Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: TASS

"Tôi đã ra chỉ thị cho Bộ Quốc phòng tiếp tục tham gia đầy đủ vào thỏa thuận này, Đồng thời, Nga có quyền rút khỏi các thỏa thuận nếu Ukraine vi phạm các điều khoản an ninh", Tổng thống Nga Putin phát biểu trong cuộc họp ngày 2/11 của Hội đồng An ninh quốc gia Nga, theo TASS.

Nhà lãnh đạo này cũng nhấn mạnh rằng, nếu Moscow rút khỏi thỏa thuận một lần nữa, nước này "sẽ không cản trở" các chuyến hàng vận chuyển ngũ cốc từ Ukraine đến Thổ Nhĩ Kỳ. Đồng thời Moscow sẽ miễn phí toàn bộ lượng ngũ cốc dành cho "các nước nghèo nhất" từ nguồn dự trữ của mình.

Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga cùng ngày xác nhận nối lại hành lang xuất khẩu ngũ cốc với Ukraine: "Phía Ukraine đã đảm bảo hành lang nhân đạo trên biển sẽ chỉ được sử dụng phù hợp với các quy định của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen và quy định liên quan Trung tâm Điều phối chung (JCC). Nga tin rằng những đảm bảo này là đầy đủ và tiếp tục thực hiện thỏa thuận".

Các quan chức của Trung tâm Điều phối Chung (JCC) đi qua tàu chở hàng Mehmet Bey tại khu vực eo biển Bosphorus, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 31/10. Ảnh: Reuters

Cơ quan này cho biết, với sự giúp đỡ của Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, Moscow đã nhận được cam kết bằng văn bản của Kiev, trong đó "đảm bảo sẽ không sử dụng hành lang nhân đạo và các cảng phục vụ xuất khẩu ở Ukraine cho các hoạt động quân sự chống lại Nga".

Ông Putin khẳng định việc tiếp nhận các cam kết đó và nói rằng nếu Nga rút lui một lần nữa vì các vi phạm của Ukraine, nước này sẽ thay thế miễn phí toàn bộ khối lượng ngũ cốc dành cho "các nước nghèo nhất" từ nguồn dự trữ của mình.

Ngày 29/10, Nga tuyên bố đình chỉ Sáng kiến Biển Đen và cáo buộc Kiev tấn công vào cảng Sevastopol trên bán đảo Crimea, đe dọa các chiến hạm thuộc Hạm đội Biển Đen hải quân Nga và các tàu dân sự đang tham gia đảm bảo an ninh hành lang ngũ cốc.

Ngay cả khi tuyên bố quay trở lại thỏa thuận ngũ cốc, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrei Rudenko cho biết Moscow chưa quyết định có tiếp tục tham gia thỏa thuận ngũ cốc sau ngày 18/11 hay không.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 2/11 cảm ơn người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan vì "tích cực tham gia" hỗ trợ bảo vệ thỏa thuận ngũ cốc.

Ông Erdogan bày tỏ vui mừng vì các bên đã giải quyết vấn đề trên thông qua hợp tác, đồng thời nhấn mạnh rằng việc Ukraine và Nga tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc là điều quan trọng với toàn bộ thế giới. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cũng kêu gọi Moscow và Kiev tăng cường nỗ lực ngoại giao để kết thúc cuộc xung đột bằng giải pháp phù hợp.

Giá lúa mì, đậu nành, ngô và hạt cải dầu giảm mạnh trên thị trường toàn cầu sau tuyên bố ngày 2/11 của Nga, làm giảm bớt lo ngại về tình trạng không đủ cung ứng lương thực tại nhiều khu vực trên thế giới.

Trong một diễn biến mới nhất, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã tổ chức một cuộc điện đàm ngày 2/11. "Trong cuộc trò chuyện, hai bên đã thảo luận về những diễn biến mới nhất xung quanh hành lang ngũ cốc", theo nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ nói với TASS.

Sau khi Nga khởi động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, việc xuất khẩu ngũ cốc của cả 2 quốc gia đều đã gặp phải tắc nghẽn.

Trong bối cảnh nguồn cung lúa mì từ 2 quốc gia xuất khẩu chủ chốt không tới được thị trường quốc tế, hành lang ngũ cốc qua Biển Đen đã được thiết lập hồi tháng 7 qua trung gian là Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ chính là một cách đảm bảo cung cấp lương thực tới các quốc gia nghèo nhất, ngăn chặn cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.

Thỏa thuận trên tạo điều kiện cho hơn 9,7 triệu tấn ngũ cốc được xuất khẩu thông qua các cảng của Ukraine. Thỏa thuận dự kiến cần được gia hạn vào ngày 19/11.