Ngày 18/10, tại Hà Nội, Văn phòng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) Việt Nam đã họp báo thông tin về những hoạt động trong nửa đầu năm tài chính 2023 (từ 1/4/2023 đến 30/9/2023 và định hướng hỗ trợ phát triển của JICA đối với Việt Nam trong nửa cuối năm tài chính 2023 (từ 1/10/2023 đến 31/3/2024).
Đã cam kết gần 31.000 tỷ đồng vốn ODA cho Việt Nam
Chia sẻ tại buổi họp báo, ông Sugano Yuichi, Trưởng Đại diện Văn phòng JICA Việt Nam cho biết, tính từ tháng 4/2022 đến hết tháng 3/2023, tổng giá trị cam kết vốn vay ODA cho Việt Nam là 18,9 tỷ yên, tương đương gần 3.100 tỷ đồng, chưa bao gồm khoản tài trợ đầu tư cho khu vực tư nhân.
Giá trị vốn ODA cho các dự án hợp tác kỹ thuật là 4,7 tỷ yên, tương đương 768 tỷ đồng và cho các dự án viện trợ không hoàn lại là 700 triệu yên, tương đương 114 tỷ đồng, với hơn 100 dự án lớn nhỏ đang thực hiện.
Một trong những kết quả hợp tác nổi bật trong năm tài khóa 2022 của JICA là hệ thống các thiết bị quan trắc thủy văn và hệ thống thông tin quản lý thiên tai kết hợp dự báo lũ, thuộc khuôn khổ dự án viện trợ không hoàn lại đã được khánh thành vào tháng 5/2022 tại miền Trung, nơi thường xuyên chịu tác động của thiên tai.
Bên cạnh đó, JICA cũng đang triển khai dự án hợp tác kỹ thuật hỗ trợ Việt Nam giảm thiểu rủi ro do lũ quét và sạt lở đất ở khu vực phía Bắc, và cải thiện độ chính xác trong dự báo khí tượng trên toàn quốc, trước thực tế thiệt hại do thiên tai ngày càng tăng trong những năm gần đây.
Ông Sugano Yuichi cho biết, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực đã và sẽ tiếp tục là một trong những lĩnh vực tập trung hợp tác của JICA tại Việt Nam. Tháng 10/2022, trong khuôn khổ dự án vốn vay ODA nâng cấp trường Đại học Cần Thơ, tòa nhà phức hợp phòng thí nghiệm và tòa nhà công nghệ cao đã được khánh thành.
Tại miền Bắc, với trường Đại học Việt Nhật (VJU), tính đến nay đã có 360 học viên tốt nghiệp hệ thạc sỹ và trong lễ khai giảng vào tháng 10 năm nay, trường đã đón gần 300 sinh viên hệ Đại học và thạc sỹ.
"JICA sẽ tiếp tục các hợp tác trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực nhằm tăng cường năng lực giảng dạy và nghiên cứu khoa học của hai trường," ông Sugano Yuichi nói.
Theo Trưởng đại diện JICA Việt Nam, nổi bật trong nửa đầu tài khóa 2023 là thỏa thuận vay ODA được ký kết vào tháng 7 vừa qua cho ba dự án, tổng trị giá lên đến hơn 60 tỷ yên, tương đương với 10.672 tỷ đồng trong 3 lĩnh vực: Cải tạo hạ tầng giao thông công cộng đô thị; Tăng cường chuỗi cung ứng nông sản; Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội hậu đại dịch Covid-19.
Đây cũng là lần ký nhiều thỏa thuận vay ODA cùng một lúc nhất của JICA với Chính phủ Việt Nam sau 6 năm kể từ năm 2017.
Một khía cạnh hợp tác khác biệt thú vị của JICA trong thời gian gần đây là hợp tác với Câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp Nhật Bản Kawasaki Frontale, thuộc khuôn khổ các hoạt động hướng tới mục tiêu giải quyết một số vấn đề xã hội thông qua thể thao, ông Sugano Yuichi nói.
