Tín hiệu sáng trong sản xuất

World Bank nhận định chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng tốc trong tháng 2 (tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái so với mức tăng 2,8% hồi tháng 1). Đặc biệt, trong các ngành công nghiệp, nhóm sản xuất máy tính, điện tử và sản phẩm quang học đã phục hồi trở lại, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước. Nhóm sản xuất trang phục duy trì mức tăng trưởng hai con số, tăng 24,7%.

Chỉ số quản lý thu mua (PMI) sản xuất cũng bật tăng từ 53,7 trong tháng 1 lên 54,3 vào tháng 2, mức cao nhất trong 10 tháng gần đây là những dấu hiệu cho thấy điều kiện kinh doanh trong nước tiếp tục được cải thiện.

Tuy nhiên, theo đánh giá của World Bank, tác động của làn sóng lây nhiễm COVID-19 hiện tại có thể chưa được phản ánh đầy đủ trong dữ liệu sản xuất hiện có, do cả chỉ số sản xuất công nghiệp hàng tháng và chỉ số PMI đều dựa trên dữ liệu được thu thập đến giữa tháng 2.

Cán cân thương mại chuyển nhập siêu

Trong khi đó, về hoạt động xuất nhập khẩu, cán cân thương mại hàng hóa xấu đi do nhập khẩu tăng nhanh hơn xuất khẩu.

Xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa tăng trưởng lần lượt 15,5% và 22,3% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn tốc độ tăng trưởng trong tháng 1.

Đóng góp vào mức tăng xuất khẩu trong tháng 2 chủ yếu là nhóm hàng điện thoại, máy tính và điện tử và máy móc (tăng 6,2%) và hàng dệt may (tăng 25,8%). Xét theo đối tác thương mại, Mỹ và Trung Quốc vẫn là hai thị trường chủ lực. Xuất khẩu sang Mỹ tăng 14,6% trong tháng 2 so với cùng kỳ năm ngoái trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc phục hồi từ mức giảm 15,2% trong tháng 1 lên 19,5% trong tháng 2.

Trong khi đó, tăng trưởng nhập khẩu một phần phản ánh mức tăng nhanh hơn của nhập khẩu linh kiện điện thoại, máy tính và điện tử (tăng 32,3%). Bên cạnh đó, nhập khẩu xăng dầu tăng 146,8%, phản ánh đà tăng của giá dầu.

Tuy nhiên, nhập khẩu tăng nhanh hơn nhiều so với xuất khẩu khiến cho cán cân thương mại chuyển từ thặng dư 1,39 tỷ USD trong tháng 1 sang thâm hụt 2,33 tỷ USD trong tháng 2.

Tiêu dùng tiếp đà phục hồi

Theo Tổng cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 2 ước tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn tốc độ tăng trưởng trong tháng 1.

Trong đó, doanh thu dịch vụ tiêu dùng tiếp tục phục hồi, tăng 5,9% so với cùng kỳ năm trước và là lần tăng đầu tiên kể từ tháng 5/2021 nhờ doanh thu dịch vụ lưu trú và ăn uống tăng trưởng mạnh 12,6%. Doanh thu bán lẻ hàng hóa tăng 2,4%.

Theo World Bank, con số ước tính của doanh thu bán lẻ có thể chưa nắm bắt đầy đủ tác động của đợt gia tăng số ca nhiễm COVID-19 mới đây cũng như sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng trong nửa cuối tháng 2, như đã thấy ở xu hướng giảm trong mức độ di chuyển, đặc biệt là đến các địa điểm bán lẻ và giải trí.

Vốn FDI giải ngân tăng

Trong tháng 2, Việt Nam thu hút 2,9 tỷ USD vốn FDI đăng ký, thấp hơn 15,9% so với cùng kỳ năm 2021. Hầu hết vốn đăng ký đến từ các doanh nghiệp đang hoạt động có kế hoạch mở rộng cơ sở sản xuất thay các dự án đăng ký cấp mới. Trong đó bao gồm 2 dự án lớn trong lĩnh vực bất động sản và điện tử, mỗi dự án trị giá hơn 900 triệu USD.

Dù mức vốn FDI đăng ký giảm, vốn FDI thực hiện lại đạt 2,7 tỷ USD, tăng 7,9% so với cùng kỳ năm ngoái và là tháng tăng trưởng thứ ba liên tiếp.

Ngân sách nhà nước thặng dư

Cân đối ngân sách nhà nước (NSNN) ghi nhận thặng dư 1,1 tỷ USD trong tháng 2 và 4,2 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm 2022, theo số liệu từ Bộ Tài chính. Cụ thể, thu ngân sách tháng 2 tăng 5,3% so với cùng kỳ năm 2021 trong khi chi ngân sách tăng 6,1% nhờ cải thiện tình hình thực hiện chương trình đầu tư công.

Như vậy, hết 2 tháng đầu năm, tổng thu ngân sách của Chính phủ ước đạt 22,9% dự toán. Điều này cho thấy tác động của các chính sách gia hạn, miễn, giảm thuế trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế chưa được thể hiện rõ trong kết quả thu ngân sách.

Về chi ngân sách, hết 2 tháng đầu năm, ước tính Chính phủ đã chi 12,8% kế hoạch được giao. Giải ngân vốn đầu tư công đạt 8,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn nhiều so với tỷ lệ 5,1% cùng kỳ năm 2021.

Mục tiêu kiểm soát lạm phát nhiều thách thức

Trong tháng 2, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 1,42% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng thấp nhất kể từ tháng 4/2021. So với tháng 1/2022, CPI tăng 1%. Đóng góp chủ yếu vào mức tăng này là nhóm chi phí giao thông do giá xăng dầu tăng mạnh (tăng 5,8% so với tháng trước và 47,1% so với cùng kỳ năm trước), ngược lại giá lương thực, thực phẩm tương đối ổn định nhờ chuỗi cung ứng trong nước được duy trì tốt.

Lạm phát cơ bản - không bao gồm lương thực, thực phẩm, năng lượng và các mặt hàng do Nhà nước quản lý giá - chỉ tăng 0,7% so với cùng kỳ năm trước, tương đương tỷ lệ ghi nhận trong 2 tháng trước đó. Theo World Bank, mức tăng chậm phản ánh nhu cầu trong nước phục hồi yếu.

World Bank cảnh báo xung đột Nga - Ukraine làm gia tăng tính bất định về sự phục hồi kinh tế toàn cầu, gây ra những căng thẳng mới đối với chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng áp lực lạm phát cho nền kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng. Giá cả hàng hóa thế giới đã tăng mạnh và dự báo còn có thể tiếp tục tăng trong ngắn hạn, do đó cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá trong nước.

Đáng chú ý, theo các chuyên gia từ World Bank, giảm thuế bảo vệ môi trường không phải là chính sách đúng đắn để hạ nhiệt giá xăng dầu.