Bộ Tài chính vừa có báo cáo về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách Nhà nước lũy kế 8 tháng, ước thực hiện 9 tháng kế hoạch năm 2023. Ước thanh toán đến hết tháng 9/2023 là 363.310,6 tỷ đồng, đạt 47,75% kế hoạch, đạt 51,38% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng so với cùng kỳ.

Trong đó Chương trình phục hồi và phát triển Kinh tế - xã hội là 49.740,216 tỷ đồng, đạt 38,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Theo số liệu Bộ Tài chính, có 12/52 bộ, cơ quan trung ương và 30/63 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên 50%.

Một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt cao gồm Ngân hàng Phát triển (100%), Ngân hàng Nhà nước (69,65%), Ban quản lý lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (68,06%), Đồng Tháp (79,36%), Long An (74,98%), Tiền Giang (77,84%).

Tuy nhiên, vẫn còn 29 bộ và 3 địa phương giải ngân được dưới 30% kế hoạch vốn, trong đó có 17 bộ, cơ quan trung ương chỉ giải ngân dưới 10%.

Việc giải ngân vốn đầu tư công còn tồn tại một số vướng mắc

Bộ Tài chính cho biết, mặc dù tỷ lệ giải ngân cao hơn so với cùng kỳ năm trước, nhưng trên cơ sở cuộc họp Tổ công tác trong thời gian vừa qua và tổng hợp theo báo cáo 8 tháng của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, việc giải ngân vốn đầu tư công còn tồn tại một số vướng mắc.

Bộ Tài chính cũng chỉ ra một số nguyên nhân trong việc giao đất, chuyển đổi đất rừng tại một số dự án còn phức tạp, mất nhiều thời gian, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Ngoài ra, các bộ, ngành và địa phương có nhu cầu điều chỉnh vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển triển kinh tế với các nhiệm vụ, dự án thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 nhưng chưa thực hiện được do phải chờ hướng dẫn cụ thể của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Bộ Tài chính cho biết, theo tổng hợp, tuy chỉ có 3 địa phương tỷ lệ giải ngân dưới 30%, song có 57 địa phương còn tồn tại nhiều dự án giải ngân dưới 10% và 109 dự án tại 41 địa phương chưa thực hiện giải ngân. Nguyên nhân chủ yếu do khâu tổ chức thực hiện, đặc biệt là các khó khăn trong giải phóng mặt bằng do đặc thù của từng dự án. Vì vậy cần phải có sự quan tâm, vào cuộc quyết liệt của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Xem xét phương án cắt giảm kế hoạch năm 2023

Từ tình hình trên, Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp trình cấp có thẩm quyền xem xét phương án cắt giảm kế hoạch năm 2023 tương ứng kế hoạch đã bố trí cho các dự án đến hết 31/10/2023 có tỷ lệ giải ngân bằng 0% và cắt giảm kế hoạch đến hết 31/10/2023 chưa thực hiện phân bổ.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đề nghị các bộ, ngành và địa phương đánh giá kiểm điểm trách nhiệm cụ thể trong việc phải cắt giảm kế hoạch, rút kinh nghiệm trong việc xây dựng kế hoạch 2024 đảm bảo sát với khả năng thực hiện.

Về kế hoạch kéo dài các năm trước chuyển sang năm 2023 là 54.725 tỷ đồng, dự kiến đến hết tháng 9 tỷ lệ giải ngân nguồn vốn này khoảng 44,31% (thấp hơn tỷ lệ giải ngân nguồn vốn trong kế hoạch năm).

"Đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương làm rõ lý do, trách nhiệm trong việc đề xuất việc kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm sau nhưng khả năng giải ngân chậm làm ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn vốn NSNN", Bộ Tài chính nêu rõ.

Đối với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Bộ Tài chính yêu cầu tiếp tục tập trung chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc để triển khai nhanh, hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm về giải ngân vốn theo đúng chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ tại các Nghị quyết, Chỉ thị, Công điện về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.