Ưu tiên ODA cho 4 lĩnh vực hợp tác trong thời gian tới
Về định hướng hợp tác tại Việt Nam trong thời gian tới, ông Sugano Yuichi cho biết, JICA sẽ tập trung vào 4 lĩnh vực chính.
Trước tiên là hợp tác trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng chất lượng cao. Hai dự án vốn vay ODA mới được ký kết là Dự án cải tạo hạ tầng giao thông công cộng tại tỉnh Bình Dương và Dự án cải thiện cơ sở hạ tầng nhằm phát triển nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, sẽ góp phần cải thiện hệ thống giao thông công cộng đô thị và chuỗi cung ứng nông sản tại Việt Nam.
Về tuyến đường sắt đô thị (Metro) số 1 TP HCM, theo báo cáo của Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP HCM (MAUR), tiến độ công trình của tuyến đến nay đạt khoảng 96%, dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay, và kỳ vọng tuyến metro số 1 có thể đi vào vận hành khai thác từ tháng 7/2024.
Trong lĩnh vực hợp tác phát triển nguồn nhân lực, JICA đã bắt đầu triển khai một dự án mới nhằm cải thiện môi trường phái cử cho các thực tập sinh kỹ năng tại Nhật Bản, trong đó sẽ triển khai dự án xây dựng cổng thông tin nhằm mang đến thông tin tuyển dụng hữu ích cho các lao động có nhu cầu đi làm việc ở Nhật Bản.
Hơn nữa, trong Dự án hợp tác của JICA với Viện Phát triển Nguồn Nhân lực Việt Nam - Nhật Bản (Viện VJCC), nhiều khóa đào tạo đã và sẽ được tổ chức cho đội ngũ quản lý và điều hành doanh nghiệp, tiếp tục góp phần phát triển nguồn nhân lực công nghiệp chất lượng cao, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Thứ ba là lĩnh vực y tế. Bên cạnh hợp tác thông qua ba bệnh viện hạng đặc biệt mà JICA đã hỗ trợ trong thời gian dài là Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Chợ Rẫy, JICA sẽ hỗ trợ thiết lập hệ thống đào tạo từ xa ứng dụng chuyển đổi số, góp phần tăng cường năng lực y tế tuyến dưới và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.
Bên cạnh đó, JICA sẽ tiếp tục liên kết với các doanh nghiệp tư nhân Nhật Bản, các tổ chức phi chính phủ, các trường đại học nhằm hỗ trợ Việt Nam nâng cao kỹ thuật phục hồi chức năng, chăm sóc điều dưỡng để ứng phó với các vấn đề mới nổi của y tế Việt Nam như già hóa dân số.
Lĩnh vực thứ tư là hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu. JICA đang nghiên cứu xây dựng các dự án phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam bằng khoản tín dụng thuộc khuôn khổ của hoạt động “Tài trợ đầu tư cho khu vực tư nhân”.
Ngoài ra, JICA sẽ sử dụng Quỹ Khí hậu Xanh (GCF) thông qua các hoạt động trồng rừng, bảo vệ rừng, xây dựng lộ trình thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, góp phần thực hiện mục tiêu của Chính phủ Việt Nam về trung hòa carbon vào năm 2050.
"Năm 2023 là năm kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam và Nhật Bản, JICA sẽ tiếp tục nỗ lực hợp tác với Việt Nam nhằm góp phần củng cố và phát triển hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước"
Chia sẻ về ODA thế hệ mới, Trưởng đại diện JICA Việt Nam cho biết, hiện cơ quan đang tiếp tục thảo luận với các quan chức Chính phủ Việt Nam nhằm cung cấp vốn ODA một cách linh hoạt hơn.
"Khoản vay ODA ký với Chính phủ Việt Nam vào tháng 7 năm nay với mục đích hỗ trợ tài chính cho các chính sách của Chính phủ nhằm phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch Covid-19 có thể được coi là một dự án tiên phong của chương trình ODA thế hệ mới", ông Sugano Yuichi nói.
