Theo báo cáo nghiên cứu "Sản xuất năng lượng tái tạo: Cơ hội cho Đông Nam Á" được công bố ngày 24/8 bên lề Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN, khu vực Đông Nam Á có thể mất tới 30% tổng sản phẩm quốc nội vào năm 2050 do tác động từ nhiệt độ toàn cầu tăng và hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.

Báo cáo, do Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Quỹ từ thiện Bloomberg, Quỹ ClimateWorks và Tổ chức Năng lượng bền vững cho tất cả (SEforALL) thực hiện, nhấn mạnh rằng việc tăng cường năng lực sản xuất năng lượng tái tạo của khu vực sẽ giúp các nước Đông Nam Á tạo ra việc làm mới và đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng đồng thời giảm đáng kể lượng khí thải.

Các ngành công nghiệp pin quang điện mặt trời (PV), pin và xe điện hai bánh đang phát triển của Đông Nam Á mang lại cơ hội doanh thu ước tính từ 90 tỷ USD đến 100 tỷ USD vào năm 2030, với 6 triệu việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo tiềm năng sẽ được tạo ra vào năm 2050.

Báo cáo cũng đề cập đến các phương thức hỗ trợ phát triển lĩnh vực sản xuất năng lượng sạch trong khu vực và cách giúp các quốc gia có thể khai thác tiềm năng kinh tế to lớn đồng thời giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Việc nắm bắt cơ hội này phụ thuộc vào các biện pháp chính sách cụ thể của các chính phủ đối với từng quốc gia trong khu vực, bao gồm kích thích nhu cầu năng lượng tái tạo trong nước, đảm bảo khả năng cạnh tranh về chi phí, cải thiện sự thuận tiện trong kinh doanh và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường xuất khẩu.

"Hợp tác ở cấp khu vực cũng rất cần thiết để cung cấp hỗ trợ hơn nữa thông qua việc tăng cường thương mại nội vùng," theo ADB.

Báo cáo xác định tham vọng và kết quả tiềm năng để Đông Nam Á đạt được những mục tiêu như: Tăng công suất sản xuất pin mặt trời dạng module từ 70 GW lên 125-150 GW vào năm 2030.

Phát triển chuỗi giá trị sản xuất pin khu vực, tăng nhu cầu trong nước và khu vực, đồng thời đưa Đông Nam Á trở thành trung tâm xuất khẩu khu vực và toàn cầu, sản xuất các khối pin 140-180 GWh vào năm 2030.

Mở rộng công suất lắp ráp xe điện hai bánh (E2W) tại Đông Nam Á từ 1,4 lên 1,6 triệu chiếc mỗi năm lên khoảng 4 triệu chiếc vào năm 2030.

Ảnh minh họa: Xe máy điện VinFast.

Theo ADB, Đông Nam Á có thể phát huy lịch sử hợp tác khu vực mạnh mẽ để nâng cao khả năng cạnh tranh của các ngành năng lượng tái tạo và đáp ứng các mục tiêu Net Zero.

Ví dụ, các yếu tố sản xuất có thể được hưởng lợi từ thương mại trong chuỗi giá trị và các nỗ lực tầm khu vực nhằm cải thiện chất lượng và phân bổ lực lượng lao động.

"Thị trường nhu cầu có thể được hỗ trợ bằng việc xây dựng lưới điện ASEAN để cho phép triển khai năng lượng tái tạo cao hơn thông qua thương mại điện đa phương và mở rộng các khu vực cân bằng lưới điện," theo ADB.

Việc hài hòa hóa các tiêu chuẩn kỹ thuật cho xe E2W và trạm sạc có thể cho phép các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu trên khắp thị trường Đông Nam Á.

Nhận định về vấn đề này, ông Ramesh Subramaniam, Tổng Vụ trưởng Nhóm các ngành của ADB cho hay: “Như chúng tôi vẫn thường nói ở ADB, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu sẽ thành hay bại ở Châu Á và Thái Bình Dương. Mặt trận quyết định trong trận chiến đó chính là Đông Nam Á.

Nghiên cứu này cho thấy triển vọng của việc sản xuất năng lượng tái tạo, với sự hỗ trợ về chính sách, kỹ thuật và tài chính trong việc giúp các nước đang phát triển trong khu vực chuyển đổi khỏi năng lượng dựa vào than, đồng thời giảm lượng khí thải carbon, mở rộng năng lực công nghiệp địa phương, khuyến khích tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn”.

