả Bayan - tổ chức đang ủng hộ cuộc đình công – ông đang kêu gọi công chúng ủng hộ bằng mọi cách có thể. Ông cho biết “sự bất tiện của việc ngừng vận chuyển chỉ là tạm thời, nhưng việc mất sinh kế của người lái xe sẽ là lâu dài”.

Có nhiều người phản đối chương trình này với nguyên nhân có nhiều tài xế nghèo sẽ không thể mua xe jeepney mới để chở khách kể cả khi được chính phủ hỗ trợ về mặt tài chính. Theo AP trích dẫn một tài xế xe jeepney Benito Garcia, “việc hiện đại hóa là điều bình thường đối với những người có tiền, nhưng đối với chúng tôi, những người lái xe jeepney, chúng tôi không đủ khả năng”.

Trong khi đó, những người khác lại cho rằng chương trình hiện đại hóa này sẽ đặt dấu chấm hết cho những chiếc xe jeepney được trang trí rực rỡ vốn được coi như “vua đường phố” tại Manila và là một nơi thể hiện văn hóa Philippines.

Tuy nhiên, không phải hội nhóm giao thông vận tải nào cũng tham gia vào cuộc biểu tình. Các quan chức địa phương cũng đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống bất ngờ. Để đưa các hành khách bị mắc kẹt không thể di chuyển ở một số nơi xảy ra đình công, chính phủ đã triển khai các phương tiện của mình.

Tới gần trưa theo giờ địa phương, Bộ trưởng Giao thông vận tải Philippines Jaime Bautista cho biết chính phủ chưa ghi nhận sự gián đoạn giao thông lớn nào. Vào giờ cao điểm buổi sáng, giao thông đông đúc như thường lệ trên các con đường lớn ở Manila và các thành phố lân cận.

Trích dẫn báo cáo từ các cơ quan thực thi pháp luật, thông báo từ văn phòng Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. trưa ngày 6/3 cho biết không có sự gián đoạn nào ngoại trừ tại một số tuyến đường ở khu vực thủ đô. Đồng thời, các tài xế có ý định phản đối chính sách của chính phủ bằng cách sử dụng bạo lực và cưỡng chế các phương tiện chở khách khác dừng tham gia giao thông cũng nhận được cảnh báo sẽ phải đối mặt với các cáo buộc hình sự.

Những chiếc xe jeepney sặc sỡ là một biểu tượng văn hóa tại Philippines. Ảnh: AP