Ngoại trưởng Nhật Bản Takeshi Iwaya. Ảnh: Anadolu

Theo hãng tin Reuters dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh ngày 23/12 trong khuôn khổ cuộc họp báo thường kỳ, ông Takeshi Iwaya sẽ thực hiện chuyến thăm kéo dài một ngày tới thủ đô của Trung Quốc theo lời mời của Bắc Kinh. Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Takeshi Iwaya kể từ khi chính thức đảm nhận vai trò quan chức ngoại giao hàng đầu của Nhật Bản từ tháng 10.

Tuyên bố cho biết ông Vương Nghị và ông Takeshi Iwaya sẽ tham dự hội đàm cấp bộ trưởng ngoại giao và đồng thời tham dự kỳ họp thứ 2 của Cơ chế tham vấn cấp cao về giao lưu nhân dân và văn hóa giữa Trung Quốc và Nhật Bản.

Bà Mao Ninh không công bố những chủ đề có thể được thảo luận, tuy nhiên có một số ý kiến cho rằng chương trình nghị sự có thể xoay quanh lệnh cấm nhập khẩu hải sản Nhật Bản mà Trung Quốc đã ban hành năm 2023.

Khi được hỏi về lệnh cấm nhập khẩu hải sản Nhật Bản, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 23/12 khẳng định Bắc Kinh vẫn tiếp tục phản đối việc Nhật Bản xả nước thải đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima, đồng thời thúc giục Nhật Bản thực hiện các cam kết theo thỏa thuận song phương đã đạt được vào tháng 9.

Trong khuôn khổ thỏa thuận này, Nhật Bản cam kết sẽ thiết lập việc giám sát quốc tế dài hạn và cho phép các bên liên quan như Trung Quốc tiến hành lấy mẫu nước thải cũng như giám sát độc lập.

Tuy nhiên, bà Mao Ninh cũng tuyên bố mà không nêu cụ thể mốc thời gian: "Sau khi tham gia hiệu quả vào hoạt động giám sát quốc tế dài hạn, Trung Quốc sẽ bắt đầu điều chỉnh các biện pháp có liên quan trên cơ sở bằng chứng khoa học và dần khôi phục việc nhập khẩu các sản phẩm hải sản của Nhật Bản đáp ứng các tiêu chuẩn và quy định".

Trước đó ngày 20/9, Thủ tướng Nhật Bản thời điểm đó là ông Fumio Kishida cho biết Trung Quốc đã xem xét lệnh cấm nhập khẩu hải sản từ Nhật Bản và hướng tới việc tiếp tục nhập khẩu sau khi mở rộng giám sát theo quy định đối với nước thải phóng xạ từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima.

Ngày 24/8/2023, Trung Quốc ban hành lệnh cấm đối với tất cả sản phẩm hải sản từ Nhật Bản được chế biến dưới bất kỳ hình thức nào với lý do "bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng Trung Quốc và đảm bảo an toàn cho thực phẩm nhập khẩu".

Vào thời điểm đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân tuyên bố chính phủ Nhật Bản đã “phớt lờ sự phản đối và chất vấn mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế và đơn phương bắt đầu kế hoạch xả thải”.

Nhật Bản vẫn luôn khẳng định rằng việc xả nước thải là an toàn trong khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cũng đã đưa ra kết luận rằng tác động của việc này đối với con người và môi trường là "không đáng kể".

Trước lệnh cấm, Trung Quốc là thị trường lớn nhất đối với xuất khẩu hải sản của Nhật Bản. Xuất khẩu các sản phẩm nông, lâm nghiệp và thủy sản của Nhật Bản trong nửa đầu năm 2024 đã giảm lần đầu tiên kể từ năm 2020 do lệnh cấm.