Theo ông Antha Williams, Giám đốc Chương trình Môi trường Từ thiện của Bloomberg, Đông Nam Á có tiềm năng trở thành người đứng đầu trong sản xuất năng lượng tái tạo để góp phần triển khai năng lượng tái tạo toàn cầu, đồng thời đạt được tăng trưởng kinh tế và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

"Báo cáo này chứng minh việc tăng cường đầu tư của khu vực tư nhân vào các lĩnh vực sản xuất năng lượng tái tạo tại địa phương, tăng cường hợp tác chuỗi giá trị khu vực và tập hợp các bên liên quan chính sẽ tạo ra việc làm, tăng GDP và giúp các quốc gia Đông Nam Á đạt được các mục tiêu về khí hậu của họ”, ông Antha Williams nói trong một thông cáo báo chí do ADB phát đi ngày 24/8/2023.

Bà Helen Mountford, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Quỹ ClimateWorks cho biết: “Ngành công nghiệp năng lượng sạch vốn đã là một cơ hội tăng trưởng lớn và chúng ta sẽ cần mở rộng quy mô nhanh hơn nữa để đạt được mức trung hòa carbon trên toàn cầu vào năm 2050.

Đông Nam Á, nơi sinh sống của 1/4 dân số thế giới, có vị trí thuận lợi để trở thành khu vực dẫn đầu toàn cầu về sản xuất năng lượng tái tạo với môi trường kinh doanh sôi động và nguồn nhân tài dồi dào. Làm như vậy, khu vực có thể tăng cường cung cấp các giải pháp năng lượng tái tạo đáng tin cậy, giá cả phải chăng cho người dân và cộng đồng ở Đông Nam Á cũng như trên toàn thế giới, đồng thời tạo ra cơ hội việc làm mới tại địa phương”.

Đồng quan điểm, bà Damilola Ogunbiyi, Giám đốc điều hành và Đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên hợp quốc về Năng lượng bền vững cho tất cả mọi người, đồng Chủ tịch Năng lượng Liên hợp quốc bổ sung: Bằng cách tăng cường khả năng sản xuất năng lượng tái tạo, các nước Đông Nam Á có thể gia tăng GDP, tạo việc làm và khử carbon trong hệ thống năng lượng, góp phần vào cả tăng trưởng kinh tế và tiến bộ khí hậu.

"Báo cáo này nêu bật cách các quốc gia trong khu vực có thể thiết lập các ngành công nghiệp địa phương mạnh mẽ để góp phần vào một tương lai thịnh vượng và bền vững", bà Damilola Ogunbiyi nhận định.

Bloomberg Philanthropies đầu tư vào 700 thành phố và 150 quốc gia trên thế giới để đảm bảo cuộc sống tốt hơn, lâu dài hơn cho số lượng người lớn nhất. Tổ chức này tập trung vào 5 lĩnh vực chính để tạo ra sự thay đổi lâu dài: nghệ thuật, giáo dục, môi trường, đổi mới chính phủ và y tế công cộng. Năm 2022, Bloomberg Philanthropies đã phân phối 1,7 tỷ USD cho các lĩnh vực này.

Quỹ ClimateWorks là một nền tảng toàn cầu dành cho hoạt động từ thiện nhằm đổi mới và nhân rộng các giải pháp khí hậu có tác động cao nhằm mang lại lợi ích cho con người và hành tinh. Kể từ năm 2008, ClimateWorks đã cấp hơn 1,7 tỷ USD cho hơn 750 đơn vị nhận tài trợ tại hơn 50 quốc gia.

SEforALL là một tổ chức quốc tế độc lập hợp tác với Liên Hợp Quốc và các nhà lãnh đạo trong chính phủ, khu vực tư nhân, tổ chức tài chính, xã hội dân sự và các tổ chức từ thiện để thúc đẩy hành động nhanh hơn hướng tới đạt được Mục tiêu Phát triển Bền vững 7 (SDG7), tiếp cận các nguồn lực giá cả phải chăng , năng lượng đáng tin cậy, bền vững và hiện đại cho tất cả mọi người vào năm 2030, phù hợp với Thỏa thuận Paris về Biến đổi Khí hậu.

ADB cam kết đạt tới một khu vực Châu Á và Thái Bình Dương thịnh vượng, đồng đều, thích ứng và bền vững, trong khi duy trì nỗ lực xóa nghèo cùng cực. Được thành lập năm 1966, ADB thuộc sở hữu của 68 thành viên, trong đó có 49 thành viên trong khu vực.