 |
| Thủ tướng Australia Anthony Albanese, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Anh Rishi Sunak tại buổi lễ công bố thỏa thuận tàu ngầm, San Diego. Ảnh: Reuters |
Theo Reuters, phát biểu tại buổi lễ ở căn cứ Hải quân Mỹ ở San Diego, cùng với Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Thủ tướng Anh Rishi Sunak, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố thỏa thuận tàu ngầm nằm trong khuôn khổ hợp tác AUKUS 2021.
Ông Biden nhấn mạnh rằng đây là một phần trong cam kết của Washington cùng hai trong số những đồng minh “mạnh mẽ và có năng lực nhất” của Mỹ hướng tới mục tiêu Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.
Tổng thống Mỹ cũng nêu rõ các tàu ngầm cung cấp cho Australia là tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân, không phải được trang bị vũ khí hạt nhân.
 |
| Khối AUKUS được thành lập vào năm 2021, gồm Mỹ, Anh và Australia. Ảnh: Reuters |
Tại buổi lễ, Thủ tướng Anthony Albanese cho biết thỏa thuận đánh dấu “một chương mới” trong quan hệ giữa 3 nước. "Thỏa thuận mà chúng tôi công bố hôm nay ở San Diego là khoản đầu tư vào năng lực quốc phòng lớn nhất trong lịch sử của Australia, phản ánh quyết tâm củng cố an ninh quốc gia và sự ổn định trong khu vực của chúng tôi”.
Trong khi đó, Thủ tướng Rishi Sunak gọi thỏa thuận trên là minh chứng cho “mối quan hệ đối tác mạnh mẽ”. “Lần đầu tiên, ba hạm đội tàu ngầm cùng hợp tác xuyên Đại Tây Dương và Thái Bình Dương để giữ cho các đại dương của chúng ta được tự do trong nhiều thập kỷ tới”, ông nói.
Tuyên bố chung cho biết, theo thỏa thuận, Mỹ dự kiến sẽ bán cho Australia 3 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Virginia – do hãng General Dynamics chế tạo, bắt đầu từ đầu những năm 2030. Nước này sẽ được mua thêm 2 chiếc nữa nếu cần thiết.
 |
| Quang cảnh buổi lễ công bố thỏa thuận tàu ngầm ba bên giữa Anh, Mỹ và Australia, ngày 13/3. Ảnh: Reuters |
Bên cạnh thỏa thuận bán tàu ngầm lớp Virginia, 3 bên cũng công bố dự án chế tạo tàu ngầm mới. Trong đó, Anh và Australia sẽ sản xuất và vận hành lớp tàu ngầm mới có tên SSN Aukus – loại tàu được phát triển 3 bên, dựa trên thiết kế tàu thế hệ tiếp theo của Anh và công nghệ của Mỹ.
Anh sẽ ra mắt chiếc tàu ngầm SSN-Aukus đầu tiên vào cuối những năm 2030 và Australia sẽ cho ra chiếc đầu tiên vào đầu những năm 2040. Các tàu này sẽ do hãng BAE Systems và Rolls-Royce chế tạo.
Một quan chức quốc phòng Australia cho biết, chương trình tàu ngầm của nước này với Anh và Mỹ sẽ tiêu tốn đến 368 tỷ AUD (245 tỷ USD) đến năm 2055. Số tiền này cũng sẽ chiếm khoảng 0,15% GDP của Australia mỗi năm và sẽ tạo ra khoảng 20.000 việc làm trong hơn 30 năm tới.
Australia sẽ mời các lực lượng tàu ngầm triển khai luân phiên của Anh và Mỹ tới thăm các cảng ở nước này trong thời gian tới.
Theo tuyên bố chung của 3 nước, họ cam kết công khai và minh bạch với các đối tác trong và ngoài khu vực khi thực hiện thỏa thuận này. Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles ngày 14/3 cho biết chính phủ nước này đã thực hiện hơn 60 cuộc gọi tới lãnh đạo các nước trong khu vực Thái Bình Dương và Đông Nam Á trong tuần trước để thông báo về thỏa thuận.
Canberra cho biết Trung Quốc cũng được thông báo về thỏa thuận này nhưng Bắc Kinh chưa phản hồi. Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố cương quyết phản đối thỏa thuận tàu ngầm của AUKUS.
Trước đó, trong cuộc gặp với Thủ tướng Anthony Albanese ngày 13/3, Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh rằng thỏa thuận tàu ngầm của AUKUS không nhằm thách thức bất kỳ ai mà chỉ nhằm đảm bảo sự ổn định tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
