Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới, Freddy là một trong những cơn bão mạnh nhất từng được ghi nhận ở Nam bán cầu và có thể là cơn bão nhiệt đới kéo dài nhất. Ngày 11/3, nó đã tấn công trung tâm Mozambique, xé toạc mái của nhiều tòa nhà trong khi gây lũ lụt trên diện rộng xung quanh cảng Quelimane. Sau đó, nó tiếp tục di chuyển vào sâu trong đất liền tới Malawi và gây ra những cơn mưa xối xả. Đi kèm với những cơn mưa này còn là hiện tượng lở đất nguy hiểm cho cả người dân lẫn nhân viên cứu hộ.

Do ảnh hưởng bởi bão, Mozambique đã chứng kiến lượng mưa lớn hơn cả một năm một năm chỉ trong vòng 4 tuần qua. Tính tới 13/3, mức độ thiệt hại nói chung và thiệt hại về người nói riêng tại quốc gia này vẫn chưa được rõ ràng do nguồn cung cấp điện và tín hiệu điện thoại đã bị cắt ở một số khu vực bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên theo thông báo trên đài phát thanh công cộng Radio Mozambique của ông Nelson Ludovico - đại biểu cấp tỉnh thuộc Viện Quản lý Rủi ro Thiên tai Quốc gia - có ít nhất 10 người đã chết tại tỉnh Zambezia của nước này

Bộ trưởng Y tế Mozambique Armindo Tiago cho biết tình hình tại tỉnh Zambezia hiện rất nghiêm trọng và chính quyền địa phương không thể đưa ra bức tranh chính xác về quy mô thiệt hại do không có thông tin liên lạc với tất cả các khu vực bị ảnh hưởng. Do đó, các số liệu này hiện vẫn chỉ là tạm thời.

Hình ảnh vệ tinh bão Freddy. Ảnh: NASA WorldView

Nhận định về tình hình bão, giám đốc vận động, truyền thông và quan hệ đối tác của cơ quan nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) ở Mozambique Guy Taylor cho biết, các cơ quan nhân đạo ở Zambezia không có khả năng đối phó với một thảm họa lớn như vậy. Lũ lụt cục bộ kết hợp với gió mạnh khiến nhiều tòa nhà và phòng khám bị phá hủy trong khi khiến nhà dân tốc mái.

Ngày 13/3, ông cho biết cường độ gió đã suy giảm nhưng lũ lụt vẫn còn, khiến mùa màng bị phá hủy trong khi gây ra nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường nước. Bản thân Malawi, một quốc gia khác cũng chịu ảnh hưởng bởi bão Freddy, đang trải qua dịch tả nguy hiểm. Bão đi kèm với lũ lụt khiến vấn đề dịch bệnh có nguy cơ diễn biến nghiêm trọng hơn.

Mặt khác, Reuters trích dẫn Ủy viên Bộ Quản lý Thảm họa Malawi Charles Kalemba trong một cuộc họp báo ngày 13/3 cho biết cơn bão đã giết chết 99 người ở quốc gia này. Đặc biệt, trong số đó có 85 người ở thành phố Blantyre – một trung tâm hành chính và thương mại quan trọng phía nam Malawi.

Nếu xét cả thiệt hại khi bão Freddy đổ bộ lần đầu hồi tháng 2 vào phía nam châu Phi, tổng số người thiệt mạng do bão tại Mozambique, Malawi và Madagascar hiện khoảng 136 người.

Giám đốc quốc gia của Tổ chức Bác sĩ không biên giới (MSF) Marion Pechayre cho biết nguyên nhân chủ yếu cho cái chết của nạn nhân là do cây đổ, sạt lở đất và lũ quét. Rất nhiều nhà dân ở các khu vực bị ảnh hưởng tại thành phố này được làm từ bùn lợp tôn, do đó khi xảy ra sự cố, mái nhà trực tiếp đổ lên đầu người bên trong. Ngoài ra, có khả năng những người mất tích vẫn đang bị chôn vùi trong các đống đổ nát.

Trong bối cảnh đó, phát ngôn viên cảnh sát Malawi Peter Kalaya cho biết các đội cứu hộ đang nỗ lực tìm kiếm người dân ở Chilobwe và Ndirande, 2 trong số những thị trấn bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở Blantyre.

Ngoài việc chịu sạt lở đất và lũ lụt, rất nhiều ngôi nhà tại các khu vực bị ảnh hưởng bởi bão tại Malawi đang phải chịu tình trạng mất điện. Reuters trích dẫn thông báo từ công ty điện lực quốc gia EGENCO của Malawi cho biết công suất phát điện hiện không ổn định và công ty buộc phải ngừng hoạt động toàn bộ hệ thống hai lần ngày 13/3. Ngoài ra, công ty này cũng đóng cửa tất cả các nhà máy thủy điện lớn để bảo vệ chúng khỏi bị hư hại.

Gió mạnh và mưa do bão Freddy tại Quelimane, Zambezia, Mozambique. Ảnh: Reuters

Người dân Chilobwe, Blantyre, Malawi đứng trước các đống đổ nát gây ra bởi bão Freddy. Ảnh: Reuters