Theo báo cáo cập nhật của Bộ Tài chính, ước tính đến hết tháng 6/2025, tổng vốn giải ngân đạt 268.133,9 tỷ đồng, tương đương 29,6% kế hoạch năm và 32,5% kế hoạch do Thủ tướng Chính phủ giao, trong khi cùng kỳ năm 2024 đạt 26,4% kế hoạch năm và 28,2% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Con số hơn 268.000 tỷ đồng này tăng mạnh so với mức 184.542,3 tỷ đồng ghi nhận trong 5 tháng đầu năm. So với cùng kỳ 6 tháng năm 2024, nửa đầu năm nay tổng vốn giải ngân đã tăng 42,3%.

Xét theo nguồn vốn, vốn ngân sách địa phương đạt tỷ lệ giải ngân 37,8% kế hoạch Thủ tướng giao, cao hơn cùng kỳ năm trước là 27,4%. Trong khi đó, vốn ngân sách trung ương chỉ đạt 25,3%, thấp hơn nhiều so với mức 29,5% vào cùng kỳ 2024.

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia, tổng vốn giải ngân ước tính đạt 9,258 tỷ đồng, tương ứng 42,2% kế hoạch được giao.

Tính đến hết tháng 6/2025, có 10 Bộ, cơ quan trung ương và 37 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân chung của cả nước trở lên. Có 32 Bộ, cơ quan trung ương và 26 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân chung của cả nước.

Trong đó, một số Bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân cao, đạt trên 40% bao gồm: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (86,4%), Đài Tiếng nói Việt Nam (73,8%), Bộ Công an (45,2%) và Ngân hàng Chính sách xã hội (41,2%).

Ở địa phương, những tỉnh có tỷ lệ giải ngân cao có thể kể đến như Phú Thọ (85,7%), Hà Tĩnh (75,6%), Lào Cai (66,6%), Thái Nguyên (65,4%), Bắc Ninh (62,3%), Hà Nam và Ninh Bình (59,5%), Bà Rịa – Vũng Tàu (54,9%) và Nam Định (53,9%).

Đối với các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị điều chỉnh giảm kế hoạch vốn, Bộ Tài chính cho biết đã tổng hợp và ước tính lại tỷ lệ giải ngân 6 tháng đầu năm trên cơ sở kế hoạch vốn đã được điều chỉnh. Việc này nhằm bảo đảm đánh giá đúng kết quả thực hiện kế hoạch đầu tư công theo nhu cầu vốn thực tế của từng đơn vị.

6 nguyên nhân chính chậm giải ngân vốn đầu tư công

Bộ Tài chính cũng chỉ ra 6 nguyên nhân chính gây khó khăn đối với tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Thứ nhất, các vướng mắc về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng do khó khăn trong việc xác định giá đất đền bù. Ngoài ra, việc xác định nguồn gốc sử dụng đất gặp trở ngại do chuyển nhượng nhiều lần, dẫn đến tốn thời gian. Sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh cũng gây khó khăn trong việc xây dựng bảng giá đất.

Thứ hai, tình trạng nguyên vật liệu còn hạn chế, giá cả tăng đột biến so với thời điểm mời thầu khiến chi phí dự án tăng.

Thứ ba, những khó khăn liên quan đến quá trình sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Điều này khiến nhiều dự án phải tạm dừng để xác định lại nhu cầu, điều chỉnh quy mô.

Bên cạnh đó, sự thay đổi trong trách nhiệm, quyền hạn, quy trình quản lý dự án tại địa phương sau sắp xếp, sáp nhập cũng là nguyên nhân kéo dài thời gian thẩm định.

Thứ tư, sự chậm trễ trong việc giải ngân đối với các dự án ODA do chưa hoàn thành quy trình thủ tục đầu tư hoặc đang thực hiện các thủ tục cho công tác đấu thầu và xử lý các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng.

Thứ năm, nguồn thu ngân sách địa phương từ sử dụng đất chưa đảm bảo so với dự toán, gây khó khăn cho việc phân bổ và giải ngân.

Thứ sáu, những hạn chế trong triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia. Định mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung như hỗ trợ tiền ăn cho đối tượng đào tạo nghề, hỗ trợ phát triển sản xuất còn thấp, không tạo sự khuyến khích các đối tượng tham gia thực hiện.

Bộ Tài chính cho biết, để triển khai đảm bảo tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt mục tiêu 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Tài chính đề xuất cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Phát huy hơn nữa vai trò người đứng đầu các Bộ, cơ quan, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các dự án đầu tư công; thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, xử lý vướng mắc phát sinh ngay tại đơn vị, công trường dự án, đảm bảo kịp thời, linh hoạt, hiệu quả.

Đánh giá, biểu dương khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân làm tốt; phê bình xử lý tập thể, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công.

Quyết liệt chỉ đạo, tổ chức triển khai, bảo đảm không để xảy ra tình trạng đứt gãy, gián đoạn trong việc triển khai thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công trong giai đoạn sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp.

Bên cạnh đó, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình trọng điểm, quan trọng quốc gia trong lĩnh vực giao thông vận tải để phấn đấu hoàn thành ít nhất 3.000 km đường bộ cao tốc. Khẩn trương chủ động chuẩn bị để tổ chức khánh thành, khởi công đồng loạt các công trình, dự án trên cả nước, chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.

Tiếp tục phát huy vai trò của 7 tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Các thành viên tổ công tác theo chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động nắm bắt, kịp thời tháo gỡ, xử lý những khó khăn, vướng mắc thuộc thẩm quyền.