Cuộc hội đàm nhằm trao đổi các giải pháp đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản giữa hai nước Việt Nam - Lào, nằm trong khuôn khổ chuyến công tác tại Vientiane từ ngày 6-8/4/2024 của đoàn công tác của Bộ Công Thương Việt Nam do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm trưởng đoàn.
Tại cuộc hội đàm, thông tin với Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào về tình hình hoạt động sản xuất công nghiệp, thương mại, đầu tư của Việt Nam thời gian qua, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, hiện nay Việt Nam rất cần điện và năng lượng để phục vụ phát triển sản xuất.
Về một số vấn đề cụ thể, Bộ trưởng Công Thương nhấn mạnh, việc thúc đẩy tiến độ ban hành khung giá Việt Nam mua điện từ Lào sau năm 2025 là rất cần thiết. Thời gian qua, Bộ Công Thương Việt Nam đã tích cực chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) nghiên cứu, đề xuất khung giá mua điện sau 2025 để báo cáo Bộ Công Thương, sau đó báo cáo Chính phủ thông qua.
"Hiện nay, EVN cũng đã hoàn thành nghiên cứu, dự thảo khung giá và đang gửi xin ý kiến Hội đồng thành viên EVN thông qua trước khi báo cáo Bộ Công Thương. Sau khi có báo cáo chính thức của EVN, Bộ Công Thương sẽ thẩm định và báo cáo Thủ tướng phê duyệt. Dự kiến đầu quý 2 năm nay, khung giá mua điện từ Lào sau 2025 sẽ chính thức được ban hành," Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin.
Đối với đề nghị Việt Nam hỗ trợ chuyên môn, trao đổi kinh nghiệm về thành lập cơ quan điều tiết điện lực của Lào (giống như Cục Điều tiết Điện lực của Bộ Công Thương), Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao và trực tiếp giao Cục Điều tiết Điện lực là đầu mối, phối hợp với phía Lào, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ chuyên môn, đón tiếp các đoàn học tập, trao đổi kinh nghiệm của phía nước bạn.
Việt Nam muốn Lào hạ giá bán than
Về đề nghị Việt Nam thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa từ Lào tới các cửa khẩu/cảng tại Quảng Trị và Huế, Bộ trưởng Công Thương khẳng định, Việt Nam chắc chắn luôn tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa từ Lào về Việt Nam, đặc biệt là qua các cửa khẩu, tới các cảng tại Việt Nam.
Tại Quảng trị có cửa khẩu quốc tế La Lay, cửa khẩu quan trọng cho việc vận chuyển hàng hóa, đặc biệt là than, phục vụ trực tiếp cho việc mua bán than giữa Lào và Việt Nam. Than từ Lào về Việt Nam qua cửa khẩu La Lay sẽ tới các cảng Chân Mây, Thuận An của Thừa Thiên Huế hoặc cảng Cửa Việt.
“Mua bán than là vấn đề rất được quan tâm của Chính phủ hai nước và hai bộ. Việc Việt Nam mua than từ Lào bên cạnh lợi ích mang lại cho Lào cũng sẽ góp phần đảm bảo cung ứng điện trong nước của Việt Nam. Do vậy, việc tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa, vận chuyển than từ Lào qua các cửa khẩu về Việt Nam và ra các cảng cũng là mục tiêu của phía Việt Nam," Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.
Về vấn đề mua bán than, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết nhu cầu nhập khẩu than của Việt Nam đang rất cao, đặc biệt đến từ các tập đoàn lớn. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh xuất khẩu than cũng là mong muốn của nước bạn Lào.
Trong giai đoạn 2025 - 2030, Việt Nam có nhu cầu nhập khẩu than rất lớn (khoảng 60 - 100 triệu tấn/năm). Để đáp ứng nhu cầu này, Bộ Công Thương Việt Nam sẵn sàng kết nối thông tin giữa các tập đoàn và doanh nghiệp hai nước Việt Nam - Lào để thúc đẩy hợp tác mua bán than.
Tuy nhiên, cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, khó khăn cho thương mại than giữa hai nước hiện nay chính là vấn đề giá thành than của Lào vẫn còn cao, do vậy, cần tìm các giải pháp để hạ giá thành bán than từ Lào về Việt Nam, giá than Lào ít nhất phải bằng giá thế giới thì mới có thể cạnh tranh được.
Để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu than từ Lào về Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, các chủ mỏ than của Lào cơ cấu lại quy trình sản xuất tinh gọn, hiệu quả, đầu tư hệ thống băng tải vận chuyển than qua biên giới để giảm giá thành khai thác, sản xuất, vận chuyển than; đề nghị Bộ Năng lượng và Mỏ Lào xem xét báo cáo Chính phủ Lào bãi bỏ thuế xuất khẩu than (10%).
"Thuế này được ban hành để tạo nguồn thu cho Chính phủ nhưng thực tế sẽ làm cho giá bán than của Lào tăng, dẫn đến than không bán được và từ đó Chính phủ và doanh nghiệp đều thiệt hại," Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.
Ở trong nước, Bộ Công Thương Việt Nam cũng đã chỉ đạo các đơn vị tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, bao gồm việc khuyến khích các doanh nghiệp ưu tiên ký kết hợp đồng/cam kết mua bán than của Lào để phục vụ sản xuất điện trong nước.
Lắng nghe những trao đổi từ phía đoàn công tác Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone bày tỏ sự cảm ơn và nhất trí với các phương án, giải pháp do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đưa ra. Đồng thời khẳng định, Bộ Năng lượng và Mỏ Lào sẵn sàng phối hợp với Bộ Công Thương Việt Nam triển khai, xây dựng các kế hoạch để thúc đẩy hợp tác năng lượng giữa hai nước Việt Nam - Lào.
Cùng đó, sẽ giao các đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ với các Vụ/Cục chuyên ngành của phía Việt Nam để cùng tháo gỡ khó khăn cho các dự án vướng mắc cũng như khai thác hơn nữa tiềm năng hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực mua bán điện, quản lý mỏ và khai thác khoáng sản.
 |
Hai Bộ trưởng ký kết Bản ghi nhớ giữa hai bên về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và khai thác khoáng sản. Nguồn: Bộ Công Thương. |
Nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone đã ký kết Bản ghi nhớ giữa hai bên về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và khai thác khoáng sản. Đây tiếp tục là một trong những sự kiện quan trọng, là bước tiến mới trong quan hệ hợp tác năng lượng giữa hai nước Việt Nam - Lào.
