Theo Thông tư số 25/2015/TT-NHNN ngày 09/12/2015 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về hướng dẫn cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách nhà ở xã hội, người mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở là đối tượng được
Tuy nhiên, trong dự thảo Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 25/2015/TT-NHNN đang được xin ý kiến, đối tượng cá nhân mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội đã bị loại bỏ khỏi nhóm được áp dụng vay vốn.
Lý giải về điều này, đại diện NHNN cho biết, nguyên nhân sửa đổi là do Luật Nhà ở quy định các chính sách hỗ trợ tại Ngân hàng Chính sách xã hội để mua, thuê mua nhà ở xã hội; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở.
Còn tại tổ chức tín dụng được chỉ định chỉ có chính sách hỗ trợ để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở, không có chính sách hỗ trợ để mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Như vậy, nếu dự thảo được thông qua, người dân muốn mua nhà ở xã hội chỉ còn phương án tới Ngân hàng chính sách xã hội vay vốn ưu đãi với lãi suất 4,8%/năm. Tuy nhiên, theo quy định, người dân buộc phải gửi tiết kiệm đủ 12 tháng mới đủ điều kiện vay như vậy.
Việc sửa đổi thông tư, cũng như lý giải của NHNN về việc loại bỏ đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều trong thời gian qua.
Theo một số chuyên gia, nội dung Luật Nhà ở 2014 không hề cấm cho vay ưu đãi đối với các đối tượng được quy định. Như vậy, đề xuất của NHNN vừa không phù hợp với một số quy định của Luật Nhà ở 2014, vừa không phù hợp với Khoản 4 Điều 16 Nghị định 100/2015 và Khoản 4 Điều 16 Nghị định 100/2015 (được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 10 Điều 1 Nghị định 49/2021 ngày 01/4/2021).
Phản hồi về vấn đề này, tại cuộc họp thông tin về kết quả điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng 9 tháng đầu năm 2021 tổ chức chiều nay (12/10), ông Nguyễn Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ tín dụng cho biết; Trong Luật Nhà ở quy định chính sách thuê, mua nhà ở nhưng không có chính sách thuê, mua nhà ở xã hội. Do đó, NHNN xây dựng thông tư trên tinh thần xác định theo Luật Nhà ở.
Tuy nhiên, việc mua, thuê nhà ở xã hội đang thực hiện tại Ngân hàng Chính sách Xã hội còn các TCTD khác do Bộ Tài chính chưa bố trí được nguồn vốn cấp bù, bản thân các TCTD cũng chưa thu xếp được nguồn vốn .
Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, NHNN đã kiến nghị cùng phối hợp với Bộ Xây dựng và các bộ ngành liên quan để sửa đổi Luật Nhà ở cho phù hợp, dự kiến sẽ sửa đổi trong năm tới.
"Chúng tôi khẳng định không có việc người vay mua nhà mất quyền lợi, việc vay mua nhà ở xã hội vẫn bình thường. Tới đây, sau khi sửa đổi lại luật chúng tôi sẽ trình Chính phủ để Chính phủ ban hành Nghị định. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính sẽ xác định nguồn vốn cấp bù để các ngân hàng thương mại tham gia chương trình này", ông Tuấn Anh nói./.
