Quan hệ Việt Nam và Philippines chuẩn bị bước vào giai đoạn mới sâu sắc hơn

Trong năm 2024, Việt Nam - Philippines sẽ tổng kết những thành tựu của Kế hoạch hành động 5 năm giai đoạn 2019-2024, đồng thời bắt đầu các công việc chuẩn bị cần thiết để xây dựng Kế hoạch hành động 5 năm giai đoạn 2025 -2029. Kế hoạch này sẽ đóng vai trò là “kim chỉ nam” để thúc đẩy sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia.

Đầu năm mới 2024, Tổng thống Philippines Ferdinand Romualdez Marcos Jr đã có chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam. Trước đó, rất nhiều hoạt động đối ngoại cấp cao giữa hai quốc gia đã diễn ra trong năm 2023. Tại các cuộc gặp, lãnh đạo cấp cao hai bên có những thảo luận, thống nhất tăng cường các hoạt động để thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Philippines cả chiều rộng và chiều sâu.

Chia sẻ với Mekong ASEAN về ý nghĩa chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Marcos, ngài Meynardo Los Banos Montealegre - Đại sứ Philippines tại Việt Nam cho biết, từ khi nhậm chức vào năm 2022, Tổng thống Ferdinand Romualdez Marcos Jr đã cam kết sẽ thăm Việt Nam vào thời điểm thích hợp. Cam kết này phản ánh sự tôn trọng sâu sắc và giá trị cao của Chính phủ Philippines về mối quan hệ với Việt Nam - một thành viên ASEAN đồng hương, đối tác chiến lược duy nhất của Philippines trong ASEAN.

“Các nhà lãnh đạo Philippines luôn coi mọi cơ hội tiếp xúc trực tiếp với các lãnh đạo Việt Nam là ưu tiên hàng đầu và là một phần chủ động trong chính sách đối ngoại của chúng tôi. Trong chuyến thăm lần này, Tổng thống Marcos đã thảo luận với các nhà lãnh đạo Việt Nam về các vấn đề an ninh chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, qua đó chuẩn bị các chính sách quan trọng để tăng cường quan hệ song phương giữa hai nước hiện tại cũng như trong tương lai”, đại sứ cho biết.

Đánh giá về những thành tựu trong ngoại giao của Việt Nam trong năm qua, đại sứ Meynardo Los Banos Montealegre cho rằng, nhiều quốc gia và giới quan sát quốc tế đồng ý rằng Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn về mặt ngoại giao năm 2023. Chính sách ngoại giao cây tre của Việt Nam đã thể hiện giá trị của “chính trị thực dụng” (realpolitik), chân thành, nhất quán và đáng tin cậy. Việt Nam đã củng cố và tăng cường hiệu quả mối quan hệ ngoại giao với hầu hết các nước và trên nhiều lĩnh vực hợp tác.

Philippines là nước thành viên ASEAN thứ tư thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam từ năm 1976, sau khi Việt Nam thống nhất đất nước. Hai nước cũng trở thành đối tác chiến lược của nhau với thỏa thuận được ký kết năm 2015. Tới nay, Việt Nam là đối tác chiến lược duy nhất của Philippines trong số các quốc gia thành viên ASEAN, và là đối tác chiến lược thứ ba của nước này sau Mỹ và Nhật Bản.

Quan hệ giữa Philippines và Việt Nam không ngừng được củng cố thông qua đối tác chiến lược và hiện được định hướng bởi Kế hoạch hành động 5 năm Việt Nam - Philippines giai đoạn từ 2019 đến 2024. Kế hoạch hành động thể hiện cam kết của cả hai Chính phủ trong nhiều lĩnh vực hợp tác đa dạng, từ chính trị, an ninh quốc phòng đến kinh tế thương mại, hàng hải, nông nghiệp, du lịch, thể thao…

Nhờ những nỗ lực đó, thương mại giữa Việt Nam và Philippines đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc trong những năm qua. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Philippines năm 2023 đạt 7,8 tỷ USD, tương đương với năm 2022 và tăng gần 15% so với năm 2021.

