Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở Lithuania, ngày 12/7/2023. Ảnh: Reuters

Trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Time đăng ngày 4/6, khi được hỏi về tầm nhìn đối với hòa bình ở Ukraine sau khi cuộc xung đột kết thúc, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết: “Hòa bình giống như việc đảm bảo rằng Nga sẽ không bao giờ chiếm đóng Ukraine. Hòa bình là như vậy. Điều đó không có nghĩa là Ukraine phải gia nhập NATO, là một phần của NATO”.

Ông nói thêm rằng: “Điều đó có nghĩa là chúng tôi có mối quan hệ với họ giống như chúng tôi làm với các quốc gia khác, nơi chúng tôi cung cấp vũ khí để họ có thể tự vệ trong tương lai. Nhưng tôi chưa sẵn sàng ủng hộ việc NATO hóa Ukraine”.

Tuy nhiên, chủ nhân Nhà Trắng nhấn mạnh rằng phương Tây không thể để Ukraine thất thủ trong cuộc xung đột với Nga, vì điều đó sẽ gây bất ổn cho mọi quốc gia giáp biên giới Nga, từ vùng Balkan đến Belarus.

Tổng thống Biden cũng phủ nhận thông tin cho rằng việc NATO giúp đỡ Ukraine khiến khối quân sự này rơi vào tình thế nguy hiểm trong cuộc chiến với Nga. “Chúng ta đang trên bờ vực trượt dốc nếu chúng ta không làm gì đó với Ukraine,” ông nói.

Ukraine chưa bình luận về tuyên bố của Tổng thống Mỹ.

Ukraine đã chính thức nộp đơn xin gia NATO hồi cuối tháng 9/2022. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhiều lần bày tỏ hy vọng nước này có thể được gia nhập khối quân sự khi cuộc chiến kết thúc, đồng thời kêu gọi khối này cần đẩy nhanh quy trình xét duyệt và phê chuẩn.

Theo Kyiv Independent, Ukraine đã không nhận được lời mời tham gia Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2023 tại Vilnius (Lithuania), cũng như không nhận được cam kết chắc chắn về lộ trình gia nhập NATO, mặc dù khối quân sự này đã thực hiện các bước để thắt chặt hợp tác với Kiev.

Năm nay, Hội nghị thượng đỉnh thường niên NATO sẽ được tổ chức tại Washington (Mỹ), từ ngày 9-11/7, đánh dấu kỷ niệm 75 thành lập khối quân sự. Giới chức Ukraine bày tỏ sự kỳ vọng về hội nghị này.

Tuy nhiên, bà Julianne Smith - Đại sứ Mỹ tại NATO, cho biết Kiev khó có thể nhận được lời mời trở thành thành viên tại Hội nghị thượng đỉnh sắp tới. Quan chức này nhấn mạnh rằng NATO có kế hoạch cung cấp cho Ukraine một gói an ninh cho Ukraine, để làm “cầu nối” cho tư cách thành viên của họ trong khối quân sự.

Vào cuối tháng 4, Tổng thống Ukraine Zelensky đã thừa nhận rằng nước này cần đánh bại Nga trên chiến trường để được kết nạp vào NATO. “Tôi tin rằng Ukraine sẽ chỉ gia nhập NATO khi chúng ta giành chiến thắng. Tôi không nghĩ chúng ta được kết nạp khi chiến sự vẫn đang xảy ra,” ông nói.

Trong khi đó, Nga đã nhiều lần cảnh báo rằng viễn cảnh Ukraine gia nhập NATO sẽ là một trong những lằn ranh đỏ của nước này. Từ trước khi chiến sự nổ ra, Moscow đã nhiều lần yêu cầu phương Tây phải đảm bảo sự ràng buộc về mặt pháp lý để Ukraine không bao giờ được gia nhập vào khối quân sự này.

Đồng thời Nga muốn Ukraine cam kết trung lập, không cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự do việc NATO mở rộng về phía biên giới của Nga được nước này coi như một mối đe dọa tới an ninh quốc gia.