"Chúng tôi đã nói rằng, nếu các vị không giao nộp những kẻ khủng bố cho chúng tôi, thì chúng tôi không thể phê duyệt đơn xin gia nhập NATO tại Quốc hội", Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đưa ra tuyên bố vào tối 15/1, đề cập đến cuộc họp báo chung với Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson vào tháng 11/2022.
"Để điều này được Quốc hội thông qua, trước hết các vị phải giao hơn 100, tức khoảng 130 tên khủng bố này cho chúng tôi", ông Erdogan nhấn mạnh.
Tuy nhiên, các chính trị gia Phần Lan cho rằng yêu cầu của ông Erdogan là phản ứng tức giận đối với vụ việc ở Stockholm vào tuần trước, khi một hình nộm của nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã bị treo lên trong một cuộc biểu tình nhỏ.
Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto nói với đài truyền hình công cộng YLE rằng: "Tôi tin đây hẳn là một phản ứng đối với các sự kiện trong những ngày qua". Quan chức ngoại giao này nói không biết về bất kỳ yêu cầu chính thức mới nào từ Ankara.
Phản ứng sau vụ việc ở Stockholm, Thổ Nhĩ Kỳ đã hủy chuyến thăm vốn đã được lên kế hoạch tới Ankara của Chủ tịch Quốc hội Thụy Điển Andreas Norlen. Thay vào đó, ông Norlen đã đến Helsinki vào hôm 16/1.
 |
Chủ tịch Quốc hội Thụy Điển Andreas Norlen. Ảnh: Reuters |
"Chúng tôi nhấn mạnh rằng ở Phần Lan và Thụy Điển, chúng tôi có quyền tự do ngôn luận. Chúng tôi không thể kiểm soát điều đó", ông Matti Vanhanen, Chủ tịch Quốc hội Phần Lan khẳng định trong cuộc họp báo chung với ông Norlen.
Trước đó, ông Ibrahim Kalin, Cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, cảnh báo nước này sắp hết thời gian để phê chuẩn đơn xin gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển, trước khi nước này dự kiến tổ chức các cuộc bầu cử tổng thống và Quốc hội vào tháng 5.
Ngày 18/5/2022, Phần Lan và Thụy Điển đã nộp đơn xin gia nhập NATO, chấm dứt thời kỳ trung lập từ hàng chục đến hàng trăm năm qua. Theo quy định, đơn này cần được sự chấp thuận của toàn bộ 30 quốc gia thành viên của NATO.
Hiện nay đã có 28 nước chấp thuận việc này. Hungary cho biết nước này dự kiến sẽ chấp thuận đơn xin gia nhập của Phần Lan vào tháng 2/2023.
 |
Ngoại trưởng Thụy Điển Ann Linde và Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto tham dự một cuộc họp báo với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg. Ảnh: Reuters |
Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ đã phản đối nỗ lực gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển với cáo buộc hai quốc gia này tài trợ cho đảng công nhân người Kurd (PKK) - tổ chức mà Ankara coi là khủng bố.
Hồi tháng 6/2022, Thụy Điển và Phần Lan ký thỏa thuận 3 bên với Thổ Nhĩ Kỳ với mục tiêu thuyết phục Ankara đồng ý để 2 quốc gia trên gia nhập NATO. Stockholm và Helsinki cho biết họ đáp ứng một số yêu cầu của Ankara, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng như vậy là chưa đủ.
Ankara cho biết Thụy Điển cần có lập trường rõ ràng hơn trong việc chống lại những tổ chức mà họ coi là khủng bố, bao gồm PKK với cáo buộc thực hiện âm mưu đảo chính năm 2016. Stockholm và Helsinki phủ nhận cáo buộc của Ankara, đồng thời cam kết sẽ hợp tác để giải quyết các mối lo ngại về an ninh.