Đặc biệt, Philippines vẫn là thị trường xuất khẩu gạo trọng điểm của Việt Nam. Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Philippines đạt 1,75 tỷ USD, tăng 17,6% so với năm 2022. Gạo của Việt Nam vẫn chiếm trên 80% tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines.

Tại cuộc làm việc giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Ferdinand Romualdez Marcos Jr sáng 30/1 vừa qua, hai bên đã thống nhất phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt 10 tỷ USD vào năm 2025; tạo môi trường kinh doanh và đầu tư thuận lợi, nhất là các lĩnh vực hai bên cùng có nhu cầu và thế mạnh như công nghệ chế biến, cơ sở hạ tầng, công nghiệp phụ trợ ô tô, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao...

Về thương mại gạo, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, đây là một trong những lĩnh vực hợp tác quan trọng với Philippines, không chỉ vì lợi ích kinh tế mà còn gắn liền với mục tiêu bảo đảm an ninh lương thực; đề nghị hai bên triển khai hiệu quả Bản ghi nhớ về hợp tác thương mại gạo được ký kết nhân dịp này.

Đại sứ Meynardo Los Banos Montealegre nhận định, còn rất nhiều tiềm năng cho thương mại song phương giữa Philippines và Việt Nam. Mặc dù đều là những nước nông nghiệp nhưng cả Philippines và Việt Nam đều tham gia vào lĩnh vực sơ chế máy móc và thiết bị công nghệ cao, vì cả hai nước đều đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chuỗi giá trị toàn cầu.

“Thương mại gạo là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự thương mại trong chuyến thăm của Tổng thống Marcos. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp Philippines mong muốn hợp tác với các công ty Việt Nam để tìm nguồn cung cấp nguyên liệu thô, máy móc và đầu vào quan trọng cho sản xuất”, Đại sứ cho biết.

Đại sứ Meynardo Los Banos Montealegre nhấn mạnh, Philippines và Việt Nam là đối tác chiến lược, đồng nghĩa với việc hợp tác song phương vượt ra ngoài lĩnh vực kinh tế; bao gồm an ninh - chính trị, giao lưu nhân dân, hợp tác văn hóa, cùng các lĩnh vực hợp tác xuyên biên giới và phi truyền thống khác.

Trong đó, hợp tác quốc phòng giữa Philippines và Việt Nam vẫn tích cực và mạnh mẽ. Bộ Quốc phòng hai quốc gia đã tổ chức một số cuộc đàm phán đào tạo và trao đổi trên nhiều lĩnh vực. Trong năm 2023, Philippines cũng tổ chức sự kiện Ủy ban Tham vấn Song phương lần thứ 10 với mục tiêu giúp cả hai bên đánh giá thẳng thắn tình trạng cam kết hiện tại và thảo luận về hợp tác trong tương lai trong một số lĩnh vực.

Theo Đại sứ, Việt Nam và Philippines vẫn cam kết hướng tới xây dựng một khu vực ASEAN hội nhập, hòa bình và thịnh vượng. Sự hợp tác giữa lãnh đạo Chính phủ hai nước tiếp tục diễn ra trên nhiều diễn đàn và luôn có sự tôn trọng sâu sắc, coi trọng quyền và lợi ích của nhau. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều cơ hội cho sự hợp tác mạnh mẽ hơn.

"Chuyến thăm của Tổng thống Marcos tới Việt Nam giúp củng cố hợp tác song phương, đồng thời góp phần đảm bảo mức độ cam kết ở cấp độ cao nhất hướng tới mối quan hệ sâu sắc giữa hai nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ nhanh hàng đầu trong khu vực ASEAN", Đại sứ nói.

Ông cho biết thêm, trong năm 2024, Việt Nam và Philippines sẽ cân nhắc kỹ lưỡng về những thành tựu của Kế hoạch hành động 5 năm lần thứ hai, đồng thời bắt đầu các công việc chuẩn bị cần thiết để xây dựng Kế hoạch hành động 5 năm lần thứ ba cho giai đoạn 2025 -2029. Kế hoạch này sẽ đóng vai trò là kim chỉ nam cho cam kết sâu sắc hơn giữa hai nước cũng như quỹ đạo tương lai của mối quan hệ song phương.