Theo CNBC trích dẫn dữ liệu chính thức của chính phủ Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp tại thành thị của người lao động trong độ tuổi 16-24 của quốc gia này đạt mức kỷ lục 20,4% trong tháng 4/2023. Con số này cao gấp gần 4 lần tỷ lệ thất nghiệp trên toàn bộ dân số lao động nói chung là 5,2% và cao hơn hẳn tỷ lệ thất nghiệp 4,2% của người lao động trong độ tuổi 25-59.
Nhìn chung, dữ liệu từ Cục Thống kê Trung Quốc cho thấy đang có khoảng 6/96 triệu thanh niên từ 16 đến 24 tuổi trong lực lượng lao động thành thị tại nền kinh tế thứ hai thế giới thất nghiệp. Trong tương lai gần, các nhà phân tích từ ngân hàng đầu tư của Mỹ Goldman Sachs ước tính rằng tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Trung Quốc có thể sẽ đạt đỉnh vào các tháng mùa hè gồm tháng 7 và tháng 8 do làn sóng sinh viên mới tốt nghiệp đại học bắt đầu đi tìm kiếm việc làm.
Trả lời hãng tin CNBC ngày 30/5, ông Yao Lu, giáo sư xã hội học tại Đại học Columbia ở New York, cho biết để tránh bị thất nghiệp, ngày càng có nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học tại Trung Quốc đảm nhận những vị trí không tương xứng với trình độ và bằng cấp của mình. Ông chia sẻ: “Tôi nghĩ thật trớ trêu khi ngày nay, bằng đại học không còn đủ để giúp hầu hết sinh viên tốt nghiệp đại học có được một công việc đòi hỏi tay nghề cao”.
Trong bối cảnh dân số già hóa và suy giảm của Trung Quốc làm giảm số lượng người lao động tham gia vào các hoạt động kinh tế, tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm ở thanh niên có khả năng gây ra những tác động rất tiêu cực cho nền kinh tế. Điều này càng khẩn cấp khi nền kinh tế Trung Quốc đang muốn chuyển đổi từ ngành thâm dụng lao động sang công nghệ cao, với nền kinh tế tri thức và định hướng dịch vụ mạnh mẽ.
Để giải quyết tình trạng này, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc hồi tháng 4/2023 đã công bố một kế hoạch 15 điểm nhằm tối ưu hóa việc tìm kiếm công việc phù hợp với những người trẻ tuổi. Kế hoạch này bao gồm hỗ trợ đào tạo kỹ năng và thực tập sinh, cam kết mở rộng tuyển dụng một lần tại các doanh nghiệp nhà nước và hỗ trợ tham vọng kinh doanh của sinh viên tốt nghiệp đại học và lao động nhập cư.
Tuy nhiên, theo CNBC trích dẫn các nhà phân tích, giải quyết vấn đề cơ bản của tình trạng này – sự thiếu kết nối giữa thị trường lao động và các cơ sở giáo dục - mới là thách thức thực sự. Ông Lu cho biết: “Các trường đại học có một số hiểu biết về tình hình thị trường lao động và những gì nhà tuyển dụng đang tìm kiếm, nhưng thường thì sự hiểu biết của họ đã lỗi thời và đôi khi có thể bị bóp méo”.
Ngoài ra, sự thiếu cân bằng giữa những kỳ vọng đang thay đổi của những người trẻ tuổi có trình độ học vấn cao hơn và một nền kinh tế không theo kịp nguyện vọng của họ cũng là một nguyên nhân gây ra tình trạng thất nghiệp. Theo Jean Yeung, giáo sư xã hội học tại Đại học Quốc gia Singapore, sự mở rộng và cải thiện công tác giáo dục tại Trung Quốc đã khiến những người trẻ tuổi được trang bị kiến thức và kỹ năng tốt hơn “không muốn quay trở lại làm các công việc tại nhà máy nữa”.
