Tòa nhà Bộ Ngoại giao Nga ở thủ đô Moscow, Nga. Ảnh: TASS

TASS đưa tin, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố nước này đã hoàn tất thủ tục rút khỏi Hiệp ước về lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu (CFE) vào lúc 0h sáng ngày 7/11. "Văn bản pháp luật quốc tế mà Nga đã đình chỉ từ năm 2007 giờ đây đã trở thành dĩ vãng đối với chúng tôi", tuyên bố cho hay.

Bộ Ngoại giao Nga cho biết: "CFE được ký kết vào cuối Chiến tranh Lạnh, khi việc hình thành một cấu trúc mới về an ninh toàn cầu và châu Âu dựa trên sự hợp tác có thể khả thi và có những nỗ lực phù hợp đã được thực hiện".

Tuy nhiên,Bộ này cho rằng việc Mỹ thúc đẩy mở rộng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã khiến các nước đồng minh "công khai phá vỡ" các hạn chế của hiệp ước, nên CFE "không còn đáp ứng được lợi ích của Nga". Moscow nói thêm rằng việc NATO kết nạp Phần Lan và Thụy Điển nộp đơn xin gia nhập đồng nghĩa là Hiệp ước CFE "đã chết".

Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi cuối tháng 5/2023 đã ký sắc lệnh rút Nga khỏi CFE. Ảnh: Reuters

CFE được ký kết vào cuối Chiến tranh Lạnh năm 1990 và được phê chuẩn hai năm sau đó, nhằm giới hạn số lượng vũ khí, thiết bị quân sự mà NATO và Tổ chức Hiệp ước Warsaw trước đây được phép tích lũy và triển khai ở châu Âu. Mục tiêu của CFE là ngăn chặn cuộc xung đột tiềm tàng giữa hai phe của Chiến tranh Lạnh ở châu Âu.

Mặc dù bản sửa đổi năm 1999 đã nới lỏng một số hạn chế, nhưng đến năm 2007, Nga đã đình chỉ văn bản này; cáo buộc các thành viên NATO nhiều lần vi phạm các điều khoản của thỏa thuận, cũng như không phê chuẩn phiên bản cập nhật.

Năm 2015, Nga đã chấm dứt tham gia các cơ chế CFE, gọi hiệp ước này là "lỗi thời" và "hoàn toàn không còn phù hợp với thực tế hiện tại", đồng thời lưu ý rằng Tổ chức Hiệp ước Warsaw và Liên Xô đã không còn tồn tại từ lâu.

Hồi tháng 5 năm nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh rút Nga khỏi CFE và được Quốc hội nước này nhanh chóng thông qua. Tuy nhiên, NATO chỉ trích động thái này của Nga gây "suy yếu an ninh khu vực châu Âu – Đại Tây Dương", đồng thời cáo buộc Moscow "đã không tuân thủ các nghĩa vụ của CFE trong nhiều năm".

Theo RT, dù Điện Kremlin khẳng định Nga khó có thể quay lại hiệp ước từ thời Liên Xô, nhưng các quan chức vẫn để ngỏ về một thỏa thuận kiểm soát vũ trang thay thế. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh rằng "bất kỳ nỗ lực đảm bảo an ninh quân sự nào ở châu Âu mà không tính đến lợi ích của Nga đều sẽ không dẫn đến kết quả tốt đẹp".